“Dune: Part II” – Khi trí tưởng tượng khai mở
Trở lại sau 3 năm kể từ bản chuyển thể đầu tiên, “Dune: Part II” tiếp tục cho thấy thành công của đạo diễn Denis Villeneuve, cũng như góp phần đưa tác phẩm trở thành ngôi sao chói lóa của dòng khoa học – viễn tưởng trong thập niên này.
Trước khi ra mắt, phần mới của loạt phim này đã phải trải qua vô số thách thức. Một trong số đó là dời lịch chiếu từ tháng 11.2023 sang tháng 3.2024, và như một loại rượu ngon, Villeneuve đã rất thành công trong việc trình bày bàn tiệc thịnh soạn. Không chỉ có thế, đạo diễn gốc Pháp cũng rất tự tin, bởi khi chờ đợi càng lâu thì nếu tác phẩm không đủ chất lượng, đó sẽ là chiếc boomerang trả lại tất cả những sự kỳ vọng. Nhưng may mắn thay, “Dune: Part II” đã không hướng theo kịch bản trái ngược.
Sau khi công chiếu mở màn ở London, tác phẩm đã giành được những đánh giá “trên mây” từ phía phê bình, khi nhiều tờ báo gọi đây là “tác phẩm kinh điển của nền điện ảnh đương đại”. Trên trang Rotten Tomatoes, nó đã nhận được đến 97% điểm cà chua tươi của các chuyên gia, và về thương mại, nó cũng cứu vớt tình hình phòng vé một bàn thua trông thấy, khi kể từ đầu năm đến nay, không có một tác phẩm nào đủ làm dậy sóng cả nền giải trí. Điều này một phần cũng được hậu thuẫn bởi việc thay đổi lịch chiếu, khi các phim chạy đua vào mùa điện ảnh hầu hết đã được ấn định, và thời gian này cũng còn khá sớm cho mùa phim ảnh năm sau.
Tác phẩm tầm cỡ
Phần 2 nối tiếp phần trước, là những diễn biến sau khi Paul (Timothee Chalamet thủ vai) và mẹ mình – Lệnh bà Jessica (Rebecca Ferguson đảm nhận) chạy trốn thành công khỏi cuộc thanh trừng gia tộc Atreides gây ra bởi người Harkonnen, để đến sống với những người Fremen. Sau phần đầu tiên thiết lập cơ sở cho toàn bộ cốt truyện, thì phần mới này bắt đầu đi vào các nhánh, phân tích thêm mối quan hệ giữa Paul và Chani (Zendaya đóng chính), vai trò của anh trong phần sau này, cũng như kế hoạch của Jessica trong việc thiết lập một thể chế mới…
Có thể nói rằng thành công của Villeneuve nằm ở nhiều mặt, mà một trong số đó là việc “thoát xác” ra khỏi bản gốc của Frank Herbert và bản chuyển thuyển cách đây gần 4 thập kỷ của David Lynch. Nổi tiếng với chất văn khô, đanh, gọn, “Xứ Cát” là bộ tiểu thuyết thách thức dịch thuật, không chỉ bởi một số lượng lớn nhân vật, âm mưu, mà còn là bởi phong cách của chính Herbert. Thế nhưng Villeneuve đã vượt qua được điều đó, để tạo cho mình một thế giới riêng và không gian riêng, nơi trí tưởng tượng của con người trước và sau khi lên màn ảnh vô cùng khác biệt.
Với ai đã từng yêu thích cuốn tiểu thuyết này, thì phần II thật sự mãn nhãn với những tưởng tượng khó bề hình thành chỉ trên trang giấy giờ được phóng chiếu lên màn hình lớn. Đó là khung cảnh cưỡi sâu của tộc người Fremen, là những trận chiến như trong đấu trường La Mã của gia tộc Harkonnen, hay những tổ hợp mang tính quân sự cũng như vị lai của những cuộc chiến… nay được VFX và CGI tạo nên khác biệt. Cũng như Baz Luhrmann, có thể xem Villeneuve như nhà làm phim chuộng những thứ “lớn” với vẻ xa hoa, kiêu kỳ, lộng lẫy… Và chính điều này đã là thành công lớn cho một tác phẩm hoàn toàn giả tưởng và rất hấp dẫn riêng về tưởng tượng.
Bên cạnh khả năng của vị đạo diễn, thì phần âm nhạc được đảm nhận bởi nhà soạn nhạc tài năng Hans Zimmer cũng góp phần lớn vào thành công này. Các giai điệu mang nặng đặc trưng phương Đông trên sự bao la của các đồi cát, cùng những phân cảnh tương đối ngọt ngào giữa Paul và Chani… mang đến cảm giác rất khác khi thưởng thức tại rạp. Một đề cử Oscar cho mùa giải sau là rất chắc chắn cho Hans Zimmer, bởi sự nổi trội không thể che giấu trong việc đóng góp thành công vào bộ phim này.
