Style

#TheArtofCopying: Không có thứ gì là nguyên bản

Nhà văn Jonathan Lethem từng nói, khi có người nói thứ gì đó "nguyên bản", thì 9 trên 10 lần, họ chỉ không biết nguồn tham khảo được sử dụng. Điều mà một người nghệ sĩ giỏi biết chính là không có thứ gì xuất hiện từ hư không. Tất cả những sản phẩm sáng tạo đều được xây dựng từ một nguồn cảm hứng trước đó.
clothing apparel person human coat dress sleeve

Nguồn cảm hứng có thể tới từ bất kì đâu, đôi khi đó chính là thiên nhiên, đôi khi là những người thân trong gia đình và đôi khi cũng có thể là một sự vật, sự việc ngẫu nhiên trong vòng xoay cuộc sống. Một điều không thể phủ nhận chính là, sản phẩm của sáng tạo là khởi nguồn của những trào lưu, và một khi thuật ngữ trào lưu xuất hiện, sự thoái trào cũng sẽ xuất hiện. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa trào lưu là một thứ không bao giờ trở lại.

Đối với nghệ thuật, việc tìm hiểu, định hình và dự đoán xu hướng là một điều thiết yếu và không thứ gì có thể đảm bảo gu thẩm mỹ của số đông sẽ không quay ngược trở lại với cái đẹp của những thập niên cũ. Với khái niệm xu hướng, vòng lặp, thời trang hay nghệ thuật nói chung chịu ảnh hưởng từ nhiều phía và nhiều “nguồn tham khảo”. Dần dần, điều này trở thành một lẽ thường tình mà bất kì ai làm việc trong cộng đồng sáng tạo đều thoả hiệp và “ngầm” đồng ý.

Khái niệm legacy (di sản) với những nhà sáng lập và những người “thừa kế” ngược lại đã xuất hiện từ rất lâu trước đó với những ví dụ quá mức tiêu biểu như Phoebe Phillo và cựu thực tập sinh Celine Peter Do, Coco Chanel và Karl Lagerfeld hay Ann Demeulemeester và người tiếp quản thương hiệu xuất sắc Sébastien Meunier. Thật vô căn cứ nếu nói những Peter Do, Lagerfeld và Meunier là kẻ sao chép khi thiết kế dựa trên những gì họ học được hay những gì người tiền nhiệm của họ đã làm. Việc tham khảo lúc này trở nên đúng đắn như một cách gìn giữ và phát triển sáng tạo đi trước dựa trên xu hướng của thị trường đương đại.

Nhà văn người Pháp, André Gide, đã viết "Mọi thứ cần nói đều đã được nói. Nhưng vì không còn ai nghe nữa, mọi thứ cần phải được nói lại lần nữa"

Nói như vậy, với sự lặp lại của xu hướng, thời trang rất khó để có một “bản quyền” cụ thể. Tuy nhiên, thiết kế “được truyền cảm hứng” không có nghĩa là “sao chép” một cách cứng nhắc ý tưởng của người khác, mà sáng tạo đòi hỏi sự “sưu tầm” nhiều ý tưởng tốt đồng thời tạo dựng cho mình một danh sách cây gia phả những nghệ sĩ yêu thích và để cho những phong cách thiết kế của họ ảnh hưởng lên tư tưởng và quy trìnhbạn thiết kế. Sau đó hãy bắt đầu xây dựng những nhánh cây của riêng mình.

Với ý tưởng từ hàng loạt sáng tạo độc đáo của các nhà thiết kế nổi tiếng thế giới, thương hiệu nội địa không ngần ngại thể hiện niềm yêu thích và những gì họ học được từ những người “tiền bối” và thời trang phải công nhận rằng, những sáng tạo và sự tham khảo này chưa bao giờ là một sản phẩm của sự sao chép.

