MAI: Bước vào thế giới của những người phụ nữ
Trong khi nhiều người đang sụt sùi vì câu chuyện tình đẫm lệ của MAI, có một chủ đề khác thú vị không kém, cũng được MAI khai thác khá trọn vẹn - Đó là thân phận phụ nữ với những mảng màu sáng tối, giữa bối cảnh xô bồ của thời đại.
(Bài viết tiết lộ nội dung phim)
Phụ nữ "lỡ Xuân thì" đi tìm kiếm hạnh phúc
Có thể thấu rõ nhất ở hình ảnh một Mai xinh đẹp, đằm thắm là típ phụ nữ trưởng thành nhưng chưa thể tìm được bến đỗ. 37 tuổi, Mai vẫn phải một mình tay xách nách mang hành lý, thậm chí ôm cả bình cá cảnh, dọn đến một căn chung cư xập xệ vào tối muộn. Cô độc thân và tự lập theo đúng nghĩa, bỏ lại con gái lớn cùng ông bố già ở quê để toàn tâm toàn ý cho công việc. Tưởng chừng sống một mình, tự do tài chính có thể giúp Mai dễ dàng tìm kiếm một nửa, thế nhưng cô còn có mối bận tâm lớn hơn là gia đình: con gái đang tuổi cặp kê, người bố ham mê cờ bạc còn đang nợ nần... Nên ngay từ lần đổ bể đầu tiên cho đến lần đổ bể gần nhất - cú va chạm làm rơi bình thủy tinh cá cảnh, Mai dường như đã lường trước được cả số mệnh của mình: hạnh phúc có thể đến rất muộn.
Người va vào cô là Sâu - một thanh niên chơi bời trong cốt của một cậu ấm, luôn được mẹ bảo bọc từ nhỏ, thậm chí cả khi đã xấp xỉ tuổi 30 tuổi, Sâu vẫn chủ yếu sống vào đồng tiền dầy công kiếm được từ mẹ. Một người bay bổng, nghệ sĩ như Sâu (tuy không được thể hiện qua rõ trong phim), khiến cho Mai, một phụ nữ trải đời, nửa muốn lánh xa, nửa cũng tò mò muốn biết liệu Sâu sẽ thể hiện tình cảm với mình ra sao sau những trái nghịch mà tự cô nhìn thấy.
Vì tính chất công việc là một nhân viên mát-xa toàn thân, Mai phải chăm chút cho cơ thể và ngoại hình của mình như một cách tôn trọng khách hàng. Điều này khiến cô trở thành cái gai trong mắt những phụ nữ khác - những người đã an phận với chồng con, nhưng luôn ngổn ngang nhiều mối tơ vò vì cuộc sống bần cùng. Mai hiểu rõ điều đó, nên cô càng lúc càng thu mình, không muốn đón nhận tình cảm với Sâu, bởi Mai tự mặc định rằng nó sẽ chẳng đến đâu. Nhưng tương lai thì không ai biết trước điều gì. Những phụ nữ giống như Mai chắc không nhiều, vừa xinh đẹp, vừa chỉn chu trong công việc, chẳng thèm chấp vặt với những phụ nữ khác - cốt cách phi thường đó càng khiến Mai trở thành "báu vật" mà Sâu không muốn bỏ lỡ.
Đồng nghiệp của Mai, Trinh - mặc dù chỉ là vai phụ và không được khai thác tâm lý quá nhiều ngoài những tỵ hiềm dành cho Mai khi bị chiếm hết suất làm mát-xa cho khách - cũng là ví dụ điển hình về những phụ nữ "tuổi băm" thiếu thụt tình yêu. Chỉ qua vài câu thoại, cũng có thể thấy Trinh khao khát được đổi đời bằng những chiêu trò "bẩn" trong việc phục vụ khách hàng, vì nếu không chiều chuộng khách, cô sẽ mất dần lượng khách, cũng như không còn khả năng làm nghề khi tuổi già dần ập đến, nhan sắc và sức khỏe đi xuống. Trinh không tiết lộ nhiều về đời sống tình cảm, nhưng cách mà cô đối nghịch với Mai cũng cho thấy một tâm hồn thương tổn, thiếu sự quan tâm và luôn sợ một ngày kia, mình bị tất cả bỏ rơi - kể cả những nam khách hàng quen thuộc nhất.
