Cửu Long Thành Trại: Vây Thành - Ngập tràn bạo lực, nhưng không vô nghĩa!

Sinh năm 1972, Trịnh Bảo Thụy (tên tiếng Anh: Soi Cheang) được biết đến với thể loại phim hành động mà thành công bước đầu có thể nhắc đến "Motorway" (2012). Tuy nhiên phải đến tác phẩm "Limbo" (2021) thì cái tên họ Trịnh mới tạo nên địa chấn trong khu vực phim Hoa ngữ khi có phong cách kể chuyện độc đáo kết hợp với hiệu ứng hình ảnh sáng tạo, trở thành một trong số ít phim Hoa ngữ hay nhất thế kỷ 22. Kết hợp yếu tố neo-noir dường như là hướng đi thú vị để giúp nâng tầm các phim hành động của họ Trịnh, vì vậy ông đã tiếp tục lựa chọn chất liệu này cho "Twilight of the Warriors: Walled In" - trở thành phim Hồng Kông hiếm hoi được mời đến LHP Cannes, và ngay lập tức gây tiếng vang trong và ngoài nước, dù doanh thu tại thị trường Đại lục không quá mạnh.

Gọi Trịnh Bảo Thụy là "người dẫn đường" bởi hơn ai hết, ông là người hiểu được những bất cập trong ngành phim ảnh Hồng Kông hiện nay: quá thiếu vắng tài năng trẻ, trong khi những cái tên gạo cội đang dần mất đi nhựa sống. Không chỉ kết hợp dàn diễn viên nam đa thế hệ ở trong "Twilight of the Warriors: Walled In", họ Trịnh còn thay mặt những đồng nghiệp nổi tiếng như Ngô Vũ Sâm và Đỗ Kỳ Phong, thực hiện dự án sau khi bị "đắp chiếu" vô thời hạn từ 20 năm trước. Vậy điều gì khiến "Twilight of the Warriors: Walled In" sau 20 mới thực hiện mà vẫn giữ được "lửa" để chinh phục khán giả xa gần? Điện ảnh Hồng Kông ở thời điểm đỉnh cao là những năm 80 đầu 90, nơi loạt phim tội phạm khét tiếng ra đời và mang về vinh quanh cho ngành công nghiệp giải trí nơi này. Và đó chính là nơi bộ phim bắt đầu...

(bài viết tiết lộ một phần nội dung) 

Vào những năm 80, Hồng Kông phát triển vượt bậc, là nơi hội tụ nhiều dân tị nạn đến nương nhờ. Nhưng kì lạ thay, giữa chốn hoa lệ, lại mọc lên thành phố nhỏ có tên Cửu Long. Tưởng chừng là một vùng đất lớn, nhưng thực chất Cửu Long nằm trong lòng Hông Kông, được biết đến từ hàng thế kỷ trước, và là sản phẩm của Trung Quốc trong giai đoạn chiến tranh. Sau năm 1898, nó thuộc quyền cai trị của Anh Quốc và trở thành nơi lý tưởng cho rất nhiều tệ nạn, tội phạm ẩn náu nhờ cấu trúc xây dựng phức tạp, biệt lập hoàn toàn với xã hội bên ngoài. Kể từ khi trở thành Thành Trại của những băng nhóm, người dân lương thiện ở Cửu Long trở thành nhân chứng bất đắc dĩ cho các cuộc giao tranh hòng nắm giữ vai trò quản lý thành phố giữa các băng đảng giang hồ. Nổi cộm trong số các cuộc chiến đẫm máu này là Long Quyền Phong, A Hổ, A Chiếm và A Thu. Cả bốn đều là huynh đệ nhưng vì chén cơm manh áo, buộc lòng phải ra tay tước đoạt mạng sống của nhau... 

