Đằng sau giày Tabi - Thiết kế gây tranh cãi nhất nhì làng thời trang
Có nhiều người thích mang những đôi Tabi, và cũng có hướng ngược lại. Hiếm có đôi giày nào lại gây tranh cãi và kích thích nhiều cảm xúc như chiếc giày với đầu ngón chân riêng biệt này. Tuy nhiên, Tabi lại trở thành món đồ "phải có" trong tủ giày của những người yêu thời trang.
Martin Margiela, người sáng lập thương hiệu cùng tên, được coi là một trong những nhà thiết kế có ảnh hưởng nhất trong thời đại của mình. Ông nổi tiếng với việc tái tạo những thứ đã tồn tại, lẫn sáng tạo những điều mới mẻ. Đặc biệt ở giai đoạn đầu sự nghiệp, ông thường cắt may đồ vintage và sáng tạo ra những tác phẩm chưa từng có bằng những cải tiến cá nhân và ý tưởng độc đáo, chẳng hạn như Sock-Sweater, chiếc áo len được làm từ tất quân đội; hoặc Gloves-Top, được làm từ những chiếc găng tay được nối lại,... Hơn hết, Maison Margiela nổi tiếng với Tabi - những đôi giày "có ngón" đã trở thành đặc điểm nổi bật với thương hiệu từ bộ sưu tập đầu tiên.
Xuất phát từ Nhật Bản
Nhà thiết kế không phải là người phát minh ra giày có đầu ngón chân, mà là người đã tạo ra lại chúng theo cách mới. Nguồn gốc của chúng xuất phát từ thế kỷ 15 tại Nhật Bản. Bất kỳ đôi tất Tabi nào cũng đều được kết hợp với giày geta hoặc zori (những chiếc dép gỗ Nhật Bản có dây đeo giữa các ngón chân). Đến ngày nay, những chiếc giày này, cùng với tất Tabi và Kimono, vẫn là một phần của trang phục truyền thống, đặc biệt là trong các hoạt động lễ hội.
Ban đầu, những đôi tất cotton chỉ được tầng lớp quý tộc mang, sau đó mới trở nên phổ biến và được quy định màu sắc theo tầng lớp xã hội. Thông thường, Tabi màu trắng, đôi khi có màu tím và vàng là dành cho tầng lớp thượng lưu, còn màu xanh navy cho tầng lớp thấp hơn. Đến những năm 1900, Tabi không chỉ là một đôi tất hai phần bảo vệ chân khỏi bụi bẩn và lạnh giá, mà còn trở thành một đôi giày có đế cao su cùng hình dáng tương tự mang tên jika-tabi. Nó được coi là đôi giày công nhân, được sử dụng bởi những người thợ thủ công, công nhân đường phố, v.v. và vẫn làm bạn đồng hành cùng nhiều người Nhật Bản trong đời sống hàng ngày cho đến ngày nay.
Bước ngoặt riêng của Margiela
Một chuyến đi đến Nhật Bản đã truyền cảm hứng cho Martin Margiela. Lúc đó, ông vừa rời khỏi Jean Paul Gautier và đang trong quá trình thành lập thương hiệu riêng của mình. Là tín đồ của thời trang Nhật Bản, ông bắt đầu tìm kiếm nguồn cảm hứng về một đôi giày độc đáo cho bộ sưu tập của mình. Tại đây, ông phát hiện ra hình dáng Tabi trên các con phố của Nhật Bản. Như Margiela đã tạo từng ra điều mới từ những thứ đã tồn tại, ông đã làm điều tương tự bằng việc mang hình dáng đó và đặt vào một đôi giày với đế dày hơn bình thường.
“Tôi muốn tạo ra một chiếc giày 'vô hình', tạo ảo giác về một bàn chân trần bước trên một đôi giày cao gót dày dặn."
-Martin Margiela
Điều gì làm cho đôi giày trở nên đặc biệt?
Một số người cho rằng những đôi giày Tabi rất xấu xí, trong khi người khác lại yêu thích tính cách độc đáo của chúng. Dù sao, đây là những đôi giày khiến bạn phải có quan điểm riêng. Điều này xuất phát từ một sự hấp dẫn chung giống như hiện tượng "Uncanny Valley", một thuật ngữ thường được biết đến từ lĩnh vực robot học hoặc hoạt hình. Nó mô tả cảm giác không thoải mái mà sự hiển thị của một thứ gì đó gây ra trong chúng ta khi nó quá gần với hiện thực. Hiệu ứng tương tự xuất hiện ở bốt Tabi. Nhìn sơ qua, chúng giống như những đôi ủng cổ điển và chỉ khi nhìn kỹ hơn mới nhận ra rằng phần ngón chân có một khe hở. Ngoài ra, bề ngoài của chúng còn gợi nhớ đến hình dạng của móng guốc, thế nên với chúng ta trông vẫn khá lạ lẫm. Bên cạnh đó, những đôi giày này thậm chí làm ta phải suy ngẫm rằng chúng tạo ra cảm xúc tốt hay xấu không quan trọng nữa bởi sự dị biệt thường khiến ta khó chịu. Chính vì vậy, sự thành công của Tabi cho thấy cả những điều chưa biết và kỳ lạ cũng có thể đẹp, bởi vì nó không chỉ là về cảm nhận thẩm mỹ thuần túy, mà còn là cảm giác.