“Nếu chúng ta thoát khỏi gánh nặng của việc cố gắng trở nên hoàn toàn nguyên bản, chúng ta có thể dừng được việc tạo ra những thứ vô nghĩa, và chúng ta có thể thích ứng với sự thay đổi thay vì chạy trốn khỏi nó”. (Steal Like an Artist - Austin Kleon)

Thể hiện một cách công khai sự ngưỡng mộ trung thành đối với Maison Martin Margiela từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, nhà thiết kế của La Lune hiếm khi không đặt những chiếc áo lưới với hoạ tiết hình in – hình xăm trên toàn bộ cơ thể vào mỗi bộ sưu tập của mình. Với hiện thực nhà mốt gốc Bỉ đã quá nổi tiếng với thiết kế “trompe-l'œil tattoo mesh top” từ bộ sưu tập xuân hè 1989, việc La Lune thể hiện niềm yêu thích và làm những phiên bản “tattoo mesh top” của riêng họ với hoạ tiết in được vẽ tay toàn bộ nhận được sự chú ý hơn cả và thương hiệu đã thành công tiếp cận những đối tượng khách hàng nội địa chia sẻ chung một sự ngưỡng mộ dành cho Margiela.

MARGIELA 02.jpg
MARGIELA 01.webp
Trompe-l'œil Tattoo Mesh Top - Maison Margiela
LALUNE 02.jpg
Mermaid Mesh Top - La Lune
LALUNE 03.jpg
Vicki Mesh Top - La Lune

Một thương hiệu cùng thời với La Lune – DATT cũng đang nổi lên rất nhanh nhờ những thiết kế hợp mốt nhưng không kém phần độc đáo, với bộ sưu tập gần đây nhất đến từ DATT, những người hâm mộ thời trang đất nước mặt trời mọc có thể dễ dàng nhận thấy sự xuất hiện của những chiếc đầm, chân váy và áo dường như được truyền cảm hứng từ Yohji Yamamoto với việc áp dụng kĩ thuật may mặc hay đính kết lạ.

Làm rập – thế mạnh truyền thống của Yohji - cũng được thể hiện không thua kém bởi thương hiệu nội địa khi nhà thiết kế dùng những mảnh vuông hay hình khối tự nhiên nhằm tái hiện hình ảnh bức tường lát đá. Quy trình đính kết phức tạp và câu chuyện cũng như nguồn cảm hứng mạnh mẽ đằng sau thiết kế là những cơ sở đủ thuyết phục để phân biệt sáng tạo đến từ DATT và Yohji.

YOJI 02.jpg
YOJI 03.jpg
Yohji Yamamoto
DATT 01.jpg
DATT 04.jpg
DATT 03.jpg
DATT

Vô cùng nổi tiếng với loạt thiết kế Pleats Please được phát triển từ cuối những năm 80 và chính thức ra mắt giới mộ điệu trên sàn catwalk Paris xuân hè 1994, Issey Miyake mở ra một kỷ nguyên thời trang đề cao kỹ thuật với bề mặt vải dập li. Cho tới ngày nay, kỹ thuật dập li đến từ Issey Miyake vẫn được coi là một trong những “lực lượng” trong sáng tạo và đổi mới ngành công nghiệp thời trang thế giới. Mặc dù là một kỹ thuật không còn xa lạ nhưng dập li đẹp cần thời gian và công sức nhiều hơn phần đông người mua hàng vẫn tưởng.

Trong sự cạnh tranh nội địa ở riêng kỹ thuật xử lí này, Môi Điên đã thắng lớn chỉ với 1 item duy nhất: áo sơmi Vô Danh. Không hề nói quá khi chiếc áo đã mang lại thành công đáng kể cho thương hiệu, những đường dập li của sơmi Vô Danh xuất hiện rất tỉ mỉ và gần như hoà vào bề mặt vải để mỗi khi người mặc chuyển động, li áo cũng chuyển động theo và đồng thời tạo ra hàng loạt hình khối thú vị - điều chính bản thân Issey đã làm được với Pleats Please. Bên cạnh Môi Điên, Subtle Studios cũng đã từng mang đến màn ra mắt đầy ấn tượng cùng những thiết kế đầm dập li của mình với khổ li lớn hơn và dáng đầm rất ứng dụng.

ISSEY 02.jpg
Issey Miyake
MÔI ĐIÊN 01.jpg
MÔI ĐIÊN 03.jpg
Môi Điên
SUBTLE 03.jpg
SUBTLE 04.jpg
Subtle Studios

Bài viết thuộc ấn phẩm L'OFFICIEL Vietnam số tháng 5/2021 - The Imitation Game

Recommended posts for you