Những bà nội trợ trong khu chung cư cũ nơi Mai trú ngụ: Phụng, Nga hay Kiều đều hiện lên một cách rất đời, vừa trần trụi, vừa thô tục nhưng cũng không kém phần xấu xí và đáng thương. Một cô Phụng lo buôn gánh bán bưng đến nỗi quên mất mình là phụ nữ, quên cả việc chăm chút bản thân, nhưng ngày đêm lo sợ chồng mình lẽo đẽo theo Mai. Cô tự huyễn hoặc mình rằng Mai quyến rũ chồng cô, để quên đi thực tại rằng chính chồng cô vì chán ngán nhan sắc héo mòn đã chạy theo hương hoa quyến rũ kia. Hay Kiều, Nga... những phụ nữ đã có gia đình, song luôn trưng bộ mặt sưng sỉa mỗi khi nhìn thấy Mai. Kể cả khi chưa hề biết cô là ai, họ vốn đã hiện thân dữ tợn, như thể dằn mặt cuộc đời bất hạnh của họ. Mai trẻ đẹp, khiến họ tưởng rằng cô đầy ắp hạnh phúc, đàn ông giàu có vây quanh... trong khi họ còng lưng lo việc chồng con, nhà cửa và chịu đựng sự cay cú đến độ đổ hết mọi thứ lên đầu Mai. Thật ra, họ cũng đều là những người phụ nữ thiếu tình yêu thương trong cuộc sống gia đình và mưu cầu hạnh phúc thật sự.
Mai có là hiện thân của mẫu hệ?
Từ đầu phim, chúng ta đã biết Mai có con gái lớn - Bình Minh, kết quả của một quá khứ được chính Mai giữ kín tới tận cuối phim. Dù là "tai nạn" hay tự nguyện, thì cách Mai chăm con rất khác biệt so với những người mẹ đơn thân thường thấy. Đó chính là để Bình Minh được tự do trong chừng mực, không quản thúc và tuyệt nhiên không răn đe, dạy con bằng giáo điều. Mai có thể đúng hoặc sai ở cách dạy con, nhưng chính vì sự chững chạc lớn hơn tuổi của Bình Minh mà bản thân Mai cảm thấy yên tâm, khi để con gái tự lập, tự quyết định giới tính và hướng đi tương lai, thay vì phải chăm bẵm con cho đến tận tuổi 30 như Dương và mẹ anh - bà Đào.
Bà Đào là cú "twist" lớn nhất cuộc đời Mai, cũng chính bà là phản vệ của chính cô. Từ ban đầu, Mai và bà Đào là quan hệ khách hàng, trên mức thông thường bởi bà Đào luôn dành thiện cảm cho Mai, thậm chí nài nỉ cô về các cơ sở kinh doanh của bà để làm việc, bỏ lại nghề mát-xa nhiều thị phi và cũng khó kiếm chồng. Mặc dù là mẹ đơn thân nhưng bà Đào luôn mong mỏi Mai kiếm được tấm chồng cho yên phận, bởi hơn ai hết bà là minh chứng sống cho việc gạt bỏ thanh xuân, hạnh phúc lứa đôi để toàn tâm toàn ý nuôi con khôn lớn. Cũng chính bà Đào là người khước từ cơ hội tìm kiếm hạnh phúc riêng vì với quan điểm của bà, hạnh phúc duy nhất là con trai Sâu của mình.
