Diễn viên Hà Phương: “Lần đầu xem Cu li không bao giờ khóc là một trải nghiệm không thật”
Nhìn từ bên ngoài, khởi đầu nghệ thuật của Hà Phương khá suôn sẻ. 16 tuổi, cô trở thành người mẫu mở màn cho bộ sưu tập “Darkness and Light” của NTK Hà Duy. “Cu li không bao giờ khóc”, bộ phim điện ảnh đầu tiên cô đóng đã giành chiến thắng ở hạng mục Phim dài đầu tay xuất sắc nhất tại LHP Berlin 2024. Trong cuộc trò chuyện với L’OFFICIEL Vietnam, Hà Phương chia sẻ về một tuổi thơ đã mất, trải nghiệm điện ảnh đầu tiên, và mong muốn về sự bình đẳng cơ hội đối với những người khuyết tật.
Một tuổi thơ đánh mất
Chào Hà Phương! Trải nghiệm của bạn khi xem lại “Cu li không bao giờ khóc”, bộ phim đầu tiên mình đóng ra sao?
Từ khi làm người mẫu - diễn viên, Phương ít khi xem lại ảnh hay cảnh mình đóng, trừ khi được yêu cầu. Nhưng khi xem lại “Cu li không bao giờ khóc” tại LHP Berlin, Phương cảm thấy xúc động và có gì đó không thật, y như một giấc mơ. Khi biết phim được mang đến các liên hoan quốc tế, được khán giả chú ý, cảm giác của mình “chạm đất” hơn. Phương thấy “cấn” và lạ lẫm khi thấy bản thân trên màn ảnh, nhưng mình tin vào đạo diễn Phạm Ngọc Lân. Nếu anh Lân hài lòng thì Phương nghĩ mình đã làm tốt nhất trong khả năng rồi.
Là người mẫu thiên về hình thể, còn diễn viên lại cần khai thác chiều sâu nội tâm. Hà Phương có trải nghiệm gì đặc biệt khi chuyển từ người mẫu sang diễn viên chính trong “Cu li không bao giờ khóc” không?
Bởi thời gian nghỉ giữa công việc người mẫu và diễn xuất khá lâu nên Phương không bị ám ảnh quá nhiều. Tuy nhiên, vẫn có nhiều thứ mình phải thay đổi khi từ người mẫu chuyển sang đóng phim.
Về dáng điệu, những thứ kỷ luật của người mẫu như đứng thẳng lưng, nét mặt không biểu cảm nhiều - Phương phải thay đổi hoàn toàn khi đóng phim. Đạo diễn Phạm Ngọc Lân không thích dáng điệu quá thẳng, và anh cũng gửi mình nhiều bài tập giãn cơ mặt. Mất rất nhiều thời gian để có dáng điệu “gù một cách tự nhiên” trong phim, vì khi làm người mẫu, Phương cũng đã tập rất lâu để thẳng lưng.
Không rõ anh Lân có nhận ra không, nhưng khi tiếp xúc với anh ấy, tâm hồn của mình như về được “trạng thái trẻ thơ” vậy. Mình làm người mẫu khá sớm, tuổi thơ có nhiều trầy xước nên không thể hồn nhiên đơn thuần. Lúc nhỏ mình ít nói cười, không ít người nghĩ mình tự kỷ. Anh Lân làm mình tìm lại sự trẻ thơ, được ỷ lại và tự cho phép nuông chiều bản thân.
Hà Phương có thể chia sẻ thêm về “trạng thái trẻ thơ” mà bạn từng đánh mất không?
Đạo diễn Phạm Ngọc Lân khai thác được khía cạnh Phương có vấn đề tâm lý với trẻ em, nhưng anh ấy không biết rằng Phương từng có vấn đề với cả người lớn nữa.