Mối thâm thù giữa bốn nhân vật này âm ỉ kéo dài suốt 30 năm, tất cả đều liên quan đến cái tên Trần Lạc Quân - con trai độc nhất của A Chiếm, người đã tử nạn sau lưỡi dao của Quyền Phong và trở thành mục tiêu săn lùng của A Thu và A Hổ. Trong một lần vượt biên sang Hồng Kông, Lạc Quân rơi vào cái bẫy lọc lừa của lão Đại - một nhân vật máu mặt trong kinh doanh "đen" và nắm vai trò làm giả giấy tờ tùy thân, cốt là lừa gạt tiền những người nhập cư bất hợp pháp. Sau khi tẩu thoát khỏi lão Đại, Lạc Quân tình cờ rơi vào mê cung Cửu Long Thành Trại, nơi anh đối diện với bản ngã và bắt đầu tìm lại thân thế cũng như tương lai của mình. 

Ở trong Cửu Long, qua con mắt của Lạc Quân, là những nếp sống rất đỗi bình thường như bao nơi khác, chỉ có điều tất cả đều chỉ quẩn quanh ở bên trong Cửu Long, hầu như không có sự liên kết nào với bên ngoài ngoại trừ đau ốm, bệnh tật hoặc qua đời vì tại nạn, hoặc vì tội ác. Nhận thấy bản thân không chốn dung thân: tiền mất, giấy tờ tùy thân không có nên Lạc Quân chọn ở lại Cửu Long, tất cả đều cậy nhờ vào Quyền Phong - người lúc này đã ngoài ngũ tuần, và là nhân vật cai trị Thành Trại sao cho nếp sống người dân cùng bọn tội phạm ôn hòa nhất có thể. Cả Quyền Phong và Lạc Quân ban đầu thực chất không hề biết về thân phận thật sự của nhau, nhưng lương tâm đã cảm hóa họ sớm gắn bó. 

Tại đây, Lạc Quân kết giao với ba người anh em - thực chất là tay sai của Quyền Phong và A Hổ. Họ đều là những thanh niên đôi mươi, trạc tuổi Lạc Quân và đều được cưu mang bởi chính những người mà họ sẵn sàng xả thân cứu mạng: AV dưới trướng Quyền Phong, là một tay đấm bốc ngoại hạng nhưng có kinh nghiệm về y học; Tín Nhất giống như bản sao thứ hai của Quyền Phong, dù là tay chơi nhỏ tuổi nhưng khí phách và hướng thiện; trong khi đó Thập nhị thiếu có biệt tài dùng kiếm Nhật và là đàn em xã hội của Quyền Phong dù là anh em với A Hổ. Bộ tứ sẵn sàng hành hiệp trượng nghĩa, bởi mắc xích kết nối họ - Long Quyền Phong vốn dĩ cũng là một tay giang hồ có lý tưởng. 

Không có những pha bẻ lái tình tiết bất ngờ, nhưng "Twilight of the Warriors: Walled In" vẫn khiến người xem hồi hộp vì các trận chiến dai dẳng diễn ra trong phim. Ngay từ những cảnh phim đầu, tác phẩm đã báo hiệu đây sẽ là phim hành động có độ sát thương cao, mật độ dày đặc và kéo dài. Rõ ràng là thế, bởi ngay từ lúc Trần Lạc Quân lạc vào Cửu Long, anh đã bị bủa vây bởi những đàn em của Quyền Phong. Cảnh quay hành động kéo dài, với địa hình phức tạp đã hứa hẹn nhiều yếu tố hay ho về sau, khi các cấp bậc trận chiến ngày một leo thang. Ở những cảnh quay bạo lực đỉnh điểm, "Twilight of the Warriors: Walled In" đã thể hiện trọn vẹn cảm giác bất an cho người xem, bởi tất cả các nhân vật đều có thể... lìa đời ngay tức khắc. 

Có một tình tiết khá hay, cũng là lí do vì sao kịch bản phim lại chọn thập niên 80s để kể câu chuyện này. Đó là vào năm 1987, Anh quốc tuyên bố dỡ bỏ thành phố Cửu Long - đây được xem là đã đánh một đòn tâm lý mạnh vào các nhân vật đại diện cho cái ác như lão Đại, A Thu hay thậm chí là Vương Cửu. Lão Đại biết mình sẽ không cai trị Cửu Long bao lâu, nên đã muốn nhanh chóng ra tay; A Thu biết sẽ không thể sở hữu và cho thuê mảnh đất của Cửu Long nên toàn tâm toàn ý tìm giết bằng được Lạc Quân; Vương Cửu - kẻ phản bội lại càng nung nấu, mạnh tay hơn trong kế hoạch thôn tính tất cả... Dường như sự kiện phá đảo Cửu Long đã khiến các nhân vật cần phải nhìn xa hơn: Quyền Phong biết bản thân không thể ở lại Thành Trại, nên dốc toàn bộ sức lực để cứu nguy Lạc Quân và các đàn em của mình, an toàn rời Cửu Long. Nhưng liệu, cuộc tháo chạy còn đúng như kế hoạch? 

