Sự lạc quan cấp tiến của Dua Lipa?
Khởi đầu không mấy thuận lợi với ba đĩa đơn trích từ album thứ ba - "Radical Optimism", liệu Dua Lipa và ekip của cô có đang ngủ quên trên chiến thắng... bốn năm trước?
"Hoài niệm tương lai" kéo dài vô tận?
Disco Pop từng được ví von như âm thanh đến từ tương lai, và quả thật sự hiện diện thoắt ẩn thoắt hiện của nó suốt chiều dài phát triển của nhạc Pop đã cho thấy sức hút không thể chối cãi. Khi EDM chỉ nổi lên thoáng chốc trong vài năm rồi lụi tắt thì Disco vẫn bền bĩ "chạy đua" cùng thời gian, từ Madonna đến Beyoncé, Lady Gaga, Jessie Ware rồi Dua Lipa, Róisín Machine... bằng cách này hay cách khác, dù "pha chế" nhiều sound tiếng mới mẻ nhưng hồn cốt Disco vẫn ở đó, chinh phục hàng triệu người hâm mộ. Khi Dua Lipa ra mắt "Future Nostalgia" vào tháng 3 năm 2020, nó như giải tỏa "cơn khát" của người hâm mộ, chất liệu "sàn nhảy" được nhà sản xuất Jeff Bhasker kết hợp với synth-pop, pop-funk và đặc biệt là nu disco rất được châu Âu mến chuộng, tạo thành tổ hợp vừa mới vừa lạ, vừa dễ nghe nhưng không quá thị trường.
Đặc biệt hơn, giai đoạn "Future Nostalgia" xuất hiện, dân tình đang phải "nhốt mình trong nhà" để cách ly, và những thanh âm ảo diệu của album này dường như chữa lành một phần cảm giác "cuồng chân" từ giới trẻ, dẫn tới kết quả mỹ mãn: đãi hát tiêu thụ 3,3 triệu bản tính đến cuối 2020, đạt 12 tỷ lượt nghe trên Spotify và xuất hiện trong hàng loạt danh sách album nhạc hay nhất năm. Chưa hết, Dua Lipa giành được một Grammy cho Best Pop Vocal Album, hạng 3 US Billboard 200... cùng hàng loạt mỹ từ từ giới truyền thông trong đó The Wall Street Journal gọi album này là đột phá của năm. Đĩa đơn chính "Don't Start Now" còn là ca khúc hiếm hoi của Lipa trụ hạng lâu nhất trên Billboard Hot 100 bất chấp việc nó chưa từng giành được vị trí quán quân.
Kể từ sau "New Rules" - ca khúc chính thức đưa Dua Lipa tới công chúng nghe nhạc toàn cầu, "Don't Start Now" mới được coi là bài hát nổi bật nhất của cô trên phương diện truyền thông. Có một nghịch lý đáng ngờ rằng dù cho sở hữu không ít những bản nhạc giai điệu catchy (bắt tai), âm thanh hợp thời đại nhưng hầu như các sản phẩm âm nhạc của Dua Lipa sau năm 2022 không thật sự gây chú ý với công chúng Bắc Mỹ, ngoại trừ thị trường Anh quốc vẫn luôn dành sự ưu ái nhất định cho cô. Nhưng dù không tỏa sáng nhất ở Bắc Mĩ, người hâm mộ vẫn đặt kì vọng vào "Radical Optimism" bởi nó từng được Dua ví von là khác với những gì chúng ta hình dung về "Future Nostalgia".
Tuy nhiên, bốn năm sau ngày chinh phục khán giả, "Radical Optimism" khơi mào với ba ca khúc... không tạo được dấu ấn. Trong số này, "Houdini" nhận được vài lời khen ngợi cho rằng dù vẫn là Disco Pop nhưng đã có sự sắc xảo và gai góc hơn, "sự thống trị của Dua Lipa ở lĩnh vực này rõ ràng không thấy sự cản trở!" - tờ The Guardian bình luận hào sảng như thế. Tuy nhiên, "Houdini" là tín hiệu lạc quan duy nhất mà Dua Lipa "nhả" ra cho người hâm mộ sau hai ca khúc có chất lượng trung bình, đặc biệt là "Training Season" từng được cô chọn biểu diễn ở giải Grammy nhưng không gây được hiệu ứng. Bản nhạc có giai điệu bình bình, bất chấp ca từ được đánh giá là hấp dẫn. Kế tiếp, "Illusion" lại quay trở về với phong cách nhạc tương tự như "Houdini" với đoạn chorus kịch tính hơn, đây cũng là ca khúc cho thấy yếu tố "ảo giác" mà Dua Lipa từng tiết lộ trên trang cá nhân.
