Điều gì ẩn sau cái tên Balenciaga đầy tranh cãi?

Một lần nữa, nhà mốt đến từ Tây Ban Nha lại tung ra thị trường một sản phẩm gần như lố bịch: chiếc túi “nhàu nhĩ” có tên Potato Chip Bag Clutch, thành quả từ cú bắt tay với Lay's. Điều này lại khiến giới mộ điệu đặt dấu chấm hỏi cho Balenciaga rằng chúng có ý nghĩa gì không giữa những tiêu chuẩn thời trang hiện tại. Tất nhiên, đây không phải là lần đầu tiên thương hiệu này làm điều gì đó gây tranh cãi trong cộng đồng. Tính chất khác biệt này của nhà mốt đôi khi cũng đi quá giới hạn, như đã được chứng minh qua vụ bê bối mới nhất vào mùa đông năm ngoái, một chiến dịch quảng cáo với trẻ em bị lên án gây gắt khi chủ đề và bối cảnh được lựa chọn không phù hợp với độ tuổi. Hành động này hiển nhiên không thể biện minh được, và việc thương hiệu bị chỉ trích là hoàn toàn chính đáng. nhưng thực chất, đằng sau cái tên này có nhiều hơn là những vấn đề thời trang nhứt nhối.

Nhà mốt tiên phong của thời trang cao cấp

Giống như các nhà mốt lớn khác tại thời điểm đó, ông thiết kế thời trang Haute Couture và tiếp tục định hình ngành công nghiệp này cho đến ngày nay. Vì lý do này, ông đã được các nhà thiết kế khác đánh giá cao vào thời điểm đó; chẳng hạn, Christian Dior mô tả ông là “Bậc thầy của tất cả chúng ta” và Coco Chanel là “Thợ may Coutier thực sự duy nhất”. Nhìn chung, ông tạo sự khác biệt so với những người còn lại bằng cách tạo ra thời trang không chạy theo xu hướng. Vào thời điểm đó, hình dáng đồng hồ cát đang là mốt và Dior cũng đi theo khuôn dạng này trong thiết kế, nhưng Balenciaga đã mạo hiểm thực hiện điều ngược lại và tạo ra một hình dáng hoàn toàn mới cho phụ nữ và giải phóng họ khỏi việc tập trung vào hình dáng cơ thể. Ông đã cách mạng hóa thời trang phụ nữ với chiếc váy bao (Sack-Dress), trông giống như một chiếc bao tải theo đúng nghĩa đen cùng những đường cắt may góc cạnh.

Một con đường gập ghềnh

Sau khi Christóbal Balenciaga qua đời, người cháu trai của ông đã thừa kế công ty và sau đó bán nó đi. Một thời gian dài, tên thương hiệu này đã được sử dụng để bán nước hoa. Mãi cho đến năm 1987 dưới sự điều hành của Michel Goma, thương hiệu mới tập trung lại vào quần áo, nhưng lần này với một sự thay đổi lớn khi ông tạo ra bộ sưu tập Ready-To-Wear. Sau đó, lần lượt là Nikolas Ghesquiere và Alexander Wang giữ vị trí giám đốc sáng tạo trong thời gian ngắn cho đến khi Demna mang lại cho thương hiệu một ý nghĩa và vị thế mới trong thế giới thời trang. Ngày nay, Balenciaga thuộc sở hữu của Tập đoàn Kering cùng với Gucci và Puma.

Demna Gvasalia

Sinh năm 1981 tại Georgia ngày nay, nhà thiết kế này không hề có một tuổi thơ dễ dàng. Khi mới 11 tuổi, anh đã phải trốn khỏi nước mình vì một cuộc nội chiến và sau đó chuyển đến Đức cùng gia đình. Anh sau đó theo học tại một trường thiết kế thời trang nổi tiếng ở Antwerp, mặc dù trước đó đã có bằng khoa Kinh tế Quốc tế và không hề có kinh nghiệm về thời trang. Sau khi tốt nghiệp, anh làm việc tại Maison Margiela và Louis Vuitton, cho đến khi anh cùng với những người khác thành lập thương hiệu thời trang đường phố Vetements vào năm 2014 - nơi lần đầu tiên anh có thể thể hiện bản thân một cách hoàn toàn tự do và sáng tạo. Anh nhanh chóng trở nên nổi tiếng với những bộ sưu tập độc đáo và sau đó vào năm 2015, anh trở thành Giám đốc Sáng tạo của Balenciaga. Anh chính xác là điều mà thương hiệu cần, một người khiến cho thương hiệu trở nên quan trọng đối với thế giới thời trang và thế hệ trẻ. 

Điều gì khiến Demna trở nên đặc biệt?

Công việc của Demna tại Balenciaga cũng đã thay đổi rất nhiều trong những năm qua, chẳng hạn như việc thời trang đường phố và giày thể thao không còn góp mặt quá nhiều và với bộ sưu tập Haute Couture năm 2021, anh đã chứng minh rằng công việc của mình không phải là một trò đùa hay không ý nghĩa. Với nguồn cảm hứng từ cái bóng của Christóbal Balenciaga, anh đã khiến cho thương hiệu trở về đúng nghĩa và chứng minh được tài năng của bản thân. Tuy nhiên, anh vẫn giữ được cá tính riêng của mình. Ngay cả trong bộ sưu tập này, anh vẫn đan xen những chiếc quần jeans và áo phông,... một yếu tố không hề phổ biến trong thời trang cao cấp.

