L'HIT MAKER #9 – Kai Đinh: “Âm nhạc cứu rỗi cuộc đời tôi!”
Khi Kai Đinh “đột nhập” vào một văn phòng cùng hai đồng nghiệp Min và Grey D, tất cả nhân viên đều ngừng làm việc để lắng nghe ca khúc "Để tôi ôm em bằng giai điệu này”. Đó là sức mạnh tuyệt vời của âm nhạc khi có thể kết nối mọi người, khiến họ xích lại gần nhau hơn. Đó cũng là điều Kai Đinh mong muốn thực hiện với các sáng tác tự trình bày, những sản phẩm cá nhân trong tương lai gần.
Nếu không biết, khó ai có thể nhận ra tác giả của "Ưng quá chừng" (Amee) và "Cô ấy của anh ấy" (Bảo Anh) là cùng một người. Bởi lẽ chúng có sắc thái hoàn toàn khác biệt: Một trẻ trung vui nhộn, một từng trải và đượm buồn. Nhưng cả hai có điểm chung là đều thành hit lớn, công phá nhiều bảng xếp hạng trong nửa đầu năm 2023.
Với tác giả - ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất âm nhạc Kai Đinh, hạnh phúc và đau đớn, thành công và thất bại đều quan trọng, không thể tách rời như 2 mặt của đồng xu. Kai Đinh tự nhận âm nhạc của mình ảnh hưởng khá nhiều từ những giai điệu pop, R&B của thập niên 1990, 2000. Khi viết nhạc cho bản thân, giọng ca sinh năm 1992 chọn những gì nhẹ nhàng và dễ chịu, từ tốn xoa dịu tâm hồn người nghe.
Khả năng phi thường của âm nhạc
Các ca khúc Kai Đinh thể hiện vẫn được yêu thích nhưng không thể gọi là bùng nổ khi ra mắt. Dường như bạn không có áp lực phải tạo hit?
Thực ra trong ngành nhạc có 2 khái niệm về hit. Một là “smash hit”, ám chỉ những ca khúc khi ra mắt đã ngay lập tức nhận được rất nhiều sự chú ý. Hai là “sleeper hit”, ban đầu không thu hút nhưng sau đó lại được yêu thích.
Bản thân tôi cũng từng viết cho các nghệ sĩ khác những ca khúc bắt tai như “Ưng quá chừng” (Amee) hay “Có em chờ” (Min). Nhưng với những bài cho mình, tôi sẽ có xu hướng cá nhân hóa hơn một chút. Nó còn liên quan đến tính cách, tư duy sản xuất âm nhạc và màu giọng của tôi.
Về cơ bản, giọng tôi không dễ gây chú ý ngay lập tức. Nhưng nếu thưởng thức trong một thời gian dài, người nghe có thể sẽ cảm thấy rất dễ chịu. Vậy nên nếu có thành hit thì cũng sẽ là “sleeper hit”.
Kai Đinh khép lại năm 2022 bằng single "Winter Warmer". Dự án này có gì đặc biệt với bạn?
"Winter warmer" không chỉ là một single gồm 2 bài hát mà còn có cả hệ sinh thái xoay quanh, bao gồm chuỗi show “Để tôi ôm em bằng giai điệu này”. Đặc biệt, show diễn ở Đà Lạt là một trong những mini-concert đầu tiên trong sự nghiệp của tôi.
Trong suốt hành trình làm singer-songwriter, tôi ít khi quảng bá bản thân, không có fan club. Ngay cả với khán giả của mình, tôi cũng không phải là một nghệ sĩ mềm dẻo hay quá thân thiết. Nhưng theo thời gian, sự ủng hộ của các bạn càng nhiều, bằng việc nghe và chia sẻ tâm tư tình cảm trên các bình luận. Đến bây giờ, “Điều buồn nhất” đã ra mắt được 6 năm nhưng vẫn thường xuyên có bình luận mới.
