Rock'n'Roll - Câu chuyện 70 năm về một âm thanh tự do và nổi loạn
Ra đời từ những năm 1950, một cuộc giao lưu sáng tạo và đầy năng lượng đã viết nên những trang đáng nhớ cho âm nhạc.
70 năm đã trôi qua, Rock'n'Roll đã luôn tồn tại và khiến chúng ta tự do và giải phóng endorphin tốt hơn so với một lớp tập cardio. Năm 2024 này, Rock'n'Roll tròn 70 tuổi và chắc chắn không thiếu những lễ kỷ niệm. Một sự kiện dành cho những người hâm mộ âm thanh cổ điển đã diễn ra tại Summer Jamboree ở Senigallia. Ở Tokyo, một nhóm những người đam mê đã gặp nhau ở Công viên Yoyogi trong hơn 30 năm, nhảy múa theo nhạc rockabilly trong trang phục giống đặc trưng của dòng nhạc này. Một lễ tưởng nhớ về những năm 1950 ở Mỹ có khả năng thu hút người hâm mộ từ khắp Nhật Bản.
Trong thế giới âm nhạc vô tận, Rock'n'Roll là thể loại có sức mạnh và sức sống mạnh mẽ nhất, có thể tạo nên chất liệu cho sự cấp bách biểu đạt tinh thần của thời đại. Không thể cô đọng 70 năm rock'n'roll mà không vô tình bỏ qua hàng nghìn thử nghiệm được đưa ra trên các bảng xếp hạng, nhưng đây chắc chắn là sự giao thoa hoành tráng và đẹp mắt giữa Hoa Kỳ và Anh, hai quốc gia đã chứng kiến sự ra đời của những phiên bản đẹp đẽ, dũng cảm và có tính lật đổ nhất của nhiều linh hồn sống trong quang phổ rộng lớn của Rock'n'Roll.
Rock'n'Roll ra đời vào những năm 50
Thật khó để xác định đâu là bài hát Rock'n'Roll đích thực đầu tiên trong lịch sử âm nhạc. Thay vào đó, đây chắc chắn là ngày kỷ niệm 70 năm bài hát mang tính biểu tượng nhất có thể thể hiện một cách hoàn hảo khát vọng nổi loạn của giới trẻ Mỹ thời bấy giờ: Rock Around The Clock do Bill Haley & The Comets thu âm năm 1955. Có lẽ ngay cả các tác giả cũng không hẳn đã tin vào vinh quang này đến thế; bài hát được thu âm dưới dạng b-side của một đĩa đơn đã được đưa vào nhạc nền của bộ phim Blackboard Jungle, phát hành ở Ý với tựa đề Il seme della discordia, từ '55. Những nhịp điệu guitar lấp lánh, âm trầm blues và giọng hát tràn đầy năng lượng ca ngợi một quyền tự do biểu đạt mới thực sự khiến người ta phải kinh ngạc. Sự lai tạo kỳ lạ giữa Rythm và Blues, chủ yếu được sinh ra bởi các nghệ sĩ da đen. Như trong tất cả các cuộc cách mạng âm nhạc, không có bài hát hay ngày tháng nhất định nhưng có rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đã góp phần khơi dậy niềm tin mới vào nhạc rock'n'roll. Di sản âm nhạc là rất lớn. Chúng ta cũng hãy nhắc đến Lillian Briggs, giọng nữ đầu tiên được công nhận là nghệ sĩ nhạc Rock'n'Roll, người khiến bài hát I want you be my baby xứng đáng được lắng nghe một lần nữa. Nat King Cole cũng được mệnh danh là Nữ hoàng của thể loại âm nhạc này năm 1956. Và đúng vậy, Chuck Berry cùng với ông vua nhạc rock Elvis Presley chắc chắn đã đặt mình ở vị trí đầu danh sách.
Vào những năm 60, Rock'n'Roll đã mở ra những chân trời mới
Wanda Jackson với Funnel of Love (1961), được coi là ca sĩ đầu tiên cống hiến hết mình cho nhạc Rock'n'Roll và vì lý do này bà còn được mệnh danh là "Nữ hoàng nhạc Rock", trong suốt thập niên 60, Rock là trung tâm về một sự biến đổi thực sự hướng tới những điều mới mẻ và chưa từng có ở các khía cạnh.
