LÀM GÌ MÙA DỊCH: Đọc để hiểu về các bệnh phổ biến về sức khoẻ tâm thần

Tìm hiểu thêm về các bệnh phổ biến liên quan tới sức khoẻ tâm thần và triệu chứng thường gặp là bước đầu để bạn hiểu hơn và phòng chống hiệu quả. 

Rối loạn căng thẳng sau sang chấn là một chứng rối loạn lo âu đặc trưng bởi những hồi tưởng và ác mộng dai dẳng liên quan đến những sự kiện đau thương hoặc đe dọa đến tính mạng đã từng trải qua hoặc chứng kiến trước đó. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• những ký ức không mong muốn và lặp lại về một sự kiện
• hồi tưởng về sự kiện trong "thời gian thực"
• ác mộng liên quan sang chấn
• phản ứng vật lý đối với một sự kiện gây ra ký ức đau buồn
• tránh trò chuyện liên quan đến sự kiện đau buồn
• chủ động tránh những người, địa điểm và những thứ kích hoạt suy nghĩ về sự kiện
• cảm giác vô vọng
• mất trí nhớ liên quan đến các sự kiện đau thương
• các mối quan hệ rời rạc
• thiếu quan tâm đến các hoạt động bình thường hàng ngày
• cảm thấy cần phòng vệ thường xuyên
• cảm thấy như thể đang gặp nguy hiểm liên tục
• kém tập trung
• cáu gắt
• dễ bị giật mình
• mất ngủ
• lạm dụng chất kích thích
• thực hiện các hành vi nguy hiểm

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một chứng rối loạn lo âu đặc trưng bởi những ý nghĩ không mong muốn dai dẳng kéo theo đó là sự thôi thúc phải hành động lặp đi lặp lại những suy nghĩ đó. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• lo lắng khi một đồ vật không theo thứ tự hoặc vị trí chính xác của nó
• cảm thấy nghi ngờ thường xuyên và lặp lại không biết liệu cửa đã được khóa hay chưa
• nghi ngờ thường xuyên và lặp lại không biết liệu nếu các thiết bị điện tử và thiết bị đã được tắt hay chưa
• tái phát và thường xuyên sợ bị nhiễm độc bởi bệnh tật hoặc chất độc
• tránh giao tiếp xã hội vì sợ chạm vào người khác.
• rửa tay
• đếm
• kiểm tra
• lặp lại các tuyên bố
• định vị các mặt hàng theo thứ tự nghiêm ngặt

Rối loạn trầm cảm nặng là chứng rối loạn tâm trạng đặc trưng bởi tâm trạng chán nản dai dẳng làm suy giảm khả năng hoạt động. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• tràn ngập cảm giác tuyệt vọng và buồn bã
• thiếu sự quan tâm hoặc niềm vui trong các hoạt động thường được yêu thích
• tràn ngập cảm giác vô giá trị và tội lỗi
• rối loạn giấc ngủ như mất ngủ và ngủ quên
• cảm giác bồn chồn và cáu kỉnh tràn ngập
• thiếu tập trung
• chán ăn cũng như ăn quá nhiều
• ý nghĩ tự tử

Tâm thần phân liệt là một chứng rối loạn suy nghĩ, đặc trưng bởi sự đổ vỡ giữa niềm tin, cảm xúc và hành vi gây ra bởi ảo tưởng và ảo giác. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• ảo tưởng với niềm tin sai lầm
• ảo giác với một nhận thức giác quan sai lầm
• suy nghĩ vô tổ chức với một kiểu giao tiếp vô nghĩa khó hiểu
• hành vi vô tổ chức với các biểu hiện của hội chứng catatonic, tư thế kỳ lạ hay kích động quá mức
• cảm xúc phẳng lặng (flat affect)
• thiếu giao tiếp bằng mắt
• vệ sinh cá nhân kém

Chứng biếng ăn là một chứng rối loạn ăn uống được đặc trưng bởi một ám ảnh mong muốn giảm cân ám bằng cách từ chối ăn và tập thể dục quá mức. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• giảm cân cực độ
• vẻ ngoài hốc hác
• răng bị ăn mòn
• mái tóc mỏng
• chóng mặt
• tứ chi bị sưng
• mất nước
• rối loạn nhịp tim
• da bị kích ứng trên các khớp ngón tay
• hạn chế thực phẩm cực độ
• tập thể dục quá mức
• nôn mửa tự gây ra
• sợ tăng cân quá mức
• sử dụng quần áo nhiều lớp để che đi những khuyết điểm trên cơ thể

Bulimia Nervosa hay chứng ói mửa là một chứng rối loạn ăn uống có đặc điểm là ám ảnh muốn giảm cân do hình ảnh cơ thể bị bóp méo khi tiêu thụ một lượng lớn thức ăn và sau đó là ói mửa. Các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cản trở khả năng thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày và hoàn thành trách nhiệm cá nhân.

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến chứng rối loạn này:

• nôn mửa tự gây ra
• tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm bất thường với mục đích tẩy độc
• liên tục sợ tăng cân
• tập thể dục quá mức
• sử dụng quá nhiều thuốc nhuận tràng và thuốc lợi tiểu để giảm cân
• thực phẩm cấm
• xấu hổ và tội lỗi

Từ rối loạn lưỡng cực đến chứng ăn vô độ, trầm cảm nặng đến chứng rối loạn nhịp tim, bạn có thể nhìn lại sức khỏe tâm thần của mình phù hợp với các triệu chứng trên mà bạn có thể gặp phải. Ngoài ra còn có một loạt các bài kiểm tra tự đánh giá tương ứng có thể tìm kiếm được trên internet.

Tuy nhiên, nếu bạn đang tìm kiếm một chẩn đoán chính xác lời khuyên ở đây là hãy đến gặp một chuyên gia sức khỏe tâm thần được đào tạo bài bản trong cộng đồng của bạn để có những phát hiện toàn diện và chính xác hơn. Tương tự như ung thư, phát hiện và điều trị sớm có thể cải thiện đáng kể việc phục hồi. Bạn cũng không thể hoàn toàn khách quan khi tự chẩn đoán tình trạng sức khỏe tâm thần của chính bạn hoặc của người thân.

*Chuyển ngữ từ bài viết của Evan Jarschauer, chuyên gia trị liệu sức khoẻ tâm thần trên Lifehack