Vậy nên, tôi dành dự án này để tri ân khán giả của mình, như một cách để có thể đồng cảm và chia sẻ với các bạn.
Với câu hát “Ăn một mình / nấu một mình / lắm lúc cũng xem phim một mình”, phải chăng bạn đang viết về bản thân?
Những sáng tác gần đây tôi hướng rất nhiều đến trải nghiệm người nghe nhạc của mình. Tôi dành thời gian để đọc, xem và cảm nhận cuộc sống hiện tại của các bạn. “Thế hệ tan vỡ” thì là các bạn học sinh, sinh viên. Còn với “Để tôi ôm em bằng giai điệu này”, tôi đồng cảm nhiều với các bạn văn phòng. Thế nên, tâm tư trong bài hát là hòa trộn giữa nghệ sĩ và khán giả.
Bản thân tôi rất thoải mái với việc “ăn một mình”, “nấu một mình”, làm tất cả các hoạt động thông thường một mình. Nhưng ở ngoài kia, hẳn có rất nhiều bạn vẫn cảm thấy cô đơn với chuyện này, đâu đó vẫn cần cảm giác muốn được an ủi, muốn được xoa dịu.
Nhưng có thực sự ổn không nếu cứ “một mình” như vậy?
Xu hướng hiện tại mọi người rất hoan nghênh cuộc sống độc thân. Tôi nghĩ đây chỉ là một trong rất nhiều những lựa chọn, và nó rất bình thường.
Thực ra không có điều gì hoàn toàn tuyệt đối. Quan trọng là, bạn sẽ ổn nếu thực sự tận hưởng việc làm tất cả mọi việc một mình. Còn nếu bạn đang chịu đựng nó, tôi hy vọng có thể dùng âm nhạc để phần nào làm cho việc chịu đựng của các bạn dễ dàng hơn.
Liệu âm nhạc có thể chữa lành tinh thần?
Tôi cho rằng khả năng chữa lành của âm nhạc rất phi thường. Tôi rất yêu âm nhạc. Với tôi, âm nhạc như một người bạn. Âm nhạc là thứ ảnh hưởng tích cực nhất đến tôi trong những khoảng thời gian khó khăn nhất trong đời. Nó làm cho mình có cảm giác có thể vượt qua được, có thể tiếp tục được. Thậm chí, tôi hay nói với mọi người rằng: “Music saves my life” (Âm nhạc cứu rỗi cuộc đời tôi).
Hiện tại, tình hình sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ rất đáng báo động. Hầu như các bạn trẻ đều phải chịu đựng một trong những triệu chứng trầm cảm. Họ có quá ít kết nối sâu ngoài công nghệ, chẳng hạn như việc dành nhiều giờ để tập trung vào một người, hoặc ra ngoài kết nối với thiên nhiên. Trái lại, các bạn có quá nhiều lựa chọn nên không có đủ thời gian để nghĩ, để thực sự lắng nghe bản thân.
Với các dự án cá nhân, tôi cố gắng và mong muốn âm nhạc của mình có thể tạo ra cho khán giả một không gian. Ở đó, các bạn không chỉ có cảm giác được an ủi, xoa dịu mà còn có thể đối thoại với chính mình, có thể yêu thương bản thân một cách tự nhiên.
Cần có kỹ năng để kiểm soát nỗi buồn
Nhân nói đến chuyện thế hệ, vì sao bạn lại có bài hát tên là “Thế hệ tan vỡ”?
Tôi viết ca khúc “Thế hệ tan vỡ” vào giai đoạn Covid-19. Thời điểm đó, chúng ta phải sống trong nhà suốt khoảng nửa năm. Hầu như các kết nối giữa người với người rất hời hợt. Đó là lần đầu tiên tôi có cảm giác: Không biết bao giờ chuyện này sẽ kết thúc, có khi nào nó sẽ kéo dài mãi mãi?