Khi còn bé, Phương bị bắt nạt, điều đó ảnh hưởng đến tính cách hiện tại của mình, như việc nói hơi nhỏ, sớm tự lập, không cần ai bên cạnh vẫn sống tốt. Cũng vì vậy, Phương không dễ hoà nhập vào các nhóm bạn. Người ta cô lập mình thì mình cô lập lại họ. Người lớn thấy Phương không chơi với trẻ con thì đổ lỗi cho Phương. Điều đó khiến Phương mất niềm tin, và chỉ dựa vào mẹ và chính mình.
Từ trải nghiệm cá nhân, hãy nói rộng hơn về trải nghiệm các ngành nghề. Theo Hà Phương, ngành nghệ thuật ngày nay đã cởi mở và đa dạng chưa, ví dụ như cơ hội cho những người khuyết tật,...?
Đối với Phương, sự bình đẳng với người khuyết tật đồng nghĩa với việc bình thường hoá những gì họ làm, họ mặc… Đó là quyết định của mỗi cá nhân. Lúc trước, Phương cũng mặc áo dài tay, phần vì tự ti khiếm khuyết của mình, kéo theo việc mình tách biệt và khó yêu thương, đồng cảm với người khác.
Hiện giờ, Phương thấy khiếm khuyết đó là một phần của mình, mình phải có trách nhiệm bảo vệ, yêu thương bản thân thay vì giấu giếm khiếm khuyết. Phương thoải mái với cơ thể mình vì đã đối mặt với nó trọn vẹn, tương tự, mình cũng dùng lòng tốt với bản thân để đối xử với người khác. Phương mong rằng ngành nghệ thuật cũng sẽ phát triển theo chiều hướng như vậy, chấp nhận và bình thường hoá việc đối xử với những người khuyết tật.
Khi tiếp xúc với đạo diễn Phạm Ngọc Lân, tâm hồn mình như được về “trạng thái trẻ thơ” vậy.
“Có gì đó không thật khi xem ‘Cu li không bao giờ khóc’”
Trong phim, nhân vật Vân có không ít khúc mắc: khúc mắc với người cô nuôi không hiểu mình, và với người bạn trai ngây thơ, kém tuổi mà cô sắp kết hôn. Là một diễn viên trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm, bạn làm thế nào để cảm nhận và hoá thân vào nhân vật này?
Với Phương, Vân là một người hoàn thiện, có linh hồn và thể xác. Phương có suy nghĩ hoàn toàn khác so với Vân. Mỗi khi quay phim, Phương cảm thấy Vân như có linh hồn thay vào Phương, Hà Phương nhường lại cho Vân. Phương tôn trọng nhân vật hơn là đồng cảm.
Khi đóng máy, có nhiều cảnh Phương rất nhớ. Cảnh quay khó nhất có lẽ là trường đoạn Vân tranh cãi gay gắt với bà Nguyện, vì ngoài đời Phương rất yêu mến và tôn trọng cô Minh Châu. Vì thế, Phương đã chọn cách nuôi cảm xúc cáu giận với đạo diễn (cười).
Buổi đó, Phương cáu anh Lân nhưng không nói ra, chỉ trốn một góc, và dồn tất cả sự ấm ức trong ngày vào trong cảnh quay với cô Minh Châu. Đó đều là những cảm xúc thực, bởi Phương nghĩ nếu chỉ diễn qua loa thì khán giả sẽ nhận ra ngay.
Đạo diễn Phạm Ngọc Lân thường theo sát kịch bản hay ngẫu hứng?
Ban đầu, đạo diễn Phạm Ngọc Lân sẽ định hướng cho mình diễn xuất, hiểu đường dây kịch bản và nhân vật. Khi Phương tự định hình nhân vật thì anh Lân mới tôn trọng cách mình làm, những hành động Phương tự ý đưa vào, như thói quen tự vò tay áo của Vân. Ngày xưa Phương hay vò tay áo mỗi khi lo lắng, tới lúc ý thức về hành động của bản thân thì Phương đã bỏ thói quen đó. Vì Vân không phải diễn viên hay người mẫu nên Phương nghĩ thêm những hành động đó để thể hiện sự lo lắng là phù hợp, và tự nhiên.