Sự tri ân "hương xưa"
Người hâm mộ từng trấn an giới truyền thông rằng cả ba ca khúc đầu tiên từ "Radical Optimism" là ba ca khúc... dở nhất album và họ đã đúng! Phần lớn các tracks còn lại đều thú vị và mới mẻ hơn, tinh thần chung của album thứ ba này là một cảm giác "hạnh phúc thuần khiết" có tính chất "khai thác niềm vui, tạm biệt những tổn thương đã qua". Tính lạc quan của đĩa hát không chỉ đến từ phần lớn giai điệu rộn ràng, bắt tai mà còn ở ca từ, thông điệp truyền tải. Niềm vui hứng khởi sẽ chỉ đến khi bạn nắm bắt kịp thời và đừng bận tâm vì những toan tính khác, có thể đó là yếu tố khiến Dua và ekip tung ra "Houdini" đầu tiên. Ca khúc này, về cơ bản có nhan đề gây tò mò - Houdini vốn là biệt danh của Harry Houdini, một nhà ảo thuật nổi tiếng với trò "biến mất".
Và Dua Lipa đã hát trong bài rằng: "Anh mà không kịp làm em say đắm thì em sẽ biến mất như Houdini" hay "em chẳng ở lại lâu đâu!" ám chỉ rằng duyên phận không thể chần chờ, muốn hạnh phúc thì phải "nắm lấy em hoặc là em đi đây!". Tất nhiên, cô nàng Dua Lipa của cái thời... ra luật lệ như "New Rules" thì giờ cũng vẫn "yêu sách" và không dễ dàng chinh phục, khi cô nàng nhắc nhở người đàn ông của mình rằng: "Nếu anh đủ tốt thì sẽ tìm ra cách để khiến cô ấy thay đổi ý định" hay "Lời anh nói sao nghe ngọt như đường, liệu anh có nói lời giữ lấy lời? Em cần thứ gì đó đáng tin cậy hơn nơi anh!" Rõ ràng vừa là lời thách thức, nhưng cũng là lời mời gọi chàng trai hay nỗ lực để có được người con gái anh ta yêu dấu. "Houdini" tuy không thể lọt vào Top 10 Hot Billboard 100 nhưng nó lại trụ rất lâu trên bảng xếp hạng Hot Dance/Electronic Songs. Âu cũng là có lí do!
Cả khi rơi vào tình cảnh phải ra đi thì cô nàng Dua Lipa cũng ra đi trong niềm thích thú tới nỗi "nhảy nhót vui mừng cả đêm" (ca khúc Illusion). Cũng trong "Illusion", Dua Lipa cho thấy giá trị của người phụ nữ khôn ngoan là biết rõ mình ở đâu, và biết rõ người đàn ông bên cạnh mình đang thật lòng hay lừa dối. Phụ nữ thường mẫn cảm hơn đàn ông, vì thế nàng ta dễ dàng "ngửi" được mùi vị gian dối từ chàng trai chỉ thích chinh phục rồi bỏ rơi, nên "Tôi biết rõ gu bạn gái của anh, anh nghĩ rằng tôi có thể lậm chìm vào ảo tưởng của anh à?".
Thế nhưng "End of an Era" mới thật sự là bài hát mà Dua Lipa muốn gửi gắm thông điệp "ngầm", ca khúc với giai điệu flamenco réo rắt, nơi Dua chơi đùa cùng câu chữ, thậm chí rap trên nền giai điệu, đại ý rằng: "Em cảm nhận được rằng chúng ta sẽ bên nhau mãi, điều này có thể kéo dài cả một kỷ nguyên...". Ca khúc này cũng thể hiện sự "lạc quan" mà Dua nhắc tới "Cô nàng đang yêu, cô nàng rời cuộc vui...", Dua có thể không coi thị trường Bắc Mĩ là đích nhắm cuối cùng, mà việc sử dụng một số sound tiếng của Britpop cho thấy Dua không chỉ thuần túy vinh danh dòng nhạc Pop ở Anh, cô còn hướng mục tiêu chinh phục châu Âu, bởi hơn ai hết ekip của Dua Lipa hiểu rõ thị trường Bắc Mĩ đang có quá nhiều "át chủ bài": từ Taylor Swift, Billie Eilish đến Ariana Grande, Olivia Rodrigo... Việc kết thúc một giai đoạn như ca khúc, đơn giản là dừng lại hành trình 4 năm chinh phục Bắc Mĩ mang nhiều ngọt bùi xen lẫn chua chát bởi dù là ca sĩ có lượng streams nhạc hàng đầu nhưng cái tên của cô chưa bao giờ xuất hiện dày đặc trên Billboard, hay truyền thông Mỹ.
Điều này lý giải "Radical Optimism" có nhiều sound tiếng gần với những ca khúc kinh điển từ chương trình Eurovision, vốn là một cuộc thi hát có thâm niên 67 năm tổ chức, và là một trong những cuộc thi hát quy mô toàn cầu. Rõ ràng, tham vọng của Dua Lipa và ekip đã được thể hiện khá rõ, thông qua "Happy for You" - bản "di chúc" cao thượng sau khi kết liễu cuộc tình: "Em chắc phải yêu anh nhiều dữ lắm, đến độ giờ em còn chẳng cảm thấy gì nữa, nhưng em hạnh phúc cho anh. Em không buồn, không còn đau nữa..." ; hay "Falling Forever" với tiếng trống dồn dập, trong khi giọng ca Dua thảm thiết nửa hỏi tu từ, nửa vấn đáp: "Ta có thể ở bên nhau bao lâu, có thể mãi mãi được hay không?. Nếu "Happy for You" gợi nhớ tới siêu hit "You're Know I'm No Good" của Amy Winehouse với sự pha trộn hip-hop thì "Falling Forever" lấy cảm hứng từ Rina Sawayama...