Thời trang cao cấp nên làm gì?

Chủ nghĩa đời thường

Trong khi trong nghệ thuật và đặc biệt là thời trang, việc tham chiếu đến nhiều nguồn gốc và tìm kiếm ý nghĩa từ các lĩnh vực khác nhau là chuyện bình thường, nhưng nguồn cảm hứng của Demna lại là cuộc sống hàng ngày và những gì anh thấy trên đường phố. Vì vậy, anh phản ánh những gì mọi người thực sự mặc trên đường phố và đặc biệt là những người không quan tâm đến thời trang.

Rất lâu trước khi cái gọi là "Dad Sneaker" trở thành xu hướng, chúng là những đôi giày được các ông bố mang chỉ vì mục đích thực tế. Demna đã phát hiện ra điều này và anh đã đi ngược với xu hướng giày sneaker mà Balenciaga cũng tung ra, và đã tạo ra một đôi giày sneaker lấy cảm hứng từ những đôi giày chunky. Anh xếp chồng 3 chiếc đế lên nhau và tạo ra một hình dáng hoàn toàn mới cho thế giới thời trang cao cấp, từ đó Dad sneaker ra đời và đôi giày đặc trưng của nhà mốt mang tên "Triple S". 

Việc phản ánh về thời trang trên đường phố với một khuynh hướng lập dị là đặc điểm của Demna. Ví dụ, anh quan sát cách mọi người xếp lớp quần áo để giữ ấm và tích hợp điều đó vào bộ sưu tập FW18, hay một chiếc ví tiền giấu mình dưới hình dạng hộ chiếu trong một bộ sưu tập gần đây. Và một ví dụ đặc biệt nổi tiếng là biến đổi logo của Bernie Sanders thành Balenciaga trong chiến dịch bầu cử của ông, điều này đã được đưa tin trên đài CNN có cả Bernie Sanders.

Nguyên tắc của Demna về việc phản ánh văn hóa đại chúng và cuộc sống hàng ngày rất giống với Pop Art (Nghệ thuật đại chúng). Bắt đầu từ những năm 1950 và đạt đến đỉnh cao trong những năm 1960, Pop Art chịu ảnh hưởng của thời kỳ hậu chiến và xã hội tiêu dùng. Đó là thời kỳ mà tiêu dùng đã trở thành một phong cách sống.

Andy Warhol vẫn được xem là một trong những người tiên phong của Pop Art ngày nay, với những tác phẩm màu sắc từ những bức tranh về lon súp nổi tiếng vượt thời gian. Ông vừa phản ánh những điều thông thường và quen thuộc, vừa phản ánh văn hóa đại chúng của chúng ta và cũng trở thành một phần của văn hóa đó. Điều này như là một cái gương đặt ra trước mặt xã hội và đồng thời phê phán xã hội tiêu thụ của chúng ta. Demna tiếp cận công việc của mình cũng bằng sự phê phán gián tiếp và mỉa mai. Mục tiêu của anh ấy là gây sốc, làm nổi bật và khởi đầu một cuộc thảo luận trong cộng đồng.

Từ Vô Nghĩa đến Hợp Thời

Dưới ảnh hưởng của sự mỉa mai và một chút phá cách, anh cũng đặt ra câu hỏi về thứ mà thời trang xa xỉ được phép làm và cách giá trị được định nghĩa. Tương tự như với Dadaism, một phong trào nghệ thuật từ những năm 1920, nơi chúng đặt ra câu hỏi về điều gì nghệ thuật được phép làm và điều gì không và đồng thời chế nhạo những thứ được coi là nghệ thuật.

Tác phẩm nổi tiếng của Marcel Duchamp mô tả bồn tiểu như một tác phẩm nghệ thuật đã nêu bật chính xác một điều rằng: Nghệ thuật được phép làm gì? Và có một câu trả lời rất đơn giản: Mọi thứ và đồng thời không gì cả. Người nghệ sĩ đã đưa ra quyết định này và đặt nó trong bối cảnh nghệ thuật, với họ, ý tưởng góp phần quan trọng hơn đối tượng. Theo nguyên tắc của Dadaism, Demna biến những đối tượng ngớ ngẩn thành thời trang cao cấp. Anh quyết định bán một chiếc túi đựng rác như một loại thời trang cao cấp với giá 1.400 euro và định nghĩa đối tượng nghệ thuật. Điều này làm suy giảm tính độc quyền, vì mọi thứ có thể trở thành thời trang cao cấp, cho dù nó có tầm thường như thế nào. Anh liên tục chế nhạo chính mình và ngành công nghiệp thời trang, đồng thời cũng thử thách các giới hạn.

Sau cùng, điều thú vị ở đây là cách anh khơi dậy những cảm xúc khó chịu này, nhưng vẫn khiến người ta phải chạy theo những món đồ ngớ ngẫn do chính anh tạo ra. 

Theo Kathrin Miller | L'Officiel Austria