Y/Project: 10 cột mốc định hình nên thương hiệu đặc sắc nhất trong một thập kỷ qua

Giữa tháng 1, thế giới thời trang đón nhận một tin buồn: Y/Project không còn nữa. Tin tức Y/Project sẽ ngưng hoạt động được lan rộng khắp nơi, với thông điệp cuối cùng chân thành của thương hiệu được gửi đến tạp chí WWD. “Sau 14 năm rực rỡ, Y/Project đã đưa ra quyết định đầy nuối tiếc là ngừng hoạt động“, rằng “Y/Project và đội ngũ xin cảm ơn tất cả các đối tác và người ủng hộ vì sự ủng hộ dành cho thương hiệu trong suốt những năm qua“. Thông cáo báo chí cũng dành “lời cảm ơn đặc biệt” tới cựu giám đốc sáng tạo Glenn Martens, người đã từ chức vào tháng 9 năm 2024, cũng như Pascal Conte-Jodra và cố Gilles Elalouf, người đã sáng lập thương hiệu vào năm 2010.

Cùng nhau, ba người đã biến Y/Project từ một thương hiệu được thành lập tại Paris, tuy non trẻ, nhưng có tầm nhìn táo bạo, và thành công trở mình thành một thương hiệu có sức ảnh hưởng trong ngành thời trang xuyên suốt một thập kỷ – với thời kỳ huy hoàng là khi Martens nắm quyền lãnh đạo trong tư cách là giám đốc sáng tạo vào năm 2013.

Để tôn vinh di sản của một thương hiệu đã góp phần mang đến sức sống mới cho ngành thời trang trong một thập kỷ, hãy cùng nhìn lại những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của thương hiệu đầy tính đột phá này.

Tới mùa AW18, bốt ugg cao đến đùi đã trở thành dấu ấn đặc trưng của Y/Project, nhưng lúc đó Martens quyết định đẩy mọi thứ lên cao hơn nữa. Hợp tác với UGG lần thứ hai, Martens đã cải tiến các phiên bản bốt cổ điển cỡ lớn của thương hiệu giày đình đám. Những đôi bốt ugg cao đùi hút mạnh thị giác là tất cả những gì mọi người có thể nói sau buổi trình diễn Tuần lễ thời trang Paris mùa đó. “Tôi nghĩ bốt UGG là một thiết kế mang tính biểu tượng, vì vậy đối với tôi, thách thức là làm sao để nâng tầm nó?” Martens chia sẻ với báo chí thời trang sau buổi trình diễn.

Đối với Martens và Y/Project, một chiếc quần jeans không chỉ là một chiếc quần jeans, mà là một món đồ thời trang cơ bản với đầy tiềm năng khai phá sáng tạo vô tận. Bằng cách thể nghiệm với sự bất đối xứng bắt mắt và tỷ lệ đồ sộ, những biến tấu của Martens với denim đã định hình nên phong cách đặc thù của Y/Project. Trong nhiều năm, Martens đã biến chiếc quần jeans xanh đơn giản thành bốt cao bồi, quần chaps và những sáng tạo thách thức thị giác lẫn định nghĩa về phân loại. Ông đã gắn thêm dây đeo, phá vỡ cấu trúc, ghép vải, xử lý bề mặt, kéo giãn khóa cài nút, thêm thắt lưng, thêm nút bấm và nhiều cách thức xử lý độc đáo hơn thế nữa – và đó thậm chí còn chưa kể đến tất cả các loại áo, váy, váy ngắn và áo sơ mi mà ông làm từ denim.

Y/Project đã giới thiệu rất nhiều thiết kế tiên phong, độc đáo trong nhiều năm qua, nhưng một trong những thiết kế đặc biệt, đáng nhớ có lẽ là thiết kế đơn giản nhất. Được giới thiệu ở buổi trình diễn thời trang nam SS23 vào tháng 6 năm 2022, một chiếc áo ba lỗ màu trắng trơn xuất hiện trên sàn catwalk, dường như lơ lửng giữa không trung, cho đến khi nhìn kỹ hơn mới thấy rằng nó thực sự được giữ bằng những chiếc dây đeo trong suốt nhỏ xíu. Chiếc áo ba lỗ tàng hình hóa ra lại là một cú hit bất ngờ của nhà mốt, khi đã trở thành một xu hướng được lan truyền vào cuối năm 2023, khi nhiều người dùng TikTok phối đồ với chiếc áo này và thậm chí còn tạo nên hướng dẫn về cách tự tạo kiểu áo ba lỗ tàng hình DIY của riêng bạn.

Y/Project được biết đến là một thương hiệu đề cao tính gắn kết chặt chẽ, phát triển cộng đồng ngay từ đầu, và đối với AW17, tinh thần đó đã trở thành cốt lõi của chiến dịch thời trang quảng bá cho mùa đó. Được chụp tại một số địa điểm bao gồm New York, Paris và ngay tại xưởng may của thương hiệu, Martens đã không tuyển lựa các người mẫu cao cấp và thay vào đó là chọn bạn bè, gia đình và thực tập sinh của Y/Project xuất hiện trong chiến dịch – được chụp bởi nhiếp ảnh gia Arnaud Lajeunie. “Y/Project tôn vinh cá tính riêng”, Martens nói vào thời điểm đó. “Chiến dịch này phản ánh hệ tư tưởng của chúng tôi. Tất cả là về cá nhân và khoảnh khắc“.

