COVID-19: Những điều bạn nên chú ý cho sức khỏe TRƯỚC và SAU khi được tiêm vaccine
Những gì cần chuẩn bị TRƯỚC khi tiêm
Hiểu rõ vaccine COVID-19 là gì
Vaccine COVID-19 được điều chế nhằm ngăn ngừa và làm chậm sự lây lan của dịch viêm đường hô hấp cấp, bằng cách giúp cơ thể sản sinh ra kháng thể chống lại virus Sars-Cov-2. Các loại vaccine được ban hành và sử dụng hiện nay đều phải trải qua những đợt thử nghiệm lâm sàng gắt gao, được Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho sử dụng khẩn cấp, được các chuyên gia y tế và sức khỏe cộng đồng trên toàn quốc khuyến nghị sử dụng. Vì vậy, tất cả các loại vắc xin phòng COVID-19 hiện nay đều phải được kiểm chứng hiệu quả và tính an toàn.
Hiện tại, có 4 loại vaccine COVID-19 được phê duyệt tại Việt Nam: Comirnaty, COVID-19 Vaccine AstraZeneca, COVD-19 Vaccine (Vero Cell), Inactivated (tên khác là SARS-CoV-2 Vaccine (Vero Cell), Inactivate) và Gam-COVID-Vac (tên khác là SPUTNIK V).
Chú ý trước-trong khi tiêm:
-
Ăn uống đầy đủ trước khi đi tiêm chủng.
-
Khi đi phải mang theo Căn cước công dân/ Chứng minh nhân dân, thẻ Bảo hiểm Y tế, Sổ khám bệnh và các loại đơn thuốc/tiêm chủng gần đây (nếu có).
-
Chủ động thông báo cho nhân viên y tế về sức khỏe cá nhân hiện tại, tiền sử bệnh tật, tiền sử dị ứng, các thuốc/vaccine đã và đang sử dụng gần đây, có đang mang thai hoặc cho con bú hay không. Nếu là tiêm lần 2, cần nói rõ những phản ứng của cơ thể sau khi tiêm lần trước.
-
Tuân thủ quy định trong buổi tiêm: kiểm tra nhãn mác chai lọ (nếu được yêu cầu), đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc những vị trí mà nhiều người có thể tiếp xúc, ngồi quay mặt về hướng khác với cán bộ y tế.
-
Sau khi tiêm xong, nên ở lại điểm tiêm chủng để tư vấn và theo dõi tình trạng sức khỏe ít nhất 30 phút.
-
Chủ động hỏi nhân viên y tế về ngày tiêm cho mũi kế tiếp cũng như địa chỉ cần liên hệ nếu như có phản ứng ngoài ý muốn xảy ra.
Những gì cần lưu ý SAU khi tiêm
Sai khi tiêm, bạn có thể gặp các tác dụng phụ như sau: đau, sưng hay có vết đỏ tại vị trí tiêm; sốt, mệt mỏi, đau cơ, ớn lạnh, đau đầu, buồn nôn ở phần còn lại của cơ thể trong khoảng 1-2 ngày đầu. Các tác dụng phụ là một dấu hiệu cho thấy vaccine đang hoạt động với mục đích giúp cơ thể tìm cách chống lại COVID-19 nếu bị phơi nhiễm. Các dấu hiện này sẽ hết sau một vài ngày. Do vậy, bạn có thể sử dụng một số thuốc không kê toa như ibuprofen hoặc acetaminophen để làm giảm các triệu chứng tại nhà. Còn với hiện tượng sưng viêm ở vị trí tiêm, bạn có thể chườm lạnh bằng khăn sạch, mặc quần áo mỏng nhẹ, thoáng mát.
Tuy nhiên, nếu vị trí tiêm thuốc, vết đỏ tăng lên hay cực kỳ nhạy cảm với cơn đau sau 24 giờ hoặc nếu các tác dụng phụ khiến bạn lo lắng, thậm chí dường như không biến mất sau một vài ngày, bạn nên đến các cơ sở y tế để được tư vấn và theo dõi kịp thời.
Những điều cần lưu ý SAU khi tiêm:
-
Không đắp bất cứ thứ gì lên vị trí vết tiêm
-
Không tự điều khiển phương tiện giao thông nếu cảm thấy không khỏe sau khi tiêm
-
Lưu giữ phiếu xác nhận tiêm chủng
-
Vẫn đảm bảo thực hiện thông điệp 5K sau khi tiêm.
Ngoài ra, chúng ta có thể thông qua chế độ ăn uống hợp lý để bảo vệ sức khỏe cho bản thân. Sau khi tiêm vaccine, một số cá nhân sẽ có phản ứng buồn nôn. Do đó, để phòng ngừa chúng ta có thể chuẩn bị nhưng loại thức ăn nhẹ, dễ tiêu hóa như súp rau, gạo lức, khoai tây. Tránh ăn những thức ăn khó tiêu như phô mai, các thức ăn nhiều dầu mỡ, nhiều đường bột và tránh uống ruọu bia trước lẫn sau khi tiêm vaccine. Vì rượu bia có thể làm giảm hệ thống miễn dịch và có thể khiến cơ thể mất nước.
Thay vào đó, chúng ta nên duy trì uống nhiều nước và ăn những thực phẩm tươi, nguyên chất cho đến khi hết triệu chứng buồn nôn. Còn lại, chúng ta không cần áp dụng một chế độ ăn kiêng riêng biệt nào sau khi tiêm vaccine. Vì tất cả các loại vắc xin phòng COVID-19 đều đã được thử nghiệm trên những người có chế độ ăn uống bình thường. Điều này đồng nghĩa với việc vaccine đã được chứng minh có hiệu quả mà không cần bất kỳ chế độ dinh dưỡng đặc biệt nào.
