Quả cầu vàng 2024: "Barbie" và dàn sao hạng A có vực dậy danh tiếng?
Hôm 11 tháng 12, đề cử Quả cầu vàng lần thứ 81 vừa công bố với "cán cân" nghiêng phần lớn về các phim có doanh thu kỷ lục. Nhiều ngôi sao tên tuổi kịp ghi tên ở các hạng mục diễn xuất, khi giải thưởng này quyết định nâng số đề cử từ 5 lên 6!
Cơn khủng hoảng truyền thông
Từng là một trong những giải thưởng điện ảnh danh giá nhất phát sóng trên truyền hình, Quả cầu vàng luôn được xem là "sân chơi" dành cho giới phê bình phim quốc tế ở Hollywood và luôn phủ sóng với loạt sao từ điện ảnh đến truyền hình, giải thưởng có tầm ảnh hưởng không nhỏ tới Oscar. Tuy nhiên, hiệu ứng Domio từ câu chuyện #metoo đã dần hé lộ mặt tối của Quả cầu vàng, mà đơn cử là nạn lạm quyền và xâm hại tình dục từ những người đứng đầu giải thưởng này. Kéo theo đó, nhiều ngôi sao tên tuổi từ Tom Cruise, Scarlett Johannson đến Brendan Fraser, Reese Witherspoon... đều đồng lòng lên tiếng tẩy chay Quả cầu vàng phần lớn liên quan đến chuyện quấy rối, phân biệt chủng tộc, thành viên bỏ phiếu không đa dạng... Thậm chí làn sóng phẫn nộ dâng cao tới nỗi, vào năm 2021, giải thưởng này một lần nữa không phát sóng trực tiếp như thường niên.
Năm ngoái, Quả cầu vàng lần thứ 80 trở lại nhưng chưa hoàn toàn khôi phục sức hút như hàng thập kỉ trước đó. Tuy nhiên, nhờ việc phát sóng trực tuyến và cách thức lựa chọn người chiến thắng mà giải thưởng này phần nào tạo hiệu ứng mạng xã hội. Còn nhớ vào đêm trao giải, Cate Blanchett - nữ diễn viên thắng hạng mục chính kịch vắng mặt vì bận quảng bá phim ở Anh, nhưng người hâm mộ tin rằng cô đang tìm cách hợp thức hóa việc không trở lại Quả cầu vàng vì bản thân là một thành viên nhiệt huyết của phong trào #metoo. Bù lại, mọi hào quang đêm đó đã thuộc về Dương Tử Quỳnh và Quan Kế Huy - hai diễn viên gốc Á, cũng là hai vị "cứu tinh" của lượt rating của Quả cầu vàng. Lần đầu tiên trong lịch sử, giải thưởng thuộc về hai diễn viên châu Á trong cùng một phim. Khỏi phải nói, bài phát biểu của cả Dương và Quan đều tạo cảm hứng cho nhiều văn nghệ sỹ gốc Á ở Hollywood.
Nỗ lực duy trì và gầy dựng lại vị thế của Quả cầu vàng có thể thấy rõ ở năm nay, khi họ dành 6 vị trí cho tất cả các hạng mục đề cử thay vì 5 như mọi khi. Việc nâng số lượng đề cử góp phần giúp cho nhiều văn nghệ sỹ ở trong và ngoài Hollywood có cơ hội được nhiều khán giả đại chúng biết đến. Ngoài ra, càng nhiều đề cử càng giúp cuộc tranh đua giải thưởng trở nên khó đoán, hấp dẫn hơn. Tất nhiên, đề cử Quả cầu vàng lần thứ 81 vừa qua cũng đã phần nào cho thấy những bất ngờ, thú vị.
Phim ăn khách nhất liệu có là phim hay nhất?
