LHP Venice lần thứ 81: Điểm mặt "người quen"
Không như Oscar, việc được đề cử và giành chiến thắng nhiều lần ở các LHP Quốc tế như Venice là điều cực kỳ hiếm, vì tiêu chí tuyển trạch gắt gao. Hãy điểm loạt tên tuổi có phim tranh giải năm nay với bề dày "lịch sử" đáng nhớ ở Venice!
Cùng L'OFFICIEL Việt Nam điểm qua các tên tuổi ít nhiều ghi điểm ở Venice trong quá khứ, và lần tái xuất tại Venice năm nay liệu có tạo thêm vị thế hoặc cú đúp lịch sử cho chính họ? Từ ngôi sao gạo cội Hollywood đến những gương mặt arthouse nổi danh châu Á.
Nicole Kidman
Trong danh sách 21 phim tranh giải Sư tử vàng năm nay, Kidman là gương mặt gạo cội với bề dày 40 năm sự nghiệp. Trong vòng 4 thập niên, Kidman có ba phim lọt vòng tranh tài ở Venice bao gồm "The Others" năm 2001, "Birth" năm 2004 và "Babygirl" năm 2024. Với hai tác phẩm trước, Kidman đều để lại dấu ấn đặc biệt, thậm chí quan trọng nhất nhì sự nghiệp của cô. "The Others" tuy trượt giải ở Venice nhưng tác phẩm của nhà làm phim Alejandro Amenábar sau đó lại thành công vang dội tại thị trường Bắc Mĩ với tổng doanh thu lên đến 210 triệu USD so với kinh phí chỉ 17 triệu USD. Trong tác phẩm giật gân này, Kidman thủ vai Grace - một bà mẹ trẻ hết mực yêu con, ngày đêm bảo vệ hai đứa trẻ trước thế lực ma quái. Cú twist lội ngược dòng ở cảnh kết khiến nhiều khán giả sững sờ suốt thời gian dài. Không thắng giải Ảnh hậu Venice, Kidman bất ngờ được đề cử BAFTA, thắng một số giải Hiệp hội phê bình... với một vai diễn trong phim thuộc dòng kinh dị tâm lý, thì đó đã là một thành tích không tồi.
Ba năm sau đó, Kidman trở lại Venice với "Birth" của Jonathan Glazer gây sóng gió diện rộng, khi cô thủ vai Anna - một góa phụ chật vật với nỗi nhớ người chồng quá cố, đến nỗi tin rằng đứa trẻ bí ẩn tự nhận là Sean - chồng cô, chính là người cô yêu đầu thai trở lại. Những cảnh quay sốc của "Birth" đã giúp Kidman có thêm nhiều "gạch đá" từ khán giả trung lập, nhưng cũng khiến cô có không ít người hâm mộ thật sự, bởi không phải ai, sau khi ẵm giải Oscar cũng sẵn sàng với các phim có đề tài hóc búa như "Birth". Thế nhưng dường như làn sóng tranh cãi ở Venice năm đó một phần cướp mất giải thưởng Ảnh hậu xứng đáng thuộc về Kidman.
20 năm sau, khi đã ở trên đỉnh cao danh vọng, là "huyền thoại sống" ở Hollywood, Kidman vẫn chấp nhận thử thách nghề diễn bằng dạng vai không thể gây hấn hơn: một nữ giám đốc giàu có, rơi vào lưới tình đẫm dục vọng với một nhân viên nam trẻ, khiến sự nghiệp và cuộc sống cá nhân bị đảo lộn hoàn toàn. Đóng cảnh nóng, thậm chí có yếu tố hành xác, trong một tác phẩm rùng rợn như "Babygirl", rõ ràng Kidman đang là ứng cử viên hàng đầu cho giải Ảnh hậu năm nay, nhất là khi chủ tịch BGK năm nay - Isabelle Huppert, cũng là một nữ diễn viên có nhiều vai diễn có cảm hứng tương tự. Liệu lần thứ ba tranh tài ở Venice, Nicole Kidman có thật sự chạm tay tới tượng vàng?
Adrien Brody
Brody là cái tên vừa lạ vừa quen, anh là chủ nhân Oscar ở tuổi rất trẻ so với hạng mục Nam chính, khi giành chiến thắng qua tác phẩm "The Pianist" năm 2002, lúc đó chuẩn bị bước sang tuổi 30. Nhưng dường như chiến thắng này đã tạo nên áp lực vô hình khiến Brody gần như không thể bứt phá mạnh mẽ trong những năm sau đó. Mặc dù nhận được kha khá dự án quan trọng, giúp thay đổi sự nghiệp nhưng Brody vẫn không tạo thêm dấu ấn nào khác. Adrien Brody đích thị là gương mặt nổi bật ở các LHP Quốc tế, trong đó anh có 4 lần tranh tài ở Venice bao gồm "Hollywoodland" năm 2006, "The Darjeeling Limited" năm 2007, "Blonde" năm 2022 và mới nhất là "The Brutalist" năm 2024.
