Thuế quan không giết chết thời trang nhanh, nhưng có thể giết chết thời trang bền vững
Nếu phải mất một tuần hỗn loạn để Trump đảo ngược mọi thứ, khi công bố tạm dừng 90 ngày đối với phần lớn các khoản thuế mới nhất. Nhưng hàng nhập khẩu vào Mỹ vẫn phải chịu thêm 10% thuế quan, và hàng hóa từ quốc gia sản xuất quần áo khổng lồ Trung Quốc sẽ bị áp thuế nhập khẩu lên tới 145%.
Một số chuyên gia cho rằng, giá cả cao hơn sẽ làm được điều mà các chuyên gia bền vững không thể – làm chậm hành vi tiêu dùng thời trang nhanh. Theo một hướng suy nghĩ tích cực, thuế quan có thể đánh dấu sự kết thúc của thời trang nhanh. Tuy nhiên, có vẻ như điều đó sẽ thực sự xảy ra bởi sự suy thoái của người tiêu dùng, nhưng lại không có nghĩa là tốt cho những nỗ lực bền vững của thời trang. Thay vào đó, áp lực kinh tế có khả năng chỉ đẩy nhanh sự thụt lùi vốn đang trên đà tiến triển tốt.
Thuế quan sẽ không giết chết thời trang nhanh, nhưng có thể giết chết thời trang bền vững
Những nỗ lực bền vững của ngành thời trang đã chậm lại từ lâu trước khi Tổng thống Trump dùng chính sách tác động mô hình kinh tế hiện hành của ngành. Sự thụt lùi trong những nỗ lực đang trên đà phát triển tốt của thời trang bền vững xuất phát từ nhiều yếu tố. Tăng trưởng chậm chạp đã khiến nhiều công ty thời trang cắt giảm chi tiêu, tái cấu trúc và sa thải nhân viên. Các đội ngũ và ngân sách dành cho bền vững không được miễn trừ, đặc biệt khi những lo ngại về greenwashing (tẩy xanh) và sự quan tâm không nhất quán của người tiêu dùng đối với các sản phẩm “xanh” đã khiến lý do kinh doanh cho các nỗ lực cải thiện khí hậu trở nên kém rõ ràng.
Thuế quan sẽ càng hạn chế nguồn lực và thách thức các cam kết hướng tới bền vững. Cho đến khi cấu trúc và quy tắc của hệ thống thay đổi, các đội ngũ phát triển bền vững và cam kết bền vững của ngành thời trang sẽ tiếp tục chịu tổn thất.
Theo tổng thống Donald Trump, thuế quan “sẽ mở cửa các thị trường nước ngoài và phá vỡ các rào cản thương mại nước ngoài, và cuối cùng, sản xuất nhiều hơn tại nội địa sẽ có nghĩa là cạnh tranh mạnh mẽ hơn và giá thấp hơn cho người tiêu dùng.” Nhưng điều này không áp dụng cho những thương hiệu cam kết bền vững như Nike hay phần còn lại của ngành thời trang. Hoạt động sản xuất giày dép và quần áo sẽ không thể đưa trở lại Mỹ.
Mặc dù thuế quan làm tăng chi phí nhập khẩu (10% đối với hàng hóa nói chung và lên tới 145% đối với hàng từ Trung Quốc), điều này có thể dẫn đến giá cả cao hơn và làm chậm tiêu dùng phù phiếm, nhưng thời trang nhanh vẫn có khả năng tồn tại. Lý do chính là chi phí sản xuất ở các quốc gia như Việt Nam (3,10 USD/giờ) vẫn thấp hơn nhiều so với Mỹ (28,64 USD/giờ), và cơ sở hạ tầng sản xuất (kỹ năng, máy móc, nhà cung cấp nguyên liệu) ở Mỹ không còn đủ để đưa sản xuất trở lại nội địa. Hơn nữa, chi phí vận chuyển thấp của ngành thời trang khiến việc di dời sản xuất về Mỹ là không khả thi. Do đó, các thương hiệu thời trang nhanh có thể tiếp tục hoạt động bằng cách chuyển chi phí tăng thêm cho người tiêu dùng hoặc tìm cách tối ưu hóa chuỗi cung ứng của họ.