Không còn nghi ngờ gì nữa, buổi trình diễn ấn tượng nhất của thương hiệu là mùa AW22. Lúc đó Martens đã tận dụng một kho bưu chính rộng lớn ở ngoại ô Paris, một nhà chứa máy bay kết nối các chuyến tàu chở hàng và xe tải giao hàng để vận chuyện hàng hóa vào thành phố. Special Delivery không chỉ là một bữa tiệc thị giác, không gian trình diễn rộng lớn mà còn cung cấp đủ chỗ để các khách mời giãn cách theo đúng quy tắc kiểm soát vào thời điểm đó. Không có gì ngạc nhiên khi buổi trình diễn có rất nhiều điều thú vị để hồi tưởng: các người mẫu mất bốn phút (lần đầu tiên trong lịch sử runway) để sải bước trên sàn diễn khổng lồ, ngoài ra còn có sự xuất hiện của nhà thiết kế đình đám Olivier Theyskens với tư cách là người mẫu trình diễn; bên cạnh đó là sự ra mắt của các thiết kế là màn tác hợp giữa Y/Project x Jean Paul Gaultier. Bộ sưu tập đã trở thành một cột mốc quan trọng đối với thương hiệu. BST đã giới thiệu được tới với công chúng một số thiết kế được ưa chuộng nhất lịch sử của thương hiệu, như áo len dệt kim chuyển màu với mũ trùm đầu độc bản.

Nhiệm kỳ hơn 10 năm của Marten trở nên đáng nhớ hơn bằng vô số những màn hợp tác không thể ngờ trước, giúp thương hiệu thổi luồng sinh khí mới vào lối mòn của việc hợp tác giữa các thương hiệu – vốn đã khiến giới mộ điều có phần cảm thấy nhàm chán. Những màn hợp tác ấn tượng của Y/Project bao gồm bộ sưu tập kết hợp cùng Jean Paul Gaultier – làm sống lại các họa tiết trompe l’oeil mang tính biểu tượng của Gaultier từ năm 1995; tiếp đó là với Fila cho mùa SS22, đã mở rộng góc nhìn và các nhìn nhận trang phục thể thao có thể trở nên thời trang đến mức độ nào; hay là thiết kế giày mules thuần chay Melissa AW21 – đã nhanh chóng trở thành đôi giày yêu thích của mọi cô gái; và lần hợp tác gần đây của Salomon, trong nỗ lực làm mới đôi giày Speedcross 3 mang tính biểu tượng của thương hiệu giày dép này.

Trong BST SS23, thương hiệu đã giới thiệu một số item trang sức có thiết kế “ngón giữa” khiến người xem không thể rời mắt khi chúng lắc lư trên sàn diễn. Sử dụng các chất liệu vàng và bạc, đôi bông tai nhanh chóng trở thành hiện tượng trên mạng xã hội, ghi dấu ấn trong hành trình tạo nên những khoảnh khắc đáng nhớ và đậm chất Y/Project. Đây là một minh chứng rõ nét cho cá tính thương hiệu độc bản mà có lẽ phải rất lâu nữa giới thời trang mới có thể tìm thấy một phong cách tương tự.

Nếu như bông tai “ngón giữa” là quá đủ sốc đối với bạn, thì có lẽ bạn chưa thật sự chuẩn bị vững tâm lý để đến với món phụ kiện tiếp theo của Y/Project. Thương hiệu đã sáng tạo ra món phụ kiện đồng tính nữ cho AW19. Thoạt nhìn, các người mẫu dường như đã xuất hiện trên sàn diễn Tuần lễ thời trang Paris với những chiếc vòng cổ tráng men to bản, nhưng những món đồ trang sức ngoại cỡ này hóa ra lại là những bức tượng nhỏ đeo được của những người phụ nữ đang trong tư thế nóng bỏng. Quá nóng bỏng! (nó được gọi là Scissoring – nếu như bạn muốn biết)

Trong địa hạt thời trang, Robyn Rihanna Fenty luôn là người tạo ra xu hướng hay trở thành tâm điểm vì lựa chọn thời trang của bản thân, và sự ủng hộ liên tục của cô dành cho Y/Project đã chứng thực được sức hấp dẫn và vị thế của thương hiệu này trong văn hoá đại chúng là như thế nào. Cho dù đó là diện mạo toàn bộ bằng denim mà Rihanna lựa chọn để mặc khi đến tham dự CinemaCon vào năm 2023, hay bộ cánh bằng da lộn màu nâu khi tham dự Coachella vào năm 2018 hay vô số khoảnh khắc được cánh phóng viên săn ảnh bắt trọn phong cách đường phố của cô ở New York, Rihanna luôn là người ủng hộ thương hiệu Y/Project nhiệt thành và thể hiện được tinh thần của nó rõ nhất.

Vào tháng 3 năm ngoái, Martens đã giới thiệu bộ sưu tập Thu Đông 2024 của Y/Project dưới định dạng lookbook, nhưng không ai trong chúng ta có thể ngờ rằng đây sẽ là bộ sưu tập cuối cùng của thương hiệu trước khi đóng cửa. Gần như thể Martens biết rằng đây sẽ là lần cuối cùng anh ấy có thể cống hiến cho một thương hiệu độc bản như Y/Project. Để kỷ niệm nhiệm kỳ kéo dài một thập kỷ của anh ấy tại thương hiệu, lookbook cuối cùng của Y/Project là sự đổ bộ của một loạt những gương mặt tên tuổi như Charli xcx, Mia Khalifa, Irina Shayk, Natasha Poly, Tyga, tổng biên tập của Interview Mel Ottenberg, nhiếp ảnh gia Georgia Pendlebury và stylist Haley Wollens.