Trong ba lần đến Venice trước đó, Brody chủ yếu san sẻ vai chính với các bạn đồng diễn, đáng tiếc nhất là khi anh trượt mất Ảnh đế về tay Ben Affleck trong "Hollywoodland" trong khi được đánh giá cao hơn, khiến chủ tịch BGK năm đó là Catherine Deneuve bị phê bình là ưu ái tài tử Ben Affleck quá lộ liễu. Ở hai tác phẩm sau đó, Adrien Brody đều không có những vai diễn "nặng kí" đặc biệt trong "Blonde", sức hút của tài tử 50 tuổi bị lu mờ trước nữ chính Marilyn Monroe do Ana de Armas thủ diễn.
Trở lại với "The Brutalist" do Brady Corbet dàn dựng, Brody đang được kì vọng lấy lại uy tín sự nghiệp bởi đây cũng là một trong những dự án nổi bật của Universal Pictures lẫn Focus Features - hai nhà phát hành phim lâu đời ở Hollywood. Trong phim, Brody thủ vai László Tóth - một kiến trúc sư người Do Thái gốc Hungary sống sót sau thảm họa diệt chủng Holocaust, di cư sang Hoa Kỳ để "trải nghiệm giấc mơ Mỹ" cùng vợ con, nhưng sớm nhận ra sự thật chua chát. Nhìn chung, vai diễn có chút gợi nhớ tới chàng nghệ sĩ dương cầm trong "The Pianist", và dường như sẽ là vai diễn quan trọng hàng đầu của Brody trong nhiều năm qua. Liệu rằng việc trở thành gương mặt "thân quen" với Venice có giúp tài tử này vực lại sự nghiệp bằng một giải thưởng?
Joaquin Phoenix
Nếu không có "Joker", có lẽ không nhiều người biết đến tài tử đến từ Puerto Rico. Joaquin Phoenix là một trong những trường hợp thú vị ở Hollywood, khi còn rất trẻ đã nhen nhóm cá tính đặc biệt, bất cần của mình, và thường không tham gia các phim tuổi teen dù lúc mới vào nghề, dòng phim com-rom tuổi teen đang rất được mến chuộng, thậm chí em trai quá cố của anh là River Phoenix rất nổi bật trong dòng phim này. Già dặn và kiệm lời với truyền thông, Phoenix vốn không phải gương mặt được mến chuộng bời truyền thông, song bất kì vai diễn "khó nhằn" nào, các hãng phim đều nghĩ tới anh đầu tiên! Đã chứng thực tài năng qua tượng vàng Oscar với "Walk The Line" nhưng Phoenix vẫn khá xa lạ với khán giả đại chúng Á đông, chỉ khi tái hiện lại hình tượng "gã điên" Joker trong "Joker" năm 2019, độ phủ sóng bộ phim đã giúp cái tên Phoenix nổi tiếng toàn cầu!
Tại Venice, Phoenix có đến 4 phim tranh giải Sư tử vàng bao gồm "The Master" năm 2012, "The Sisters Brothers" năm 2018, "Joker" năm 2019, "Joker: Folie à Deux" năm 2024. Điều đáng nói ở đây, là cả ba phim trước đều có phần thưởng mang về: "The Master" của Paul Thomas Anderson ẵm ba giải bao gồm giải của Hiệp hội báo chí FIPRESCI, giải Đạo diễn Anderson và giải Ảnh đế cho Phoenix và bạn diễn quá cố - Philip Seymour Hoffman. "The Master" xoay quanh Freddie Quell, một cựu chiến binh Hải quân trong Thế chiến II đang cố gắng thích nghi với xã hội thời hậu chiến. Vai diễn đòi hỏi kĩ năng và kĩ thuật tinh xảo giúp anh nhận được đề cử Oscar; Còn "The Sisters Brothers" là phim mà Phoenix hiếm hoi thủ vai sát thủ miền viễn Tây, với phong cách châu Âu từ đạo diễn Jacques Audiard, tiếp tục thắng giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Venice.