Mặt khác, ở Anh có Beatles và Rolling Stones với những bài hát rock được pha trộn với một hệ thống nhạc pop khéo léo, đến mức họ trở thành những người mang tiêu chuẩn cho một phương thức hoạt động mới, mặt khác có những nhóm như The Kinks với những đoạn riff guitar bị bóp méo và mạnh mẽ còn được gọi là heavy metal. Tại Mỹ trong cùng thời kỳ đó, những giai điệu mê hoặc của Velvet Underground rung lên với album đầu tiên dưới sự bảo trợ của Andy Warhol's Factory, The Velvet Underground & Nico (1967), cùng với sự đột phá điên cuồng và khác thường của album Freak Out! (1966) của The Mothers of Invention, nhóm do bậc thầy có ria mép Frank Zappa lãnh đạo.
Các cuộc biểu tình của giới trẻ và những tác động chính trị, xã hội vào cuối thập niên 60 đã làm nảy sinh một nhận thức âm nhạc mới. Do đó, xuất hiện Hard Rock của Led Zeppelin, Deep Purple và lực đẩy, điện tích hoang dã không ngừng nghỉ của MC5, trong đó Motor City 5 biểu thị thành phố của động cơ, tức là Detroit. Họ được gắn mác tác giả nhạc punk rock, ngày nay còn được gọi là proto punk.
Rock đảm nhận mọi sức mạnh và hình thức đấu tranh giai cấp. Vì vậy, chúng ta sẽ thấy nhiều ban nhạc trong số này trình diễn sân khấu Woodstock huyền thoại từ ngày 15 tháng 7 đến ngày 18 tháng 7 năm 1969. Ở đây, kịch bản của nhạc rock mở ra, nơi việc sử dụng chất gây nghiện tác động thần kinh biến việc nghe đơn giản thành một "chuyến đi" thực sự. Danh sách phải kể đến Are You Experience, album đầu tay của ban nhạc Anh/Mỹ The Jimi Hendrix Experience xuất bản năm 1967, Piper at the Gates of Dawn của Pink Floyd, đến với The Doors, một album cơ bản cho sự phát triển của nhạc rock với sức lôi cuốn của The lizar king Jim Morrison.
4 chàng trai đến từ Liverpool cũng thay đổi với The Beatles, Sgt. 1967 Pepper's Lonely Hearts Club Band, họ đã chạm đến những bờ bến linh thiêng và hippie rất gần gũi và phù hợp với dòng nhạc psychedelic rock của Mỹ. Về mặt chính thức, chúng tôi đang đề cập đến Donovan, Leonard Cohen và Bob Dylan, những người đã tạo ra thước đo nội tâm và dân gian mới từ các nhà thơ hiện đại. Vào đầu những năm 2000, Devendra Banhart tiếp nối di sản đó để sản xuất loại âm nhạc được định nghĩa là indie rock, indie folk, psych folk, avant folk, Naturalism và New Weird America.
Lời cuối cùng để khép lại một thập kỷ. Ở Đức vào cuối những năm 60 và đầu những năm 70, trong bối cảnh lịch sử đặc biệt đó, một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử âm nhạc đã hình thành: Kraut-rock. Âm nhạc thôi miên, lặp đi lặp lại, tự do và có tầm nhìn. Nhạc rock Đức tự khẳng định mình là một sự mới lạ.
GLAM Rock'n'Roll những năm 70
Trải qua năm tháng, âm thanh của nhạc rock lan rộng đến mức đạt đến mức độ quen thuộc nhất định và trên thực tế, giải phóng bản thân khỏi chuỗi đứt đoạn và nổi loạn mà nó đã sinh ra. Không chỉ vậy, sự trỗi dậy của nhạc disco còn đe dọa lĩnh vực hoạt động của nó. Nhưng những con đường mới vẫn đang chờ đợi.
Chúng ta đang nói về thể loại glam rock nước Anh của David Bowie được tôn vinh thông qua việc khai thác bản ngã Ziggy Stardust, là một nhân vật hư cấu do nhạc sĩ người Anh David Bowie tạo ra và là nhân vật sân khấu của Bowie trong suốt năm 1972 và 1973. Những lọn tóc xoăn bồng bềnh trên đôi vai đính sequin của Marc Bolan trong T-Rex cùng với Queen, Roxy Music, Brian Eno. Họ chịu trách nhiệm về những ảnh hưởng lãng mạn và synthpop nổi lên vào đầu những năm 80s. Một lần nữa mọi thứ thực sự thay đổi. Các tác phẩm âm nhạc ngày càng phức tạp và đầy tham chiếu đến truyền thống dàn nhạc cổ điển. Genesis, Yes, Electric Light Orchestra chắc chắn nằm trong số những cái tên dẫn đầu của hiện tượng này. Ở Ý, progressive rock cũng không ngoại lệ: Concerto Grosso của New Trolls (1971) và Storia di Un Aiuto của Premiata Forneria Marconi phát hành năm 1972 là những nền tảng cho sự thành công đích thực vẫn được nhắc đến cho đến ngày nay đối với những người sống và nghiên cứu âm nhạc.