Điểm hấp dẫn Quả cầu vàng so với Oscar, chính là việc phân chia hạng mục bao gồm Phim chính kịch và Phim hài/ nhạc kịch - được đánh giá là hai thể loại phim chủ chốt. Nếu ở hạng mục Phim chính kịch, "Oppenheimer" là ứng cử viên sáng giá với 8 đề cử và gần 900 triệu USD doanh thu toàn cầu - xếp thứ ba trong bảng xếp hạng phim Bắc Mĩ cả năm, thì vị trí dẫn đầu - "Barbie" áp đảo với 1,4 tỷ USD và 9 đề cử Quả cầu vàng - cao nhất năm nay. Điều ấn tượng là cả "Oppenheimer" và "Barbie" ra rạp cùng ngày, và cùng tạo "cơn địa chấn" phòng vé Bắc Mĩ, vượt mặt nhiều "bom tấn" hay "siêu anh hùng" khác để chia nhau doanh số kếch xù. Chỉ là một phim hài tình cảm mang yếu tố fantasy nhưng "Barbie" lại sớm trở thành biểu tượng mới ở Hollywood, khi là phim đầu tiên do nữ đạo diễn thực hiện, có doanh thu phim Hè cao nhất lịch sử. Tác phẩm của Greta Gerwig có mặt ở tất cả hạng mục quan trọng nhất bao gồm Phim hài/ nhạc kịch, Kịch bản gốc, Đạo diễn và Nữ chính phim hài/ nhạc kịch và Nam phụ... Riêng hạng mục Ca khúc gốc, "Barbie" chiếm đến ba vị trí và gần như năm chắc chiến thắng!
Dẫu "Barbie" bị từ chối chiếu ở một vài quốc gia châu Á trong đó có Việt Nam song phim vẫn rời rạp bằng con số ấn tượng. Câu chuyện tưởng chừng hời hợt về cô nàng búp bê "sống" lại được Greta Gerwig và cộng sự cũng là chồng cô - Noah Baumbach, viết nên kịch bản sâu sắc về thế giới thực và trong trí tưởng tượng, cũng như những định kiến của con người về sự hoàn hảo. Trên các trang phê bình, "Barbie" sở hữu điểm số khá cao: 80/100 trên Metacritic, 88/100 trên Rotten Tomatoes và 7/10 trên iMDB. Đối thủ duy nhất của "Barbie" cùng hạng mục là "Poor Things" do Yorgos Lanthimos dàn dựng tuy vậy "Poor Things" vấp phải phản ứng của một bộ phận khán giả xoay quanh tính dục được dùng trong phim dù Yorgos Lanthimos là tên tuổi đang cực kỳ nổi bật ở Hollwyood, nhận ba đề cử Oscar trong vòng 2 năm liên tiếp. Xét về ý tưởng, cách kể chuyện thì "Poor Things" - một phim "hài đen" có phần nhỉnh hơn nhờ góc nhìn quái đản, sáng tạo và có chút lập dị, nhưng Quả cầu vàng đang rất cần công chúng nên nhiều khả năng, "Barbie" vẫn sẽ mang về tượng vàng.
Như đã kể trên, "Oppenheimer" là phim "kiếm tiền giỏi nhất" so với các phim trong hạng mục Phim chính kịch, nhưng đó có phải lí do giúp tác phẩm của Christopher Nolan chiến thắng? Bởi vì trái với hạng mục hài/ nhạc kịch, hạng mục chính kịch thường sở hữu nhiều tác phẩm "nặng kí", có độ sát thương cao, để lại dấu ấn và cảm xúc mạnh mẽ. Có thể kể đến "Killers of the Flower Moon", "Past Lives" và "Anatomy of a Fall". Nếu "Killers of the Flower Moon" của Martin Scorsese nhận được sự ủng hộ lớn từ giới phê bình trong khi khán giả "làm ngơ" khiến phim thua lỗ nặng, thì ngược lại - tác phẩm độc lập "Past Lives" lại gây tiếng vang, mang về 20 triệu USD (kinh phí 12 triệu USD) đang là "ngựa ô" đầy bí ẩn của mùa giải năm nay. Tất nhiên, so về độ hoành tráng thì chỉ "Oppenheimer" và "Killers of the Flower Moon" xứng tầm, nhưng trong khi hai "trâu bò" húc nhau thì "ruồi muỗi" như "Past Lives" lại thêm nhiều cơ hội giành phiếu bầu, chưa kể phim hiện thắng nhiều giải của các Hiệp hội phê bình phim ở Mĩ.