Nhưng vai diễn Joker vẫn được cho là "ván cờ sáng giá" nhất sự nghiệp Joaquin Phoenix. Sau khi "Joker" thắng Sư tử vàng năm 2019, nó thu về hơn 1 tỷ USD toàn cầu và tiếp tục đưa Phoenix đến bục vinh quang khi chiếm trọn hầu hết các chiến thắng lớn nhỏ trong năm. Có một luật bất thành văn, tại các LHP lớn cụ thể như Venice, thì những phim giành giải cao nhất sẽ không thắng thêm bất kì giải cá nhân nào nữa. Đã là chủ sở hữu một Ảnh đế trong quá khứ, Phoenix vẫn tràn ngập hi vọng với "Joker: Folie à Deux" vì đây là lần hiếm hoi anh sẽ trình diễn nhạc kịch. Tất nhiên, việc có cùng nhân vật hai lần tham gia Venice như Joker đã nói lên BTC của LHP này cực kỳ yêu thích tác phẩm lẫn Joaquin Phoenix, và biết đâu anh sẽ giúp phim không ra về tay trắng?
Julianne Moore
Trước khi đến với Venice năm nay bằng tác phẩm "The Room Next Door", Moore đã có 5 phim cạnh tranh Sư tử vàng, và bản thân cô từng thắng Ảnh hậu năm 2002 với tác phẩm kinh điển "Far from Heaven". Đáng nói là, Moore có tất cả 4 lần được vinh danh với vai trò diễn viên, không chỉ hai lần thắng giải với "Far from Heaven" (một giải của BGK, một giải của Khán giả), mà còn được vinh danh với "Short Cuts" năm 1993 và "Suburbicon" năm 2017. Julianne Moore cũng là diễn viên Hollywood đầu tiên chinh phục giải diễn xuất ở ba LHP Quốc tế lớn gồm Berlin, Cannes và Venice. Thậm chí năm 2022, cô còn được mời làm Chủ tịch BGK của LHP Venice lần thứ 79!
Với thành tích đáng tự hào ở Venice, lần trở lại với "The Room Next Door" của đạo diễn Pedro Almodovar, Moore không có áp lực phải cạnh tranh giải thưởng với bất kỳ đồng nghiệp nào. Trong phim, cô thủ vai một tác gia có mâu thuẫn với một bà mẹ nổi loạn. Từng để lại dấu ấn với phim tâm lý hài "The Kids Are Alright" đóng cùng đàn chị Annette Bening, Moore không khó xuất thần bên cạnh bạn diễn tài năng không kém là Tilda Swinton. Chắc chắn màn showcase của cả hai trong "The Room Next Door" sẽ chinh phục không chỉ khán giả, giới phê bình mà còn là dàn giám khảo ít nhiều có quan hệ tốt đẹp với riêng Moore và ekip bộ phim.
Lý Tiểu Khang
Đại diện cho dòng phim Hoa ngữ và cũng là gương mặt đặc biệt hàng đầu làng phim arthouse châu Á là tài tử Lý Tiểu Khang của Đài Loan. Anh được cho là "chàng thơ" của nhà làm phim lỗi lạc Thái Minh Lượng, cùng đi qua chiều dài sự phát triển vượt trội của Ảnh đàn xứ Đài trên bản đồ điện ảnh Thế giới. Tính đến 2024, họ Lý có 6 phim tranh giải Sư tử vàng trong đó "Vive l'amour" do anh đóng chính của đạo diễn Thái đã thắng Sư tử vàng năm 1994 trong khi đó năm 2007, họ Lý có phim do chính anh vừa đạo diễn viết kịch bản và đóng chính tranh tài ở Venice là "Help Me, Eros"!
Bốn tác phẩm còn lại có ba phim do Thái Minh Lượng chỉ đạo, gồm "Goodbye, Dragon Inn" năm 2003; "I Don't Want to Sleep Alone" năm 2006 kể hai câu chuyện song song về một cặp đôi công nhân đồng giới; "Stray Dogs" năm 2013 thắng Grand Prize chỉ xếp sau Sư tử vàng. Phim thứ tư cũng là phim mới nhất do Lý Tiểu Khang đóng chính - "Stranger Eyes" do Yeo Siew Hua dàn dựng, đây cũng là lần đầu tiên họ Lý đóng phim không của Thái Minh Lượng. Trong sự nghiệp hơn 30 năm của mình, ngoài việc chỉ đóng phim Thái Minh Lượng, họ Lý còn không từ bất kì cảnh quay táo bạo nào và thường xuyên... khỏa thân trong những tác phẩm arthouse kỳ thú này, đặc biệt hơn anh gần như không hoạt động trong làng giải trí...
Có một bề dày thâm niên đáng nể ở Venice, song Lý chưa một lần ẵm giải Ảnh đế dù đã có những màn trình diễn đáng nhớ trong "Stray Dogs" hay "I Don't Want to Sleep Alone". Rất có khả năng, "Stranger Eyes" là cơ hội hiếm có dành cho anh, bởi trong phim này anh thủ vai một ông lão trung niên có hành tung bí ẩn, đáng sợ, cùng nội tâm phức tạp... hoàn toàn là nơi để Lý Tiểu Khang phát huy năng lực bản thân.