Tuy nhiên, chúng ta phải vượt Đại Tây Dương một lần nữa để nhận ra mầm mống nổi loạn của Rock thập niên 70. Đó là năm 1973 khi CBGB (viết tắt của Country Blue Grass Blues và Other Music For Uplifting Gourmandizers) khai trương, một điểm nóng nổi tiếng về các buổi biểu diễn nhạc rock ở Lower East Side của Manhattan - hiện là cửa hàng thời trang của thương hiệu John Varvatos. Ramones, cha đẻ thực sự của nhạc bạo loạn, đã chơi ở đây, cũng như các ban nhạc mới nổi vào thời điểm đó như Television, Patti Smith và Lenny Kaye của Patti Smith Group, Stillettos (bao gồm cả ca sĩ tương lai của Blondie, Debbie Harry) và, trong những năm qua, những con quái vật linh thiêng như Lou Reed và Iggy Pop. Đó là năm 1973 khi Kiss được thành lập, các rocker tuyệt vời được tạo nên như những diễn viên kabuki đến từ ngoài vũ trụ. Khoảng thời gian đầy sáng tạo và sôi nổi đó đã cho phép các nghệ sĩ như Patti Smith và Lydia Lunch thể hiện bản thân một cách tốt nhất và cuối cùng đưa hình ảnh các nữ rocker lên hàng đầu. Đáng trân trọng nhắc đến ban nhạc Black Sabbath của Ozzy Osbourne, nhóm nhạc metal hạng nặng của Anh đến từ Birmingham sinh năm 1968.
Vào năm 1977, tại London, Malcom McLaren đã thành lập Nhóm Sex Pistols: những kẻ có hành vi rối loạn đã đoàn kết chống lại mọi thứ và mọi người, đặc biệt là chống lại dòng nhạc rock chính thống nhất. Và Vivienne Westwood đã ủng hộ nhóm người này. Sự tức giận chống lại hệ thống, chống lại các thế lực mạnh mẽ xen lẫn sự thất vọng đối với hoàn cảnh xã hội nặng nề với một tương lai xám xịt hơn là màu hồng, là mảnh đất màu mỡ để sáng tác. Ngoài ra còn có Clash.
Với thập niên 80, Rock'n'Roll trở nên thực sự tệ với kim loại và bóng tối
Chắc chắn chúng ta cũng có thể chia làm hai khía cạnh về sự ô nhiễm và sự lai tạp của những gì còn sót lại của nhạc rock'n'roll nguyên bản trong những năm 80. Một mặt là âm thanh ngày càng giận dữ và la hét của Hoa Kỳ với hard rock, Heavy metal và thrash trong đó cây đàn guitar là lưỡi dao xuyên qua không khí, với các nhóm như Metallica, Bon Jovi, Def Leppard, Iron Maiden và Guns N' Roses. Họ là những người xoắn mái tóc dài của mình bằng những lọn tóc và dây uốn, đồng thời đung đưa cặp hông thon thả trong chiếc quần jean skinny và quần legging thể thao.
Tuy nhiên, ở bên kia thế giới, có cảm xúc nội tâm kiểu Anh của Killing Joke, Bauhaus, The Cure và Siuxie và The Banshees. Một nhóm ca sĩ hơi chán nản nhưng ngọt ngào và lãng mạn, đặc trưng của bản tuyên ngôn của thế giới đen tối, được định nghĩa là: Làn sóng mới, sự chán nản chống chọi với nhiệt tình, kiêu ngạo của những năm 80s đương đại.
Tuy nhiên, cũng có một phần vui vẻ với sự hồi sinh của những giai điệu rockabilly và thập niên sáu mươi cũng được định nghĩa là power rock, cả về mặt âm nhạc lẫn thẩm mỹ, của American Stray Cats hoàn chỉnh với Elvis quiff. Có những bản ballad tân lãng mạn của REM và năng lượng thúc đẩy của Bruce Springsteen, để đến được những bước đột phá vào Rock của Red Hot Chilli Peppers.
This is a modal window.
Rock'n'Roll những năm 90 trở thành sự thay thế
Grunge, một thuật ngữ chỉ sự bẩn thỉu, lôi thôi, đã trở thành biểu tượng cho một phong trào âm nhạc đầy nổi loạn và phản kháng xuất hiện ở Tây Bắc Mỹ vào giữa những năm 1980. Với nguồn cảm hứng từ nhạc punk hạng nặng, grunge đã thể hiện sự thất vọng, giận dữ của một thế hệ trẻ đối với xã hội. Tại Seattle, Nirvana cùng với giọng ca đầy cảm xúc của Kurt Cobain đã nhanh chóng trở thành biểu tượng của grunge, đưa thể loại âm nhạc này lên đỉnh cao danh vọng. Âm nhạc của Nirvana, với những giai điệu đơn giản nhưng đầy sức mạnh, đã chạm đến trái tim của hàng triệu người trẻ trên toàn thế giới.
