L'O Book Club - Nhà Thơ Nam Thi: "Sách là một không gian nơi tôi chạy trốn"

Nam Thi còn nhớ mình bắt đầu đọc sách từ khi nào và cuốn sách đầu tiên bạn đọc? 

Tôi đọc sách từ cũng khá sớm. Dù ngày đó vẫn có gì đó “mặc cả” lắm, chưa tự nguyện 100% như bây giờ đâu. Ngày bé, đứa trẻ nào mà chẳng mê truyện tranh, bố mẹ tôi vẫn chiều con nên cho tôi đọc, nhưng chỉ cho đọc tối cuối tuần thôi, còn ngày thường là đọc truyện chữ. Tác phẩm đầu tiên tôi đọc khi còn bé tí là “Truyện cổ Grimm”, đến giờ tôi vẫn giữ cuốn sách đó trong thư viện gia đình. Nhà tôi lại có kiểu thú vị là, truyện cổ tích Việt Nam sẽ do bố mẹ kể cho nghe, còn con nên tự đọc thêm truyện nước ngoài. Thế là tuổi thơ của tôi cứ trôi qua với cổ tích như vậy đấy. Ngày đó thì chưa thực sự ham thích, nhưng lớn lên tôi mới nhận ra đó là nền tảng tuyệt vời mà bố mẹ xây dựng cho mình.

Còn với thơ thì sao? Tình yêu của bạn với thơ đến như thế nào?

Với thơ thì đặc biệt hơn nhiều. Gia đình tôi có truyền thống Văn học Nghệ thuật. Lớn lên trong bầu không khí đặc biệt như vậy, nên tôi từ nhỏ đã tiếp xúc với thơ rồi, thơ của cụ, thơ của bố rồi rất nhiều tác phẩm trong thư viện gia đình nữa. Tôi có tình yêu thơ “di truyền”, nhưng trước đây thì tôi  không viết được đâu. Mãi sau này, cảm hứng thơ đến thật tự nhiên trong một ngày Hà Nội đầu hạ, rồi từ tình yêu thơ bên trong, tràn ra bên ngoài. Nhiều khi tôi nghĩ nó như dòng sông ấy, càng chảy càng bồi cho tình yêu đặc biệt với Thơ.

Thói quen đọc sách của bạn có thay đổi theo thời gian?

Thực ra cũng không có thay đổi gì nhiều. Đầu tiên, nếu là thói quen về hoạt động đọc, thì gần như không thay đổi gì cả, tôi luôn dành một khoảng thời gian nhất định trong tuần để không làm gì cả, chỉ ngồi một mình đắm chìm vào thế giới sách vở. Vì với tôi hoạt động đọc là một hình thức thư giãn, mà nếu không thư giãn thì chắc căng thẳng với cuộc sống lắm. Còn nếu là thói quen đọc theo thể loại, thì có lẽ lúc mới lớn, tôi đọc nhiều tác phẩm dạng tiểu thuyết, truyện ngắn hơn. Bây giờ vẫn đọc, nhưng tôi dành nhiều thời gian cho các dòng sách liên quan tới triết học, nghiên cứu văn hoá văn học, nghiên cứu mỹ thuật nhiều hơn một chút. Cũng vì những thể loại ấy gắn trực tiếp với công việc hiện giờ của tôi.

Những cuốn sách có ý nghĩa như thế nào với bạn?

Là một nơi không gian “chạy trốn”. Chắc vậy. Vì tôi rất dễ đắm chìm vào thế giới trong sách. Ngồi giữa đám đông ồn ào cả ngày thì cũng đắm được. Có giai đoạn khó khăn, đó còn là phương thức trốn thực tại của tôi đấy. Thế nên ý nghĩa to lớn lắm, chẳng biết diễn tả sao cho vừa.

Người ta thường mặc định nhà thơ thường rất mơ mộng, “bay là là mặt đất”, nhà thơ Nam Thi có mơ mộng như vậy không? Và mơ mộng đến thế nào?

Bay chứ!!!! Trong hoạt động thực hành và sáng tác thơ, tôi rất bay. Thậm chí có thể sống trong thế giới riêng của mình rất lâu mà không cần giao tiếp. Bay cao luôn chứ không “là là mặt đất” nhé. Tuy nhiên, tôi hay chia sẻ rằng mình không phải tuýp nghệ sĩ “đóng cửa”, tức là trong đời sống thường ngày tôi vẫn rất thực tế và kết nối với mọi người. Nhưng khi cảm xúc ập đến, tôi sẵn sàng đẩy tất cả ra ngoài để im lặng. Vậy đấy.

Có người bạn của tôi cũng là nhà thơ, anh ấy nói mình làm thơ vì thích nghe nhạc rap nhưng không rap được, còn với Nam Thi, Thi làm thơ vì lý do gì?

Từ hồi còn đi học, tôi đã viết trong sổ tay: “Trong gian khó tôi tị nạn vào thơ”. Thực ra tôi có một hoàn cảnh khá đặc biệt, và đã sống một mình ở cả đời thực lẫn trong tâm hồn từ sớm quá, nên Thơ là không gian cứu cánh cho tâm hồn tôi. Thay vì gào thét một cách vô nghĩa, tôi chuyển hoá nó thành nghệ thuật, tâm tư càng dữ dội, chữ của tôi càng tối, nhiều lớp nghĩa, nhiều ẩn dụ, để trước tiên tôi gửi gắm lòng mình vào đó, sau là nếu có ai thực sự kết nối được thì càng tuyệt vời hơn.

Cảm hứng sáng tác của bạn thường đến từ đâu?

Từ tất cả những gì Nam Thi quan sát và lắng nghe trong đời sống thường ngày.

Thi có thể chia sẻ chi tiết về 3 cuốn sách Thi đặc biệt yêu thích và lý do vì sao Thi yêu thích chúng?