Nhà sản xuất Danny L Harle và Kevin Parker dường như hoàn thành tròn vai trò của họ - một đĩa nhạc bày tỏ sự lạc quan trước kỷ nguyên 11 tháng 9, trước cả khi mạng xã hội thao túng và chiếm hữu suy nghĩ của con người... Có hai ca khúc nổi bật nhất là "French Exit" và "Maria" đã đạt tới đẳng cấp mà người nghe mong đợi. Cả "French Exit" và "Maria" đều là màn kết hợp điệu nghệ của tiếng đàn giutar và tiếng sáo réo rắt phía sau, hai ca khúc đều nhắc tới sự rời đi theo một cách khác nhau. Nếu "French Exit" là sự từ biệt không lời chào thì "Maria" là sự rời đi về mặt thể xác nhưng tâm hồn thì luôn ngự trị. Trong album, phần thể hiện sound tiếng là điểm nhấn đáng kể nhưng lại không thường xuyên và tổng thể không thống nhất, làm giảm đi tính xung đột nơi người nghe và dễ khiến họ rơi vào trạng thái mất hứng. "Radical Optimism" đáng nghe, có không ít ca khúc được sản xuất hoàn hảo, gần như không lỗi và rất nên trở thành "hit", nhưng đáng tiếc việc tuyên bố (điều hầu như nghệ sĩ nào cũng mắc phải) về tính ẩn dụ trong album lại vượt quá khả năng nó mang lại.
Sống sót
Ra mắt chưa lâu, "Radical Optimism" vẫn còn là ẩn số trên đường đua số liệu nhưng với phản ứng phức tạp từ giới phê bình Âu Mỹ, có lẽ album này sẽ vất vả để chinh phục những tai nghe khó tính, nhất là thời điểm tháng 5 sẽ chứng kiến thêm một loạt sản phẩm âm nhạc đáng chú ý đổ bộ. Ngày nay không nhiều nghệ sĩ Anh quốc hoạt động tích cực ở Bắc Mĩ, kể cả Adele hay Harry Styles cũng đều có những ngã rẽ rất riêng. Nếu Adele ở đỉnh cao danh vọng và không quá bận tâm vào việc bán đĩa hát, luôn "ở ẩn" một thời gian rất dài sau khi ra mắt album mới; Styles thì hoạt động ở cả lĩnh vực phim ảnh và dường như "mất hút" ở thời điểm hiện tại. Đấy là chưa kể, những cái tên từng chinh phục Bắc Mĩ như Sam Smith, Ed Sheeran... hiện cũng không duy trì sức hút ở thị trường này, phần lớn sau loạt ca khúc chưa tạo tiếng vang.
Dua Lipa nhiều khả năng sẽ chuyển hướng phát triển ở các quốc gia châu Âu, hoặc thậm chí là châu Á sau khi thị trường Bắc Mĩ vẫn tỏ ra "thờ ơ" với cô. Nên nhớ, dù sở hữu 3 giải Grammy, một ca khúc "New Rules" 3 tỷ views và một trong những single tiêu tốn nhiều tiền quảng bá - "Don't Start Now", Dua vẫn chưa một lần chạm đỉnh Billboard. Việc quay trở lại thị trường âm nhạc châu Âu khiến người hâm mộ liên tưởng đến thời gian đầu sự nghiệp của Dua Lipa, nơi cô tự tin thể hiện phong cách âm nhạc khác biệt, không theo số đông. Những "New Love", ""Be the One", "Last Dance"... đều sở hữu chất liệu âm nhạc hơi hướng châu Âu, kết hợp với phần hình ảnh "ảo giác" đúng với những tuyên bố gần nhất của Dua.
"Radical Optimism" đáp ứng được điều đó, nó là cuộc giao thoa giữa hai album đầu của cô, tất nhiên với chất lượng cao cấp hơn. Ngay cả với những ca khúc không được nhắc đến ở bài viết này như "Watcha Doing" hay "These Walls"... cũng đều có sức hấp dẫn riêng, không đến từ sound tiếng thì cũng tới từ phần ca từ thách thức, cho thấy khả năng độc lập của cô gái Dua Lipa và ý niệm về một hành trình mới, nơi có tệ ra sao thì cũng không thể đánh gục được cô. Vì trước khi bước qua cửa ải cam go, Dua Lipa sẽ có tour diễn xuyên châu Âu nhằm quảng bá album này. "Cá gặp nước", liệu sức sống của thương hiệu "Ngôi sao nhạc nhảy" mới có giúp Dua giành hào quang tương xứng?