Cái dở của Trịnh Bảo Thụy, có lẽ là đã quá hết mình với những hình cảnh hành động quá táo bạo (và đẹp mắt). Thế nhưng, vì xây dựng yếu tố giật gân tột cùng, mà phim đã có đôi chỗ xử lý chưa mượt mà. Chẳng hạn, các tình huống nhẹ nhàng hài hước trong phim chưa phù hợp lắm với bầu không khí u uất ở Cửu Long. Ngoài ra, trong một hai cảnh hành động tàn nhẫn, phim khó lòng giải đáp vì sao một số nhân vật tẩu thoát được một cách tài tình. Tuy nhiên, các yếu tố này thật sự không ảnh hưởng so với những điểm cộng mà bộ phim mang lại. Tính neo-noir được giữ liền mạch đến tận hồi cuối của phim, đặc biệt chỉ trong 15 phút dạo đầu ngoài yếu tố hành động, phim liên tục có các cú "trick" khiến người xem không thể rời mắt. Chi tiết flashback của A Chiếm và Quyền Phong cũng là điểm nhấn quan trọng trong việc khắc họa lý tưởng sống, ngoài ra hình tượng "lên như diều gặp gió" cũng góp một phần kể chuyện vận mệnh theo tâm linh đặc trưng phương Đông... 

Những cái tên diễn viên quá quen thuộc với thế hệ 7x và 8x như Cổ Thiên Lạc, Quách Phú Thành, Lâm Phong, Nhậm Hiền Tề, Hồng Kim Bảo,... đã hoàn thành trọn vẹn với vai trò được giao. Có người nói rằng điện ảnh Hồng Kông đã cũ mòn và là vòng lặp của các gương mặt già nua, điều này không sai, nhưng càng già dặn càng dày dạn kinh nghiệm. Điều này cũng phù hợp khi nhắc đến điện ảnh Hàn Quốc - những tên tuổi gạo cội luôn được đánh giá rất cao, dĩ nhiên Hàn không thiếu tài năng trẻ, các gương mặt sáng giá. Với "Twilight of the Warriors: Walled In", sự xuất hiện của Lưu Tuấn Khiêm, Ngũ Doãn Long hay Hồ Tử Đồng đã góp phần làm đa dạng địa phận của diễn viên Hồng Kong hiện tại. 

Ở phần ending credit phim, tác phẩm đã giành ra khoảng 5 phút khắc họa hình ảnh thường nhật ở Cửu Long Thành Trại trước năm 1993 - thời điểm tháo dở. Không thoại, chỉ có bản nhạc tiếng "Come What May" tự sự về ly tan vang lên, những thanh âm của nhịp sống tại Cửu Long, tiếng gõ đế giày, quét rác, tiếng xay bột,... tất cả tạo nên cảm xúc dâng trào cho người xem, đặc biệt với những ai có kỉ niệm lưu giữ ở Cửu Long. Dù bất kì nơi đâu, khi bạn sống đủ lâu, yêu nơi đó hẳn nó có tâm hồn và một phần trong bạn. Khi nơi mình sinh sống bị tháo dỡ, đập bỏ nó như thể bạn vừa mất đi một điều gì đó, nhỏ bé thôi, nhưng lòng đau đáu! Trịnh Bảo Thụy đã hoàn thành màn tri âm đáng nhớ với Cửu Long Thành Trại bằng bộ phim có nhịp đập, tâm hồn. Bề nổi khiến khán giả trầm trồ, nhưng bề sâu lại khiến họ day dứt. Đó là thứ điện ảnh mà Hồng Kong đang cần.