Với các đội ngũ bền vững nhỏ hơn, thuế quan của Trump giờ đây sẽ khiến các thương hiệu thời trang công khai càng khó dành nguồn lực và sự tập trung đáng kể cho quyền lao động hoặc khí hậu. Ngay cả những công ty từng tự giới thiệu mình là những người dẫn đầu về bền vững cũng dường như đã rút lui. Chẳng hạn, khi Nike trải qua một cuộc tái cấu trúc lớn vào tháng 7 năm ngoái.
Nike đã sa thải một phần lớn đội ngũ bền vững của mình vào tháng 7 năm 2024, bao gồm nhiều lãnh đạo có kinh nghiệm lâu năm. Thuế quan càng làm trầm trọng thêm tình hình bằng cách làm giảm lợi nhuận, hạn chế nguồn lực và khiến các nhà quản lý bị phân tâm bởi sự bất ổn chính trị và tài chính. Điều này khiến các thương hiệu khó đầu tư vào các sáng kiến giảm carbon, cải thiện quyền lao động hoặc các mục tiêu bền vững khác. Trước khi thuế quan được áp dụng, ngành thời trang đã chứng kiến sự chậm lại trong các sáng kiến bền vững do tăng trưởng kinh tế chậm, dẫn đến cắt giảm chi tiêu, tái cấu trúc và sa thải nhân viên – bao gồm cả các đội ngũ bền vững.
Thuế quan của Trump chắc chắn sẽ khiến tiến trình giảm carbon tiếp theo trở nên gần như không thể đối với Nike và hầu hết các thương hiệu thời trang khác. Điều này là do các khoản thuế nhập khẩu cao ngất ngưởng áp dụng lên hầu hết các quốc gia sản xuất thời trang lớn, đặc biệt là ở châu Á, sẽ làm tê liệt lợi nhuận và khiến các nhà quản lý bị phân tâm, phải vội vã ứng phó với những ý tưởng chính trị, kinh tế bất ổn của một Donald Trump khó lường.
Lý do thời trang bền vững dễ bị tổn thương hơn so với thời trang nhanh là vì những lý do sau: Greenwashing và sự thiếu nhất quán của người tiêu dùng: Người tiêu dùng thường không sẵn sàng trả giá cao hơn cho các sản phẩm “xanh,” khiến các thương hiệu khó biện minh cho chi phí đầu tư vào bền vững. Áp lực kinh tế: Các công ty thời trang đang phải đối mặt với tăng trưởng chậm, buộc họ phải cắt giảm ngân sách, bao gồm cả ngân sách dành cho bền vững. Thiếu sự thay đổi hệ thống: Cho đến khi cấu trúc và quy tắc của hệ thống thời trang toàn cầu thay đổi, các đội ngũ bền vững sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong việc tạo ra tác động thực sự.
Toàn ngành công nghiệp thời trang giờ đây đang phải vật lộn để thích nghi với làn sóng sốc từ các khoản thuế nhập khẩu mới được Tổng thống Donald Trump công bố vào “ngày giải phóng.” Nhiều trung tâm sản xuất thời trang lớn nhất đang phải đối mặt với các mức thuế cao nhất. Sự biến động tài chính và chính trị đang có tác động tiêu cực đến các nỗ lực môi trường của ngành. Nhưng nếu không hành động ngay bây giờ, những rủi ro lớn hơn sẽ đến trong tương lai, đặc biệt là khi áp lực từ biến đổi khí hậu và các yêu cầu về trách nhiệm xã hội ngày càng gia tăng.