Không thể phủ nhận
Những chiếc bốt Tabi đã đi kèm với Martin Margiela từ show ra mắt của ông - bộ sưu tập Xuân 1989. Lúc đó, chúng chỉ có màu đen và để làm nổi bật chúng và thể hiện tính độc đáo, các người mẫu đã đặt chân vào một chất nước sơn đỏ trước khi bước lên sàn diễn, để lại hình đế giày cứ sau mỗi bước đi.
“Tôi nghĩ người xem nên chú ý đến đôi giày mới,” … “Và điều gì có thể làm rõ ràng hơn là dấu chân của nó?”
-Martin Margiela
Trong các show tiếp theo, ông đã tái hiện những chiếc ủng Tabi đó, ông đã sơn lại những chiếc không bán được để tiết kiệm tiền và mang lại cho chúng một sức sống mới. Margiela tiếp tục giới thiệu những đôi giày này trong các bộ sưu tập tiếp theo và Tabi dần dần trở thành biểu tượng thương hiệu của Margiela. Ngày nay, chúng có thể mua ở nhiều kiểu dáng khác nhau: giày bốt, giày búp bê, giày thể thao, giày lười, bốt đến đầu gối, phiên bản "đế trần" (chỉ có đế) và cũng có sẵn cho cả hai giới.
“Sau một vài bộ sưu tập, mọi người bắt đầu yêu cầu Tabi xuất hiện. Họ luôn muốn nhiều hơn nữa và không ngừng hỏi, tạ ơn Chúa.”
-Martin Margiela
Một đôi giày dành cho người sành điệu
Bởi vì đôi giày này đặc biệt nên hình dáng của chúng trở nên phổ biến ngoài xu hướng chủ đạo. Phong cách Avant-Garde trở thành biểu tượng cho những người quan tâm đến thời trang, muốn tạo ra sự khác biệt từ đám đông. Ngày nay, Tabi đã không còn là một phong cách quá im ắng, hầu như ai cũng sẽ từng bắt gặp chúng trên đường. Mặc dù nguyên bản, phần ngón chân phân tách vẫn gây tranh cãi, nhưng nhờ sự xuất hiện ngày càng nhiều trên phương tiện truyền thông, chúng đã trở thành một sản phẩm "must have".
Tại sao lại có cơn sốt Tabi?
Truyền thông xã hội đã đóng góp mạnh mẽ để Tabi bước vào xu hướng chính. Bối cảnh thời trang trên TikTok rất rộng lớn và định dạng video của nó rất phù hợp để chia sẻ với nhau. Đặc biệt đối với thế hệ mới đam mê thời trang, cùng với Instagram và Pinterest, TikTok chính là nguồn cảm hứng tuyệt vời. Và vì lý do đó, mọi thứ xảy ra trong vòng mạng này đều có thể trở thành xu hướng. Đồng thời, ngành công nghiệp thời trang đang trải qua quá trình dân chủ hóa khi ai cũng có thể truy cập mọi thứ và được tiếp xúc với mọi thứ. Như vậy, ngay cả những người không hiểu sâu trong thế giới này cũng có thể tiếp cận với những đôi giày như Tabi. Và trong khi những đôi giày lòe loẹt nói chung ngày càng trở nên phổ biến, như Moon Boots, Big Red Boots của MSCHF, v.v., thì sự phổ biến của Tabi cũng tăng lên. Việc tạo ra sự khác biệt từ đám đông vẫn đóng một vai trò lớn, và với những đôi giày như vậy, bạn chắc chắn sẽ nổi bật.
Ngoài ra, đôi giày này cũng rất dễ chụp ảnh và gây ấn tượng. Vô số người ảnh hưởng đã mang đôi giày này kẹp với một điếu thuốc lá hoặc một cái ly rượu giữa các ngón chân và nhận được hàng nghìn lượt thích.
Bên cạnh đó, đôi giày Tabi cũng trở thành một phần của văn hóa đại chúng, các chương trình nổi tiếng như "Emily in Paris". Đôi giày này cũng được những người nổi tiếng ưa chuộng hơn bao giờ hết như Dua Lipa, Kylie Jenner, Nick Jonas và Asap Rocky...
Tabi = Phổ biến?
Bất kể sự hấp dẫn và độ xuất hiện mạnh mẽ trên tất cả các nền tảng, vẻ ngoài khác thường của chiếc giày có nghĩa là nó không dành cho tất cả mọi người. Dù giờ đây đôi giày có vẻ phổ biến trong thế giới thời trang, nhưng đối với hầu hết mọi người, Tabi vẫn là biểu tượng của sự khác biệt.
Theo Kathrin Miller | L'Officiel Austria
