"Gladiator II" và những chất liệu làm nên bom tấn 5 ngàn tỷ đồng
Cuốn theo trào lưu phục dựng lại các tượng đài điện ảnh Hollywood, Paramount và bậc thầy Ridley Scott quyết tâm mang trở lại màn bạc một trong những đề tài sử thi hấp dẫn nhất, hoành tráng nhất và... dễ chinh phục khán giả nhất.
"Gladiator II" đánh dấu 24 năm ngày phần phim đầu tiên ra đời vào dịp Hè 2000, thu về khoảng 460 triệu USD toàn cầu, đứng sau "Mission: Impossible 2" trong bảng tổng kết cuối năm. "Gladiator" cũng giành được 5 giải Oscar bao gồm Phim hay nhất và Diễn viên nam chính xuất sắc nhất (Russell Crowe) trong tổng 12 đề cử. Với thành tích nổi bật của phần một, "Gladiator II" mang trọng trách nặng nề nhưng kèm cả sự hào hứng, khi Ridley Scott tiết lộ những điều kỳ thú chưa từng có, trong bối cảnh khán giả ngày này đều đã quá quen với các mô-tuýp phim bom tấn, sử thi, sinh tồn và cả siêu anh hùng. Làm sao có thể kết hợp các yếu tố thời thượng nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của... những võ sĩ giác đấu thời La Mã? Câu trả lời nằm ở 148 phút phim vừa công chiếu toàn cầu hôm 15 tháng 11!
Kịch bản được "nâng lên đặt xuống" hàng chục lần
Ít ai ngờ, "Gladiator II" đã được nhen nhóm từ 2001, với các ý tưởng được David Franzoni khởi xướng tuy nhiên chỉ một năm sau, ông chuyển sang vai trò sản xuất, để lại vị trí biên kịch cho cây bút mới là John Logan. Khi đó, câu chuyện của phần phim tiếp theo hoàn toàn khác hẳn những gì chúng ta đang xem ngoài rạp, bởi ekip đều mong muốn... hồi sinh Maximus (nhân vật do Russell Crowe thủ diễn), cũng như tiền truyện về nguồn gốc Lucius. Năm 2003, chính Ridley Scott tuyên bố kịch bản phần hai đã hoàn tất, Russell Crowe đóng vai trò đồng sản xuất.
Nhưng để dự án từ trang giấy thành hiện thực, Ridley Scott - "cha đẻ" của "Gladiator" cần phải có một hãng phim hứng thú với câu chuyện của ông, trong khi DreamWorks Pictures lại đưa ra lời đề nghị khác và Nick Cave được mời phác thảo lại kịch bản mới. Dù tiêu chí và hướng đi khác những bản thảo trước nhưng câu chuyện vẫn sẽ xoay quanh sự bất tử của Maximus và Russell Crowe mê đắm ý tưởng này. Rốt cuộc, ý tưởng bị hủy bỏ, DreamWorks Pictures "bán" lại quyền khai thác phim cho Paramount Pictures vào 2006. Từ đó cho đến 2018, Ridley tiết lộ rằng ekip làm phim khổ sở vì nhân vật Maximus và cuối cùng phải chấp nhận việc hồi sinh chàng võ sĩ huyền thoại này là bất khả thi.
Cuối 2018, hãng Paramount rốt ráo tiến hành phần tiền kỳ cho "Gladiator II" với biên kịch Peter Craig, và nam chính do Chris Hemsworth đảm nhận (công bố từ 2021). Tuy nhiên đầu 2023, dự án cuối cùng cũng công bố kịch bản chính thức do David Scarpa, dựa trên câu chuyện chính của Craig, có sự đồng thuận cao từ hãng phim và Ridley Scott. Russell Crowe - nhân vật trung tâm của mọi mắc xích, đã rời dự án sau khi Maximus - nhân vật do anh thủ diễn thành công, không còn nằm trong mạch phim chính. Mặc dù trải qua rất nhiều thăng trầm và thay đổi, nhưng chính nhờ chất xám của các nhà biên kịch hàng đầu, "Gladiator II" đã có sườn câu chuyện, phác đồ nhân vật, và kịch bản tròn trịa từ sự góp nhặt của nhiều tên tuổi. Do đó, chất lượng nội dung phim đã được thẩm định kĩ càng. Cần nhớ rằng "Gladiator" từng giành đề cử Kịch bản gốc, và với một phim thể loại bất kỳ, yếu tố then chốt vẫn phải là kịch bản tốt!