Có lúc, tôi mất ngủ liên tục trong vài ngày mà không hiểu tại sao, nên ngồi dậy sáng tác. Cảm giác đó vừa mơ hồ vừa hoang mang, buồn và chán nản. Tôi cũng hoài nghi về bản thân, không biết mình thực sự đang làm gì trong cuộc sống này. Rất bức bối vì cũng không được đi ra ngoài để kết nối với bất kỳ điều gì, kể cả thiên nhiên.
Tôi suy nghĩ và không biết liệu đây chỉ là cảm giác của riêng mình, hay rất nhiều người ngoài kia cũng đang thấy vậy. Liệu rằng đây có phải là vấn đề của cả thế hệ này hay không? Nhưng tôi cũng chưa tìm được câu trả lời vì không có những kết nối quá sâu sắc ở thời điểm đó, nên quyết định đặt tên bài hát là “Thế hệ tan vỡ”.
Những cảm xúc đó liệu có quá tiêu cực?
Với tôi, tất cả cảm xúc đều có giá trị như nhau. Niềm vui - nỗi buồn, sợ hãi - phấn khích hay yêu đời, với tôi đều giống nhau. Nó chỉ là một dải quang phổ. Nếu không có cái này, sẽ không có cái kia.
Về cơ bản, nghệ sĩ là người luôn cảm nhận. Có thể là vì họ nhạy cảm hơn, nên mức độ cảm nhận của họ cũng sâu hơn thông thường một chút.
Những ca khúc gần đây của bạn không còn quá buồn như trước. Phải chăng theo thời gian, cách đối diện nỗi buồn cũng sẽ sâu sắc hơn?
Đúng vậy. Nhưng tôi nghĩ mình cũng có kỹ năng hơn. Như hồi nhỏ, khi mình buồn thì mình chỉ biết nỗi buồn của mình thôi. Ngay cả nếu có chia sẻ với bạn bè, tôi cũng không có kỹ năng kiểm soát việc đấy nên rất dễ làm cho người khác buồn theo. Qua thời gian, tôi hiểu được cách mình chia sẻ cũng ảnh hưởng đến năng lượng của người đón nhận.
Ngoài ra, nó còn liên quan đến mong muốn của tôi khi làm âm nhạc nữa. Ngày xưa tôi làm nhạc hầu hết cho bản thân. Tôi cảm thấy như vậy là hay và muốn gửi đến thế giới những gì mình thấy và cảm nhận được.
Còn bây giờ thì tôi làm nhạc rất chủ đích. Tôi rất muốn có thể kết nối với mọi người bằng âm nhạc, có thể làm một điều gì đó đặc biệt cho khán giả của mình.
Thực hiện đến 2 dự án “Lâu phai”, phải chăng bạn có tình cảm đặc biệt dòng nhạc lo-fi?
Cả 2 dự án “Lâu phai 1” và “Lâu phai 2” đều mang tính thử nghiệm, để xem khán giả phản ứng thế nào. Nhưng sau thành công của “Để tôi ôm em bằng giai điệu này”, tôi nghĩ không gian âm nhạc đó rất phù hợp với mình.
Các ca khúc trước của tôi gần như không khai thác được quãng giọng đẹp nhất. Nếu sản xuất theo kiểu thông thường có thể dễ bị cũ hoặc lê thê. Bản phối không quá cao trào nhưng cũng không đủ “chill” (thư giãn).
Tôi cứ đi tìm một điều gì đó vừa vặn với giọng hát của mình. Lo-fi là không gian đầu tiên thực sự phù hợp với màu giọng, cách hát cũng như tuyến giai điệu mà tôi viết cho bản thân. Trong thời gian sắp tới, tôi sẽ cố gắng để trở thành một trong những người dẫn đầu phong cách này.
Thất bại là điều không thể tránh khỏi
Từ khi theo đuổi âm nhạc, bạn đối diện thất bại như thế nào để có được thành công như hiện tại?