Ngoài điều đó ra, nhà quay phim Greig Fraser cũng đã mang đến rất nhiều góc máy, khi thì quay cận vào trong ánh mắt của hai diễn viên, nhưng cũng đôi khi đặc tả toàn cảnh, và chính khi ấy cũng làm nổi lên tài năng thiết kế của Patrice Vermette – chủ nhiệm thiết kế, khi cùng với Villeneuve, ông đã tạo ra những sự ám ảnh không thể thoát ra của những tộc người Harkonnen, cũng như những nơi trú ẩn như các underground của người Do Thái với chim bồ câu là linh vật tượng trưng, ngầm ý cho nhiều thông điệp mà phim chuyển thể mở rộng hơn nữa so với những gì mà tác phẩm gốc bốn dĩ hàm chứa…
Dàn cast hấp dẫn
Ngoài việc tạo ra những bối cảnh lớn cũng như đóng góp của âm nhạc, thiết kế, sản xuất thì dàn diễn viên cũng là điểm cộng rất đáng nhắc đến. Cả Chalamet và Zendaya đều làm rất tốt vai diễn của mình. Không như phần 1, Zendaya cho thấy tiềm năng rất lớn (khi cô là người duy nhất chưa được đề cử nhưng sẽ trao giải ở Oscar năm nay) cho mùa chạy đua giải thưởng năm sau. Không còn những pha đánh đấm hoành tráng, chemistry giữa 2 nhân vật được đặt bên cạnh trí tưởng tượng lớn đã làm nên một phần phim có lên có xuống, có tiến có lùi, và cho thấy được dẫu là sci-fi thì tình cảm vẫn luôn hiện diện trong cuộc sống này.
Ngoài Zendaya, minh tinh Rebecca Ferguson cũng đã xuất hiện nhiều hơn trong phần phim này. Quá trình khai triển từ người đàn bà mạnh mẽ, chuyển sang mưu toan và khá nguy hiểm đã được diễn tả một cách thuyết phục. Ngoài ra cũng không thể thiếu Javier Bardem trong vai Stilgar – “cây hài” thật sự, người đã mang đến phong vị rất khác cho một phần phim có phần căng thẳng cũng như choáng ngợp xuyên suốt thời lượng.
Những người mới đến gồm Anya Taylor-Joy, Florence Pugh và Austin Butler cũng có những màn xuất hiện tương đối vừa phải. Trong khi Pugh và Taylor-Joy chỉ là “cameo” cho phần II này, hứa hẹn nhiều “đất diễn” hơn trong các phần sau, thì “chàng Elvis” Austin Butler lại có được phút tỏa sáng tương đối bất ngờ. Với hai màu monochrome đen – trắng cùng mọi biểu hiện thông qua ánh mắt, tuy thời lượng không quá dài, nhưng Butler đã để lại được một ấn tượng lớn, về một nhân vật hiểm nguy và nhiều đe dọa, gợi nhắc nhiều đến những phim thriller nặng nề ám ảnh như “Sự im lặng của bầy cừu”. Qua tác phẩm này, tiền đồ của nam diễn viên sẽ ngày càng sáng, và rất có thể sẽ làm nên chuyện trong tương lai gần.
Tuy vậy tác phẩm cũng có những điểm có khả năng làm giảm kỳ vọng của người xem phim. Nếu ai yêu thích phần đầu bởi sự hoành tráng, thì phần 2 này những điều nói trên không còn xuất hiện một cách dồn dập và có đỉnh điểm. Điều này dường như không thể tránh khỏi, khi tác phẩm bắt đầu phân mảnh, đi vào nội tâm của các nhân vật. Dẫn đến trận chiến thay vì hoành tráng về mặt visual thì lại day dứt bên trong tâm lý, do đó những máy móc hiện đại, những trận giao chiến rực lửa với bom và sự phá hủy… đã bị quy giản thành những trận đấu một mất một còn. Dẫu mang nhiều ý nghĩa hơn, thì sự giản đơn của những cảnh này cũng ít nhiều khiến cho người xem cảm thấy không được trọn vẹn.
Dẫu thế không thể phủ nhận “Dune: Part II” là một tác phẩm nổi bật, hoành tráng và rất khác biệt. Ngày càng đi sâu vào trong mâu thuẫn, thì Villeneuve cũng càng thể hiện được những thứ mới và sâu sắc hơn, không chỉ đơn thuần là những mâu thuẫn và các trận đấu. Tuy 2 phần trước đã quá nổi tiếng và sẽ là áp lực lớn cho phần tiếp theo, thế nhưng với sự tham gia ngày càng đông đảo của dàn cast tài năng và danh tiếng, thì “Dune” chắc chắn sẽ là dấu ấn văn hóa còn được bàn tán không chỉ trong thập niên này, mà còn kéo dài nhiều thập niên nữa.