"Chọn mặt gửi vàng"
Sau khi Russell Crowe không còn là "át chủ bài" của phần phim thứ hai, Ridley Scott buộc lòng phải tìm kiếm những gương mặt trẻ, đủ tố chất để trở thành võ sĩ giác đấu thế hệ mới. Trong số này, Paul Mescal gây chú ý hơn cả với Scott sau khi ông được xem "Normal People" do Mescal thủ diễn, tuy là phim tình cảm "người lớn" nhưng Scott nhìn ra được sức hút từ ngoại hình và nét diễn của tài tử gốc Ireland có sự gợi nhớ tới Russell Crowe, vì cả hai cùng có sự gai góc lẫn trẻ thơ bên trong. Đây được cho là vai diễn lớn nhất sự nghiệp Paul Mescal - chàng diễn viên vốn xuất hiện nhiều ở các phim độc lập, tâm lý xã hội. Giành được vai Lucius - con trai Maximus trong phần phim trước, Mescal đã vượt qua loạt tên tuổi có phần nhỉnh hơn anh như Austin Butler, Richard Madden và Miles Teller.
Để thoát cái bóng của đàn anh Russell Crowe, Paul Mescal không "tầm sự học đạo" mà tự mình nghiên cứu lịch sử La Mã, học đấu kiếm, đua ngựa, rèn thể lực và tăng cân bằng cách ăn khoai lang và thịt bò xay. Trước "Gladiator II", Mescal nổi tiếng với phim điện ảnh "Aftersun" từng giúp anh giành một đề cử Oscar hồi 2023, và gây tiếng vang qua "All of Us Strangers" trong vai một chàng trai đồng giới. Kinh nghiệm diễn xuất bằng hình thể của Mescal cũng được củng cố khi anh được đề cử giải kịch nghệ vai nam chính trong vở kinh điển "A Streetcar Named Desire". Nhìn chung, Paul Mescal đủ bản lĩnh "gánh" tâm lý nhân vật Lucius.
Không chỉ có Mescal, một số gương mặt trẻ cũng được chọn vào phim bao gồm Joseph Quinn, Fred Hechinger... cùng tên tuổi lão thành Denzel Washington - người đảm nhận vai diễn quan trọng trong phim. Ngoài ra còn có Pedro Pascal, Connie Nielsen... là các diễn viên thực lực bảo chứng chất lượng diễn xuất.
Nhãn quang độc đáo
Có thể nói, với một phim sử thi kinh phí hơn 5 nghìn tỷ đồng như "Gladiator II", kĩ xảo và các yếu tố kĩ thuật trong phim phải ở hàng thượng thừa. Dù phim vừa mới công chiếu, tác phẩm đã có được sự công nhận đầu tiên từ những giải thưởng chuyên ngành, như đề cử nhạc nền tại giải Hollywood Music in Media Awards hay đề cử hạng mục quay phim tại giải Camerimage. Hai giải này hiện chưa công bố kết quả, và "Gladiator II" cũng sẽ đối đầu với các đối thủ sừng sỏ như "Dune: Part Two", "The Brutalist"... tuy nhiên điều này chứng tỏ "Gladiator II" chỉn chu trong từng chi tiết.
Bên cạnh nhạc nền và quay phim, kĩ xảo cũng sẽ là "đặc sản" mà khán giả trông chờ nhiều nhất ở "Gladiator II". Nếu như ở phần phim đầu tiên, phần kĩ xảo chủ yếu khai thác bối cảnh đấu trường La Mã, phác họa lại vẻ đẹp oai hùng và trọn vẹn các thành trì... thì ở "Gladiator II", phần kĩ xảo phức tạp hơn khi các võ sĩ không chỉ đấu kiếm với nhau, họ còn phải sinh tồn trước những quái vật, sinh vật lạ, thú dữ... ở nhiều bối cảnh khác nhau. Phần hình ảnh tiếp tục do John Mathieson đảm nhiệm, trong khi phần kĩ xảo sẽ do Mark Bakowski "chăm sóc". Ngoài ra, phần thiết kế sản xuất - một khâu quan trọng trong việc hoàn thành phim, sẽ do Arthur Max - cái tên gắn liền với Ridley Scott qua các dự án trước như "The Martian", "Napoleon", "Prometheus"...
Ridley Scott và quyền lực tuổi... 86!
Nếu đã biết hoặc nghe qua Ridley Scott, bạn hẳn sẽ không lấy làm lạ vì sao ông lại dễ dàng nhận được 210 triệu USD kinh phí cho "Gladiator II" khi mà Hollywood đang rất dè xẻn trong vấn đề kinh phí làm phim, đặc biệt là với một dự án có rủi ro. Thực tế, liệu "Gladiator" có đủ khiến người hâm mộ... quay lại màn bạc sau tận 24 năm chờ đợi, để xem phần hai? Liệu sự thất bại của loạt phim bom tấn bao gồm cả đề tài siêu anh hùng, sử thi... những năm gần đây có phải là do Hollywood quá tự tin, và chi tiêu quá liều lĩnh?