Hiện tại, Phương thoải mái với cơ thể mình, và mình cũng muốn dùng lòng tốt với bản thân để đối xử với người khác.
Là một diễn viên, người mẫu nhưng Phương đồng thời đang là sinh viên khoa Triết học. Điều gì dẫn tới những lựa chọn này, và dự định sắp tới của Phương là gì?
Trước đây, Phương chưa đam mê điều gì đủ lớn để thay đổi hay đầu tư. Cho đến khi làm phim, làm người mẫu, Phương mới thấy nghệ sĩ là những người sống rất mãnh liệt. Họ làm nhiều thứ, chấp nhận cuộc sống không ổn định để theo đuổi đam mê của mình. Phương ngưỡng mộ họ, cảm thấy cuộc đời trở nên rất đẹp khi được sống vì đam mê.
Tuy nhiên, những người thân thiết với Phương thường chọn con đường ổn định, an toàn, nên bản chất mình vẫn hướng tới sự ổn định. Mẹ Phương xem tử vi cũng bảo vậy, và chính Phương cũng cảm nhận được điều đó. Phương cần sự ổn định, cần một ngôi nhà để cảm thấy an toàn. Như mỗi lần đi học về, thấy bóng mẹ ở nhà nấu cơm là Phương cảm thấy an tâm.
Vì vậy, ưu tiên trước mắt của Phương là có một công việc ổn định, sau đó mới dành thời gian theo đuổi những điều khác. Phương chọn triết học vì mình đã “overthinking” từ nhỏ, hay quan sát và bay bổng, có nhiều suy nghĩ về tâm lý, tâm linh và tôn giáo, nên chuyên ngành Sư phạm triết học khá phù hợp với mình.
Bên cạnh triết học, nghệ thuật, Phương có thể chia sẻ những sở thích đời thường của mình không?
Phương khá “vô tri”, trẻ con ấy. Nhiều đứa bạn mình lấy chồng rồi, còn nhóm bạn đại học vẫn chơi sticker, chơi búp bê rất vui. Phương hài lòng với việc học trên trường, rất phục thầy cô là PGS-TS, đặc biệt ngưỡng mộ cách họ nói về tôn giáo và triết học. Nhiều khi buồn ngủ lắm nhưng vẫn cố căng mắt ra nghe.
Sở thích của mình vẫn luôn là nghệ thuật thôi. Gần đây, Phương nghe một anh khóa trên chia sẻ rất sâu sắc rằng, triết học giống như một khu vườn đẹp, có đủ sắc màu của cây cối và hoa lá, làm con người cảm thấy tươi mới. Triết học cho người ta lý thuyết để có một đời sống đúng đắn, như trường phái khắc kỷ hoặc trường phái khoái lạc... Tùy người có vận dụng triết vào đời sống riêng không, bởi triết gia không phải là những người sống hoàn mỹ, họ cũng có sai lầm riêng, nhưng họ có cách thay đổi và hoàn thiện con người.
Cảm ơn Hà Phương về những chia sẻ chân thành!
|
Cu li Không Bao Giờ Khóc là một cuốn phim lãng mạn, day dứt về hai người phụ nữ Việt tại hai thời điểm khó khăn khác nhau trong cuộc đời họ.
Sau đám tang người chồng cũ ở nước ngoài, bà Nguyện quay lại Hà Nội với một bình tro và một con cu li nhỏ. Về tới nơi, bà phát hiện cô cháu gái mang bầu đang vội vã chuẩn bị đám cưới. Lo sợ cô đi theo vết xe đổ của đời mình, bà kịch liệt phản đối.
Phim hiện đang chiếu tại rạp.
Đạo diễn kiêm biên kịch: Phạm Ngọc Lân. Diễn viên: NSND Minh Châu, Hà Phương, Ngô Xuân An, Hoàng Hà, Cao Sang và Thương Tín. |