Bất kì phụ nữ nào làm mẹ sẽ đều cảm thông cho bà Đào bất kể bà buộc phải đứng ở vị trí bảo vệ con trước một phụ nữ quá nhiều bất an như Mai. Khi là chị em, bà Đào sẵn sàng khuyên Mai bỏ nghề, tìm đại gia rồi lập gia đình. Nhưng khi ở vị trí mẹ chồng - con dâu tương lai, bà buộc phải suy tính, vì không thể để con trai (dù ngỗ nghịch) cưới một người phụ nữ như Mai, rõ ràng con trai bà quá non trẻ và chưa đủ tiềm lực để có thể gánh vác cùng Mai và cả mớ hỗn độn của cô. Yêu quý Mai, song khán giả tỉnh táo cũng sẽ thấy rõ ràng trong cuộc tình này, hạnh phúc rất khó xảy ra.
Dương có lý do để từ chối thanh xuân của mẹ, Mai có lý do để đi theo tiếng gọi con tim, vậy bà Đào thì sao? Bà ấy cũng có lý do chính đáng để can ngăn mối quan hệ tình cảm của cả hai, bà đã trải qua 30 năm nuôi con, gầy dựng sự nghiệp lừng lẫy, không thể tự bảo bọc và nuôi thêm một phụ nữ có số phận tương tự như mình. Phụ nữ yêu thương nhau nhưng không thể chia sẻ hạnh phúc của nhau. Đó là lý do mà dù bà Đào trở thành "kẻ phản diện" bất đắc dĩ cũng không thể khiến khán giả nổi giận. Hơn nữa, còn những lý do không nằm trong bộ phim, là khi Mai và bà Đào đã san sẻ quá nhiều thứ cho nhau dẫn tới việc họ khó lòng chạm mặt để trở thành một gia đình. Bà thú nhận việc tách rời Sâu và Mai cũng là cách để giảm thiểu bớt gánh nặng cho cả Mai. Phụ nữ đối đãi với nhau đến thế là đã đẹp, còn những kịch tính về sau, phần lớn đến từ việc nhào nặn của biên kịch nhằm tăng biến động cảm xúc.
Bản thân mắc xích quan trọng trong đời hai người phụ nữ Mai - Đào là Sâu. Anh tạo thiện cảm vì trở thành một phần rất quan trọng trong đời Mai, giúp cô tin vào tình yêu và chịu mở rộng lòng, mặt khác anh gây mất thiện cảm khi nói rằng anh không cần thanh xuân, hạnh phúc của mẹ. Với một số người, hạnh phúc là kết hôn và lập gia đình, nhưng đó không phải là tất cả. Có những hạnh phúc nằm ngoài câu chuyện lứa đôi, và đã gọi là hạnh phúc thì hãy nên tôn trọng những khác biệt về quan điểm của nhau. Bà Đào là típ phụ nữ gia đình, bà mưu cầu con cháu một gia đạo ấm êm và đó là ước vọng của bà, đó cũng có thể là hạnh phúc duy nhất mà bà có thể đạt được vào cuối đời.
Mai có thể khác hơn không? Cô vẫn đang miệt mài gầy dựng sự nghiệp, chờ đợi tình yêu sẽ đến vào một ngày mai? Tác phẩm của Trấn Thành bỏ ngỏ, nhưng đoạn kết chưa đạt được độ ép-phê như kỳ vọng dù xuyên suốt tác phẩm dài hơn hai giờ, có những khoảnh khắc (nhờ diễn xuất của nghệ sĩ Hồng Đào và diễn viên Phương Anh Đào) phim tạo được cảm xúc nơi người xem và khiến họ chờ đợi màn xử lý cái kết phim tinh tế hơn dành cho Mai, hoặc Sâu... Nhưng dù sao, Mai đã bóc tách nhân vật chính rất tốt, đầy triển vọng cho dòng phim tâm lý tình cảm vốn nhàn nhạt, ít tạo được bất ngờ.