Kết quả ra sao thì cũng sẽ là phép thử cho Quả cầu vàng, liệu họ có giành cơ hội tôn vinh các phim arthouse, các dòng phim tác giả hay sẽ lựa chọn một bộ phim... dễ xem, ăn khách hơn? "Oppenheimer" là câu chuyện cân não về ông trùm chế tạo bom nguyên tử J. Robert Oppenheimer, còn "Killers of the Flower Moon" thuật lại giai thoại lịch sử về Osage Nation những năm 20s. Đúng là "kẻ chín lạng, người nửa cân!"
Vai chính, vai phụ - Cuộc chơi của diễn viên da trắng?!
Lily Gladstone, nữ diễn viên của "Killers of the Flower Moon" được dự đoán sẽ ẵm Oscar vào tháng 3 năm sau, bởi đằng sau cô là Paramount Pictures và bạn diễn Leonardo DiCaprio ra sức ủng hộ và tạo điều kiện tranh tài. Tuy nhiên, trên mạng, khán giả vẫn cho rằng Lily chỉ là diễn viên nữ hiếm hoi của phim, chứ không phải vai nữ chính vì thời lượng của cô khá ít (so với các diễn viên nam). Để củng cố cho lập luận này, hội phê bình Los Angeles cực kỳ danh giá đã trao cho Lily giải Nữ phụ, điều này có thể ảnh hưởng tới phiếu bầu của diễn viên sinh năm 1986 này khi các ứng viên khác đang vươn lên và có các ưu điểm gần gũi với Hollywood hơn. Đơn cử Carey Mulligan (phim "Maestro") - người có ba đề cử Quả cầu vàng trong quá khứ nhưng chưa thắng giải nào, lần này "Maestro" lại là dự án trọng điểm của Netflix.
Phe đối lập với Lily Gladstone đánh giá phần trình diễn của cô "im ắng" hơn so với các ứng cử viên như Annette Bening (phim "Nyad") hay Sandra Hüller (phim "Anatomy of a Fall") - những diễn viên thực lực sở hữu vai diễn đầy kỹ thuật, nhiều khoảnh khắc cảm xúc bùng nổ trên màn ảnh. Annette Bening vào vai Diana Nyad - vận động viên bơi đường trường phá kỷ lục bởi 53 tiếng từ Cuba đến Florida vào năm 2013, khi bà đã 64 tuổi! "Nyad" tuy giành được sự quan tâm của giới chuyên môn, tuy nhiên đây không phải tác phẩm xuất sắc về mặt kể chuyện, chỉ có Bening tỏa sáng và níu giữ người xem. Hüller lại là trường hợp khác, cô cùng là một trong những đại diện ngoại quốc cho hạng mục diễn xuất và có cái tên nổi bật ở châu Âu. Với "Anatomy of a Fall" - phim giành giải Cành cọ vàng 2023, cô vào vai nhà văn Sandra Voyter bị cáo buộc tội ngộ sát chồng. Xét về diễn xuất, lạm bàn về nghệ thuật, thật khó để nói ai diễn giỏi hơn ai, tốt hơn ai, chỉ là vai diễn nào "bắt sóng" được người xem!