Tất cả đều có khả năng xảy ra, nhưng với Ridley Scott, mọi rủi ro đều ở mức tối thiểu. Ở tuổi 86, ông có 61 năm làm việc trong ngành điện ảnh và đã sở hữu 29 tác phẩm lớn nhỏ, trải dài từ 1977 đến nay. Trong số 29 phim, có ít nhất 4 phim được liệt vào hàng kinh điển và có thể kể tên ngay: "Alien" (1976), "Blade Runner" (1982), "Thelma & Louise" (1991) và "Gladiator" (2000). Sau giai đoạn này, Ridley Scott vẫn bền bỉ làm phim dù ông không còn giữ được thời kì đỉnh cao, song phải thừa nhận những phim ông làm ra, đều trở thành "sản phẩm văn hóa" có giá trị với thế hệ sau, và là nguồn cảm hứng cho những đạo diễn trẻ.
Điều quan trọng là, tuy không ở đỉnh cao nhưng các phim sau này của Ridley Scott hiếm khi huề vốn, mà thường có lãi, dù không nhiều. Điển hình như "House of Gucci" năm 2021 tuy không quá thành công nhưng vẫn mang về 153 triệu USD. Ngay cả với các phim thuần thương mại chất lượng trung bình khá, Scott vẫn kiếm lời hàng triệu USD cho nhà phát hành như trường hợp "Prometheus" (2012), "Alien: Covenant" (2017) và điển hình là "The Martian" (2015) - một phim sci-fi thành công nhất sự nghiệp Scott tính từ sau 2000s đến nay. Chứng tỏ, dù tuổi đã cao nhưng phong độ của nhà làm phim vẫn còn đó, đủ sức lôi cuốn khán giả nhiều thế hệ.
Rốt cuộc, "Gladiator II" có gì?
Với thời lượng... lý tưởng cho một phim sử thi hoành tráng, 148 phút phim là hành trình sinh tồn của Lucius "Hanno" Verus - con trai Maximus Decimus Meridius, người đã hi sinh ở phần phim trước. 16 năm sau sự kiện thảm khốc, Lucius giờ đã trở thành một thanh niên trai tráng, sẵn lòng đương đầu với kẻ thù, và giành lại đế chế La Mã nơi mà cha mình đã đổ máu hi sinh. Xuyên suốt hành trình đó, Lucius học cách nhịn nhục, chiến đấu vì lý tưởng và phải đối mặt với vô vàn áp lực, từ cuộc đấu trí căng não với Macrinus - một kẻ quyền lực thôn tính thành Rome, cũng như những đối thủ Lucius không thể đối đầu, hay những sinh vật nguy hiểm...
Bên cạnh diễn xuất đỉnh cao của "kẻ phản diện" lưỡng tính Macrinus, trọng tâm câu chuyện tất nhiên xoay quanh Lucius - người hùng mới của Rome. Mặc dù có tạo hình rất thuyết phục, Paul Mescal lại trông quá lãng mạn và điển trai so với sự phức tạp và day dứt của nhân vật Lucius. Ở khía cạnh này, Mescal khiến người ta nhớ tới Timothée Chalamet trong loạt "Dune" dù tròn vai, nhưng đâu đó vẫn quá hoàn hảo cho một nhân vật đầy bất an. Điểm cộng lớn của phim ngoài Denzel Washington, phe phản diện trong phim cũng làm nổi bật diễn xuất của Joseph Quinn và Fred Hechinger. Các cảnh quay bạo lực đẫm máu trong phim cũng ở cường độ khá so với một phim mainstream, vì vậy khán giả yêu thích thể loại hành động có thể hài lòng.
Riêng kỹ xảo, "Gladiator II" thuyết phục nhờ các đại cảnh hoành tráng, tạo hình quái thú sống động và một mạch phim được đẩy nhanh liên tục, không ngơi nghỉ. Phần nhạc nền của Harry Gregson-Williams đã tạo ra được không khí hào hùng cần thiết, da diết vừa đủ. Nhìn chung với một phim sử thi có nhiều ưu điểm như "Gladiator II", khán giả gần như có sẽ được thỏa mãn mọi giác quan. Phim cũng được dự đoán, sẽ trở thành hiện tượng phòng vé mùa cuối năm, gỡ gạc lại loạt thất bại ở mùa phim Hè trước đó của Hollywood.
