Hành trình trở thành biểu tượng văn hoá của áo phông Graphic

Là item thời trang thông dụng, được biết đến rộng rãi với bảng size phong phú và thể hiện cá tính cũng như tư tưởng của người mặc mạnh mẽ hơn bất kì trang phục nào khác, áo phông graphic đòi hỏi bạn một chút may mắn khi tìm kiếm chúng ở các cửa hàng đồ vintage bởi lẽ một chiếc áo vintage với chất lượng trung bình từ những buổi biểu diễn thời Joy Division đã là món đồ hiếm có. Và hiển nhiên, sức hấp dẫn của việc “săn lùng” áo phông vintage hấp dẫn và đáng nhớ hơn hẳn việc đơn giản mua chúng ở bất kì cửa hàng thời trang nhanh nào hiện nay.

Áo phông graphic phổ cập hiện nay có mặt từ những năm đầu của thế kỉ 20 và được bán với tác dụng chủ yếu để mặc dưới áo sơmi hoặc áo khoác. Phải tới thời kì 1950s, những chiếc áo phông mới được công nhận trở thành một item thời trang nam chính thống khi những nam diễn viên gạo cội như Marlon Brando và James Dean mặc chúng trên màn ảnh rộng. Cùng lúc với việc trở nên phổ biến trong quân đội, áo phông  đồng thời cũng đi theo người dân Mỹ thời ấy trên chặng đường thời trang đường phố và tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa item này và giới trẻ cũng như phong cách nổi loạn.

Tới những năm 1960s, tiềm năng của áo phông được mở rộng hơn nhờ sự phát triển vượt bậc của kĩ thuật in lụa (screen printing) dẫn đầu bởi nghệ sĩ pop-art Andy Warhol và Roy Lichtenstein. Lúc này, chiếc áo phông đã chính thức trở thành một phần không thể thiếu trong thế giới rộng lớn của văn hoá đại chúng. Thập niên 60s chứng kiến sự phát triển của áo phông graphic như một công cụ quảng cáo điện ảnh, bia và thậm chí cả những nhân vật hoạt hình Disney. Nửa sau của thời kì 60s trôi qua với hình ảnh graphic t-shirt được dùng trong nghệ thuật với mục đích nâng cao nhận thức cộng đồng về trào lưu vì hoà bình.

Gắn liền với nhiều giai kỳ lịch sử và văn hoá, tuy nhiên, chỉ đến những năm 70, chiếc áo phông quen thuộc với chúng ta ở thời hiện đại mới xuất hiện lần đầu tiên và được dùng như một phương tiện truyền tải quan điểm chính trị đồng thời đại diện cho thế hệ trẻ với tầm nhìn và hệ tư tưởng mới. Mặc áo phông graphic đồng nghĩa với việc trực tiếp thể hiện ý kiến với cộng đồng về bất kì vấn đề gì. Theo New York Times, chiếc áo phông lúc bấy giờ được xem như một công cụ truyền tải thông diệp cá nhân. Những hình in đồ hoạ cũng theo đó trở nên nổi tiếng, một vài trong số đó vẫn được sử dụng rộng rãi đến tận ngày nay như câu slogan “I love NY” hay chiếc emoji mặt cười màu vàng.

Nổi tiếng và đáng nhớ nhất phải kể đến sự xuất hiện cũng như trào lưu mà chiếc áo phông lấy cảm hứng từ các ban nhạc rock (band t-shirt/band tee) nổi tiếng để lại. Tạo nên một làn sóng mới mẻ và đậm tính cá nhân trong cộng đồng, band tee nhanh chóng trở nên phổ biến. Những mẫu áo của phần lớn các huyền thoại nhạc rock như AC/DC, The Rolling Stone và Led Zeppelin được bán rộng rãi trong các tour diễn toàn cầu. Đáng ngạc nhiên, lợi nhuận các ban nhạc thu được từ việc bán lẻ này đã đánh bại doanh số bán vé của chính họ. Đối mặt với sự nổi tiếng của band tee, những chiếc áo phông với thông điệp chính trị dần bị lãng quên.

Những năm cuối của thập niên 70s, áo phông graphic một lần nữa được tái tạo lại với phong cách punk nổi loạn. Những nhà thiết kế nổi bật nhất lúc này là Vivienne Westwood và Malcolm McLaren bán cháy hàng bộ sưu tập của họ tại các cửa hàng thời trang vương quốc Anh. Được Vivienne gọi bằng cái tên “Sex Pistols”, áo phông đến từ nhà thiết kế tập trung vào DIY với rất nhiều vết rạch táo bạo, ghim cài và hình vẽ tay, tất cả đã gói gọn những nét văn hoá đặc sắc nhất của người trẻ nước Anh với tình yêu dành cho nhạc rock và phong cách punk lúc bấy giờ.

Tiếp tục trên con đường trở thành biểu tượng của mỗi thời đại chúng đi qua, giới mộ điệu được chứng kiến những chiếc áo mang thông điệp nâng cao nhận thức về bệnh AIDS của Keith Haring hay câu slogan “We should all be feminist” trên nền áo trắng đến từ sàn diễn Dior xuân hè 2017. Những thương hiệu thời trang đường phố như Fear of God và R13 cũng đã nhanh chóng nhập cuộc với xu hướng khi tái tạo và cho ra mắt những chiếc band tee ca ngợi The Velvet Underground, Nirvana hay Iron Maiden.

Sự nổi tiếng của áo phông vintage được ghi nhận khi chúng là item phù hợp với gu thẩm mỹ và tinh thần hoài niệm của thế hệ millennials và Gen-Z. Cũng vì vậy, mức giá của những chiếc áo này trên thị trường resale chưa bao giờ dễ chịu khi một chiếc band tee có thể có giá lên tới 100 USD. Tuy nhiên, nhu cầu sở hữu ít nhất một chiếc áo phông vintage chưa bao giờ giảm khi chúng thường xuyên xuất hiện cùng những biểu tượng phong cách đường phố như Travis Scott và Zoë Kravitz.

Áo phông vintage đã chứng minh được chúng là những món đầu tư có lời và theo dòng chảy thời gian, và giá trị của một chiếc áo sẽ chỉ ngày càng tăng.

Không nằm ngoài xu hướng, giới trẻ Việt Nam nói riêng và châu Á nói chung cũng hưởng ứng những chiếc áo phông graphic một cách tích cực. Ngay tại Việt Nam, những cửa hàng bán đồ vintage, thrift shop đang ngày càng phát triển và được ưa chuộng. Cùng lúc, chúng ta cũng chứng kiến hàng loạt sản phẩm chất lượng đến từ các nhãn hàng nội địa và hình ảnh Gen-Z trong những chiếc áo phông nổi tiếng đến từ những thương hiệu cao cấp. Với sức hút chưa bao giờ giảm, thông điệp ý nghĩa cũng như hoàn thành hiệu quả nhiệm vụ truyền tải góc nhìn của người mặc, một chiếc áo phông dù thiết kế đơn giản hay cầu kì vẫn luôn là món đồ không thể thiếu trong tủ đồ của bạn.