Jude Law
Cũng như Cannes, Venice luôn ưu ái những gương mặt nổi bật ở Hollywood đặc biệt là kỷ nguyên những năm 90s, nơi sản xinh ra loạt tên tuổi vừa nóng bỏng gợi cảm nhưng không kém phần linh hoạt trong nét diễn, và Jude Law là một trong số đó. Có một sự nghiệp đầy thăng trầm, chưa đạt tới đỉnh cao nhất nhưng cũng rất hiếm khi rơi xuống đáy sâu, Law luôn giữ cho bản thân vị trí nhất định dù đã ngoài 50. Từ khi còn đang là ngôi sao triển vọng, anh đã đặt chân đến LHP Venice với "Road to Perdition" năm 2002 - một phim chính kịch tội phạm rất thành công thời điểm đó. Sau giai đoạn này, phải mất 16 năm sau, anh mới có phim thứ hai tranh giải ở Venice là "Vox Lux" đóng cặp với Natalie Portman tuy nhiên bộ phim nhận phản ứng trái chiều và không thành công lắm.
Trở lại Venice năm nay với "The Order", do Justin Kurzel - một nhà làm phim cực kỳ cá tính dàn dựng, dự đoán sẽ là một trong các phim nói tiếng Anh nổi bật nhất LHP năm nay. Nhắc một chút đến Justin Kurzel, anh là tác giả "Macbeth", "True History of the Kelly Gang" và "Nitram"... những phim khai thác nhân vật nam chính rất hấp dẫn, đọng lại chiều sâu cho người xem. Vì vậy, với "The Order", trong vai một đặc vụ FBI đối đầu với băng đảng tội phạm khét tiếng, người ta kì vọng Jude Law sẽ giành lại hào quang một thời vang bóng.
Nicholas Hoult và Tye Sheridan
Có một điều thú vị rằng "The Order" là phim quy tụ toàn các gương mặt thân quen với Venice, bởi không chỉ Jude Law mà hai tài tử thế hệ sau là Hoult và Sheridan đã có ba phim tranh tài tại LHP này. Cụ thể Hoult từng xuất hiện trong "A Single Man" - phim LGBT đầu tay của đạo diễn kiêm nhà thiết kế Tom Ford năm 2009; có mặt trong "The Favourite" - phim thắng Sư tử vàng năm 2018 của Yorgos Lanthimos. Trong khi Sheridan xuất hiện trong "Joe" năm 2013 của David Gordon Green; "The Card Counter" năm 2021 bên cạnh Oscar Isaac.
Cả Hoult và Sheridan sẽ đều có đất diễn quan trọng trong "The Order", đối đầu trực tiếp với nhân vật của Jude Law. Tất nhiên thể loại tội phạm thường ít khi có thành tích cao tại những LHP đòi hỏi yếu tố nghệ thuật cao như Venice, nhưng nếu có thể vượt trội về mặt thương mại lẫn ý tưởng nghệ thuật như trường hợp "Joker" hoặc "The Shape of Water" thì không khó mang giải về nhà. Tựu chung lại, "The Order" sẽ là phim tranh giải hiếm hoi quy tụ cả ba nam chính đều ba lần có phim được chọn lựa ở Venice!
Tilda Swinton
Được mệnh danh là diễn viên phi giới tính của Hollywood, cũng bởi thần sắc và vóc dáng ấn tượng cùng chiều cao vượt trội và khuôn mặt mang vẻ liêu trai khó ai sánh bằng. Swinton là nhân tố bí ẩn ở Hollywood bởi cô khi xuất hiện trong những dự án lớn, dù thủ vai nhỏ song lại mang đến ấn tượng mạnh mẽ. Tuy chưa từng thắng giải ở Venice nhưng Swinton đã có đến 6 phim tranh Sư tử vàng, một phim tuy không tranh giải chính thức nhưng vẫn được hai đề cử ở Venice. Bao gồm: "Orlando" năm 1992, "I am Love" năm 2009, "A Bigger Splash" năm 2015, "Suspiria" năm 2018, "The Eternal Daughter" năm 2022, "The Killer" năm 2023 và "The Room Next Door" năm 2024! Trong chuỗi tác phẩm này, đáng chú ý nhất là "The Eternal Daughter" nơi Tilda Swinton thủ đến hai vai: một quý cô và một bà mẹ khó tính. Hai vai diễn với tính cách, tạo hình khác biệt suýt làm khán giả không nhận ra.
Trở lại Venice với một phim tâm lý hài - "The Room Next Door" hứa hẹn khai thác những góc độ khác trong Swinton. Trước đó, cô đã làm việc với đạo diễn Pedro qua phim ngắn "The Human Voice" cũng có mặt ở Venice 2020 và gây tiếng vang tốt dù không tranh giải.