Phải Xanh: Avavav, Duran Lantink và công cuộc sử dụng vải dư của các nhà mốt danh tiếng
Thử nghiệm kết hợp với tái cấu trúc trang phục, những thiết kế đến từ hai nhà sáng tạo trẻ “đánh thức” những người vẫn nhìn thời trang bền vững với ánh mắt mà theo quan điểm của Duran Lantink: “Có một sự phân biệt nhỏ, bạn chỉ nghĩ về thời trang bền vững với những con người và những thiết kế già cỗi – một điều thật sai lầm”. Bằng việc cắt xẻ nhiều bộ quần áo cũ, trộn lẫn các loại vải và thử ghép chúng lại với nhau một lần nữa, những sáng tạo đến từ cả Duran và người đứng sau Avavav – Beate Karlsson đều mang đến những góc nhìn mới lạ cho giới mộ điệu về thời trang bền vững. Có thể lộn xộn, có thể phô trương, những đường cắt luôn táo bạo và hướng người xem tới khái niệm thế nào là tái cấu trúc trang phục song song với làm thế nào để tạo nên một sản phẩm bền vững và kinh doanh dựa trên loạt sản phẩm rất giới hạn này.
Tuy nhiên, Lantink cũng đã trả lời truyền thông rằng: “Tôi cũng mong mọi người sẽ nhìn vào tính thẩm mỹ trước tiên mà không bị ảnh hưởng bởi tinh thần thân thiện với môi trường hay sự cải tiến trong thiết kế” và “Tôi chưa bao giờ nghĩ về thời trang bền vững, tất cả chỉ là một cách thiết kế mới”. Như vậy, mong muốn của nhà thiết trẻ phải chăng chính là làm thời trang bền vững nhưng không quảng bá thương hiệu bằng cụm từ bền vững vốn dĩ đã gây nên rất nhiều tranh cãi xoay quanh một vấn đề gắn liền: tẩy xanh thương hiệu.
Cách thiết kế của Duran Lantink thiên về sự trào phúng hướng tới ngành công nghiệp thời trang hiện đại. Trong bộ sưu tập ready – to – wear mùa thu 2021, Lantink sử dụng vải dư đến từ những nhà mốt danh tiếng nhất. “Xây dựng” một thiết kế mới dựa trên chất liệu sẵn có, những sáng tạo của Lantink có phần thú vị hơn khi logo hay hoạ tiết monogram đặc trưng của một nhà mốt lớn vẫn rất dễ nhận thấy, tuy nhiên, những phần vải này được phối chung với hàng loạt loại vải khác với nguồn gốc có thể không rõ ràng hoặc có giá thành rất thấp. Bộ sưu tập là hàng loạt thiết kế được “cắt ghép” từ những mảnh vải mà trước kia là sản phẩm đến từ Balmain, LV, Balenciaga, Prada, Vetements và rất nhiều thương hiệu khác. Với mong muốn ngăn chặn những sản phẩm với tính thương mại yếu đến từ các tên tuổi lớn bị bỏ phí, Duran Lantink dần dần nghĩ tới một phương thức thiết kế - kinh doanh mới. Thậm chí, nhà thiết kế không ngần ngại in logo của bản thân chèn lên logo thương hiệu hay phần vải đến từ thương hiệu nổi tiếng. Có thể xem là một dạng biến tấu của bootleg – khiến những thiết kế khác trở thành của bản thân bằng việc biến tấu, căn chỉnh hợp lí. Tuy nhiên, cách thiết kế của Duran khác bootleg ở chỗ: Duran Lantink hướng tới giải quyết nguồn vải dư thừa, không sản xuất thêm vải mới dẫn tới số lượng giới hạn trong khi sản phẩm bootleg thường được sản xuất hàng loạt. Nỗi sợ đến từ bản quyền thương hiệu hay những chiếc logo chưa bao giờ là vấn đề bởi trong thời trang bền vững, việc tái sử dụng, tái cấu trúc những item cũ đã quá quen thuộc và không nhà thiết kế nào hay cá nhân nào muốn khởi kiện những phong trào thời trang vì môi trường. Thiết kế đến từ Duran Lantink đủ thú vị cũng như thu hút nhờ những phần vải nổi tiếng xuất hiện trên nền thiết kế rất táo bạo, rất phá cách và hoàn toàn đi xa khỏi những quy chuẩn thẩm mỹ của bất kì thương hiệu tên tuổi nào. Nhà thiết kế trẻ thậm chí công khai nuôi dưỡng ước mơ về một dịch vụ mua – bán đồ cũ và nhận đặt thiết kế, cắt ghép những item cũ của khách hàng và cung cấp cho họ một sản phẩm độc đáo hoàn toàn mới.
Với cùng ý tưởng tái sử dụng vải dư đến từ các thương hiệu cao cấp, Avavav và giám đốc sáng tạo Beate Karlsson liên tục cho ra mắt loạt sản phẩm lấy cảm hứng từ những sinh vật lạ. Bộ sưu tập có sự xuất hiện của vải dư đến từ Fendi, Burberry và Jacquemus.
“Nhìn thấy những tấm vải dư thúc đẩy tôi sử dụng chúng cho bộ sưu tập mới”. Tư duy thiết kế rất cởi mở khi Karlsson nhìn những sản phẩm dư thừa đến từ những nhà mốt nổi tiếng với suy nghĩ chúng chỉ đơn thuần có chất lượng tốt hơn, bền hơn những chất liệu “deadstock” cô thường gặp. Nếu không bắt buộc, một thương hiệu hoàn toàn vì thiên nhiên không nên sản xuất ra bất kì loại vải nào mới cho mỗi sản phẩm được họ tung ra thị trường, vải dư và vải vụn nên trở thành nguồn chất liệu chính đồng thời quy mô sản xuất nhỏ cũng sẽ giải quyết phần nào vấn đề môi trường. Avavav bám rất sát những quy chuẩn cơ bản của thời trang bền vững đồng thời tiếp tục phát triển những mẫu thiết kế với tính cá nhân cao, khác biệt nhưng vẫn có tính ứng dụng mạnh.
Cả hai nhà thiết kế trên đều tiến tới thời trang bền vững bằng cách nguyên thuỷ nhất: dùng lại nguồn vải dư thừa của những đợt sản xuất trước, những nhà máy may mặc và đặc biệt, từ các thương hiệu xa xỉ. Câu hỏi đặt ra chính là: chuyện gì sẽ xảy ra nếu những thương hiệu lớn không cho phép sử dụng nguồn vải của họ, với logo in sẵn hay những hoạ tiết đặc trưng – thứ đã và đang định giá sản phẩm của một nhà mốt khi một chiếc áo phông in chữ Balenciaga cũng có thể có giá lên tới cả ngàn đô. Logo thương hiệu nổi tiếng sẽ giúp sản phẩm bán chạy hơn bao giờ hết, Avavav cũng như Duran Lantink – những người học thời trang chính thống đều sẽ hiểu điều này và để thể hiện thiện chí cũng như mối quan tâm của bản thân về vấn đề bền vững, các thương hiệu cao cấp đã hoàn toàn không can thiệp vào những sáng tạo sử dụng vải của họ, thậm chí vải đã in/dệt hoạ tiết monogram. Sự “rộng rãi” đến từ phía các ông lớn là một điều cần thiết khi quy trình sản xuất hàng loạt và bộ máy vận hành của các thương hiệu cao cấp vốn dĩ đã gây không ít thiệt hại cho môi trường.