Bên cạnh Nirvana, còn có nhiều ban nhạc grunge nổi tiếng khác như Soundgarden, Pearl Jam, Alice in Chains... Mỗi ban nhạc đều mang đến một màu sắc âm nhạc riêng biệt, nhưng tất cả đều chung một tinh thần nổi loạn và không chịu khuất phục. Soundgarden với giọng ca đầy nội lực của Chris Cornell đã tạo ra những bản ballad da diết và những ca khúc rock mạnh mẽ. Pearl Jam, với những màn trình diễn đầy nhiệt huyết trên sân khấu, đã trở thành một trong những ban nhạc rock trực tiếp hay nhất. Alice in Chains, với âm nhạc u ám và đầy chất ma mị, đã phản ánh một góc tối của xã hội.
Nếu trong thiên niên kỷ mới, rock'n'roll bị ô nhiễm
Bước sang thiên niên kỷ mới, rock đã trải qua một cuộc đại trùng tu. Âm nhạc trở nên đa dạng và pha trộn nhiều thể loại hơn, tạo ra một "bản giao hưởng" mới với những âm thanh quen thuộc được tái hiện theo cách độc đáo. Sự pha trộn các phong cách âm nhạc này, tuy gây ra sự "ô nhiễm" nhất định, nhưng đồng thời cũng mở ra những cánh cửa mới cho sự sáng tạo.
Một trong những ví dụ điển hình là sự ra đời của The White Stripes, với âm thanh garage rock nguyên thủy và hình ảnh đặc trưng. Jack White, với tài năng chơi guitar điêu luyện và những dự án âm nhạc đa dạng, đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của rock hiện đại. Bên cạnh đó, ở Anh, The Libertines với phong cách rock 'n' roll bừa bộn và đầy chất ngông đã tạo nên một cơn sốt. Câu chuyện tình yêu đầy sóng gió của Pete Doherty và Kate Moss càng làm tăng thêm sức hút của ban nhạc.
Tuy nhiên, không thể không nhắc đến Arctic Monkeys, những người đã đưa indie rock Anh trở lại thời kỳ hoàng kim. Album "Whatever People Say I Am, That's What I'm Not" đã trở thành một hiện tượng âm nhạc, đánh dấu sự trở lại của âm nhạc rock nguyên bản và đầy năng lượng.
Ở Mỹ, Animal Collective với âm nhạc thử nghiệm và độc đáo đã mang đến một làn gió mới cho làng nhạc. Họ đã chứng minh rằng rock vẫn còn rất nhiều điều để khám phá và sáng tạo.
Tóm lại, rock trong thiên niên kỷ mới đã chứng kiến sự thay đổi và phát triển không ngừng. Các ban nhạc như The White Stripes, The Libertines và Arctic Monkeys đã để lại dấu ấn đậm nét và mở ra những hướng đi mới cho dòng nhạc này.
Những người lọt vào bảng xếp hạng của Mỹ và Anh trong thập kỷ thứ hai của những năm 2000, với sự dễ dàng của Rolling Stones và Led Zepplin vào thời điểm đó, là một nhóm người Ý đã đắm mình hoàn toàn vào dòng nhạc rock chân thực và trung thực nhất. Cho đến nay, chúng ta đang nói về Månesk\in , nhóm duy nhất có thể vận chuyển một ngôn ngữ dường như chỉ được đặt trên gác mái, phục hồi 100% sức mạnh của nó trong mắt và tai không chỉ của những người hoài cổ mà trên hết là chính thế hệ mới và trẻ. Trên thực tế, mở ra những thế giới rộng lớn và tuyệt vời để (tái) khám phá và yêu thích từ đoạn riff đầu tiên đến đoạn cuối cùng.
Trong thập niên 2010, khi mà việc thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc Mỹ và Anh trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, với sự tung hoành của Rolling Stones và Led Zepplin vào thời điểm đó, một ban nhạc đến từ Ý đã xuất hiện và nhanh chóng tạo nên cơn sốt toàn cầu. Måneskin, với âm nhạc rock nguyên bản và đầy cảm xúc, đã thành công trong việc hồi sinh dòng nhạc rock cổ điển và thu hút cả những khán giả trẻ tuổi. Âm nhạc của họ không chỉ là một sự hoài cổ đơn thuần mà còn là một làn gió tươi mới, mở ra những chân trời mới cho rock and roll.
Theo Guia Rossi | L'OFFICIEL Italy