Theo quan điểm của tôi, những người giỏi phải là những người lặp lại được thành công. Nếu chỉ làm được một dự án hay hoặc chỉ có được một bài hát hay trong sự nghiệp, đó không phải là một sự nghiệp thành công. Và để có nhiều dự án hay thì phải có rất nhiều dự án không đạt như kỳ vọng.
Quan trọng nhất, đó là tình cảm và sự tôn trọng với nghề, với con đường âm nhạc mà mình đi. Chẳng lẽ chỉ vì dự án không được đón nhận như ý muốn mà mình dừng lại? Vậy có phải mình đến với nghề và chỉ mong được nhận chứ không muốn cho đi điều gì? Tôi nghĩ tư duy đó không phù hợp với mình.
Ngoài ra, còn tùy thuộc vào việc bạn định nghĩa thế nào về thành công và thất bại. Với tôi, việc một nghệ sĩ thất bại là chuyện rất bình thường. Tôi hạnh phúc với việc làm nhạc, đồng thời hiểu rằng sẽ luôn có những điều không như ý trên con đường âm nhạc. Nhưng tôi nghĩ ngành nghề nào cũng như vậy, chứ không riêng gì nghệ sĩ.
Khoảnh khắc đầu tiên khiến Kai Đinh quyết định sẽ theo đuổi con đường âm nhạc?
Đó là khi tôi làm dự án “Tinh cầu cô đơn”. Trước đó, tôi vẫn còn đang đi làm văn phòng. Nhưng cảm giác được làm nhạc, được sáng tạo những điều mình muốn khiến tôi thay đổi, nghĩ rằng mình chỉ có một lựa chọn.
Sau đó, tôi có lộ trình để nghỉ việc văn phòng và chuyển hướng hẳn sang âm nhạc. Trong năm 2014-2015, tôi rất tập trung vào việc sáng tác. Những bản hit sau đó thực ra là “quả ngọt” tôi gặt được suốt quãng thời gian này.
Khoảnh khắc đầu tiên bạn nhận ra bài hát của mình đã thành hit?
Tôi nghĩ khoảnh khắc đó chắc chắn tất cả các bạn singer-songwriter đều có thể nhận ra. Đó chính là khoảnh khắc khán giả hát theo bài hát của mình.
Vào khoảng tháng 01/2017, tôi có đi diễn ở festival Lê Hồng Phong và hát “Điều buồn nhất”. Ca khúc chưa từng được giới thiệu trước đó, nhưng bên dưới các bạn khán giả đã nhanh chóng thuộc điệp khúc và hát theo chỉ sau vài câu.
Ngay tại khoảnh khắc đó, tôi biết chắc chắn bài hát sẽ thành công. Bởi lẽ sự tương tác giữa nghệ sĩ với khán giả là cảm giác mình có thể nhận biết ngay lập tức trên sân khấu.
Còn về mối tình đầu, hình ảnh xuất hiện trong một vài ca khúc của bạn?
Tôi nghĩ hầu hết mọi người đều sẽ có ấn tượng rất sâu sắc về tình đầu, về lần đầu tiên mình có tình cảm với người khác, đặc biệt là khi trải qua cảm xúc đó ở thời niên thiếu. Đó là giai đoạn chúng ta chưa hiểu hết về bản thân nhưng lại rất muốn dành thời gian ở bên người kia. Có quá nhiều cảm xúc không biết có nên thổ lộ hay không, không biết tình cảm họ dành cho mình như thế nào,…
Bản thân tôi cũng may mắn khi có một mối tình đầu rất đẹp, rất thơ mộng. Nó xảy ra ở nơi tôi lớn lên, một thị trấn miền núi rất cảm xúc với mình. Thế nên, hầu hết những không gian âm nhạc tôi làm đều có xu hướng tái tạo cảm giác đó, thỉnh thoảng sẽ có một vài bài nhắc đến tình đầu.
Ảnh: NVCC.