Nếu hạng mục chính kịch là "cuộc chiến ngầm" giữa Lily Gladstone, Lily Gladstone và Sandra Hüller thì hạng mục hài/ nhạc kịch thậm chí khó đoán hơn! Margot Robbie ("Barbie"), Emma Stone ("Poor Things") và Natalie Portman ("May December") đều có khả năng giành chiến thắng. Cả ba đều là... nhà sản xuất của ba tác phẩm mà họ đảm nhiệm, vị thế gần như chia đều cho nhau. Margot Robbie có độ nhận diện cao hơn nhờ loạt trang phục thảm đỏ đẹp mắt "làm mưa làm gió" khi "Barbie" công chiếu nhiều quốc gia, Robbie cũng có quan hệ mật thiết với nhiều hãng phim, cũng như các cộng sự đủ mọi vị trí bởi cô đang điều hành một hãng phim, do đó nếu xét trên mặt báo, Margot Robbie chiếm ưu thế. Xét yếu tố độc đáo, Emma Stone gần như dẫu đầu, cô cũng là diễn viên trẻ (sinh năm 1988) đang có sự nghiệp cực kỳ thăng hoa ở Hollywood, được giới phê bình ủng hộ không kém Lily Gladstone ở mùa giải này. Cuối cùng là cái tên kỳ cựu Natalie Portman và những nước đi rất thông minh khi "May December" đang gây tranh cãi trên mạng xã hội vì câu chuyện giật gân về một diễn viên phá hoại hạnh phúc gia đình.
Điều cản trở Portman thắng giải có lẽ là vì hai diễn viên phụ trong phim là Julianne Moore và Charles Melton đều cùng được đề cử, và chia sẻ thời lượng diễn xuất không nhỏ. Ngoài ra, nhân vật có tư cách đạo đức bất ổn trong phim cũng sẽ khiến các thành viên phân vân khi bỏ phiếu cho cô, dù rằng màn độc thoại của Portman thật sự đẳng cấp. Với Emma Stone, điều cản trở cô là chính cô! Nghe hơi vô lí nhưng năm nay Stone có đến hai đề cử (một cái nữa cho hạng mục phim truyền hình), dẫu không liên quan nhưng chắc chắn Quả cầu vàng sẽ cân nhắc người chiến thắng. Ngoài ra, Stone cũng từng thắng hạng mục tương tự với "La La Land" trong khi Robbie chưa từng thắng trong hai lần đề cử trước.
So với hạng mục Nữ, hạng mục Nam luôn yếu thế và kém sức hút hơn. Có lẽ hiểu được điều này, Quả cầu vàng năm nay nhanh chóng đưa những cái tên "bóng bỏng" vào danh sách đề cử dù thừa biết khả năng thắng của họ không cao. Đó là Timothée Chalamet (phim "Wonka") và Andrew Scott (phim "All of Us Strangers"). Nếu Chalamet đại diện cho lứa diễn viên trẻ tiềm năng, điển trai, giàu chất thơ thì Scott đại diện cho hình mẫu diễn viên tận tụy, yêu nghề dù chưa một lần được công nhận thực lực. Vì sao họ được đề cử? "Wonka" mở màn với doanh thu áp đảo, có khả năng đạt trên 500 triệu USD còn "All of Us Strangers" là phim LGBTQ+ đang được cộng đồng Queer quan tâm nhất hiện nay. Không khó đoán như bảng nữ, Bradley Cooper (phim "Maestro") và Paul Giamatti (phim "The Holdovers") đều được dự đoán thắng Quả cầu vàng lần lượt ở hai hạng mục chính kịch và hài/ nhạc kịch. Nếu có "ngựa ô", thì Cillian Murphy (phim "Oppenheimer") có thể gây bất ngờ, tuy nhiên Bradley Cooper đang có hào quang ngôi sao và Quả cầu vàng thường thích điều này.
Theo nhận định của người viết, Quả cầu vàng lần thứ 81 sẽ khó có cuộc "lật đổ" ngoạn mục nào như với Dương Tử Quỳnh và Quan Kế Huy năm ngoái, tuy nhiên vẫn sẽ có khả năng hai gương mặt da màu bước lên bục vinh quang, và họ đều nằm ở hạng mục vai phụ: Charles Melton ("May December") là người Mĩ gốc Hàn từng là gương mặt người mẫu quảng cáo ăn khách trước khi tham gia đóng phim; và Da'Vine Joy Randolph ("The Holdovers") hiện "càn quét" loạt giải thưởng lớn nhỏ - đang là gương mặt da màu nổi bật trên sân khấu kịch. Hãy cùng chờ đến 7 tháng 1 năm 2024 để xem những dự báo của L'O chính xác không nhé!
