Beyonce lập kỷ lục Grammy "50 năm có một" với hạng mục Country
Không chỉ xác lập nhiều kỷ lục, ngôi sao nhạc Pop 45 tuổi lần đầu ghi tên mình vào hạng mục nhạc đồng quê từng gây tranh cãi.
Được biết đến là nghệ sĩ "Tắc kè hoa", tên tuổi thuộc hàng quyền lực bậc nhất làng nhạc Pop Âu - Mỹ với hàng trăm giải thưởng lớn nhỏ. Nhưng chỉ sau một đêm Grammy kết thúc, cái tên Beyonce lập tức... gắn liền với dòng nhạc đồng quê. Vì sao một nghệ sĩ da màu, cống hiến 25 năm sự nghiệp cho RnB, lại được truyền thông đồng loạt đưa tin về một dòng nhạc... khác hẳn? Vì sao câu chuyện Beyonce thắng giải Album nhạc đồng quê thậm chí còn nổi bật và "hot" hơn cả việc cô thắng giải lớn nhất - Album của năm?
Cội nguồn
Country (nhạc đồng quê) vốn là thể loại âm nhạc xuất phát từ các vùng miền Nam nước Mỹ. Ra mắt từ những năm 1920, nhạc đồng quê chủ yếu tập trung vào việc hát những câu chuyện về cuộc sống của tầng lớp lao động và tầng lớp lao động Mỹ. Từ đó đến nay, nhạc đồng quê luôn gắn liền với đời sống văn hóa Mỹ, không ngạc nhiên khi giải thưởng Giải Hiệp hội Nhạc Đồng quê đã có gần 60 năm tồn tại, và cũng như các dòng nhạc khác, Country luôn có một vị trí nhất định trong lòng khán giả Mỹ, tất nhiên là cả Grammy - giải thưởng Viện hàn lâm Thu âm Hoa Kỳ.
Trước Beyonce, năm 1975, Pointer Sisters từng giành giải tại hạng mục Kết hợp nhạc đồng quê hay nhất, nhưng chưa một nghệ sĩ da màu nào ngoại trừ Beyonce thắng hạng mục Album nhạc đồng quê ở Grammy. Những chủ nhân chiến thắng hạng mục này, trẻ trung thì có Lainey Wilson (2024), Kacey Musgraves (2019), Taylor Swift (2010)... thế hệ cũ hơn thì có Shania Twain (1996), Roger Miller (1965), Dixie Chicks (2000), Faith Hill (2001)... tất cả đều là nghệ sĩ da trắng.
Việc nhắc đến màu da, không nhằm mục đích phân biệt hay kì thị nhưng để nhấn mạnh rằng từ thuở sơ khai, Country đã là dòng nhạc của người da trắng. Chất liệu của Country đối lập hẳn với Hip-hop, Rap, hay RnB - những dòng nhạc vốn nổi lên nhờ các nghệ sĩ da màu. Mang thông điệp ẩn ý, nội dung nhẹ nhàng, giàu chất thơ, lối sử dụng đàn giutar... rõ ràng khác xa những chất liệu nhạc vừa liệt kê, chưa kể Beyonce vốn nổi tiếng với phong cách gợi cảm, nóng bỏng, âm nhạc luôn nhiều tiết tấu và nội dung thỉnh thoảng rất gai góc, xù xì!
Không ai nghĩ rằng đã ở đỉnh cao của RnB, trở thành biểu tượng nhạc Pop nhưng Beyonce lại "quay về vạch xuất phát" để hát Country - dòng nhạc cô chưa từng "đặt chân" đến từ khi bắt đầu sự nghiệp âm nhạc những năm 1990. Có người đồn rằng, Beyonce muốn... đi theo gót chân Taylor Swift - cũng là một ngôi sao nhạc Pop hàng đầu xuất phát điểm bằng Country (và đã có trong tay 4 giải Grammy Album của năm), để cạnh tranh hạng mục danh giá nhất. Nhưng liệu chỉ vì khát khao chiếc kèn vàng mà Beyonce sẵn sàng... liều lĩnh tìm về với âm nhạc dân ca truyền thống của người da trắng?
Phục hưng
Như đã nói, nhắc tới Country, người nghe sẽ mường tượng ra một không gian hoài cổ, đầy ắp cảm xúc trữ tình. Chất liệu làm nên nhạc đồng quê cộng hưởng từ cả nhạc thánh ca, Gospel, Blues... hay nhạc dân gian của người Scotland, Ireland... vì thế mang nhiều cung bậc cảm xúc chìm đắm, dễ dàng đi vào lòng người. Nhạc đồng quê đôi khi rất tinh giản, chỉ cần một cây đàn cũng có thể làm nên một bài hát hay, bởi sâu thẳm trong âm nhạc là tâm hồn.
Beyonce hiểu được, rằng bất kỳ thể điệu hay dòng nhạc nào, chỉ cần tạo ra linh hồn cho tác phẩm, ca khúc tự khắc sẽ ngân vang và tác động tích cực đến người nghe. Thay vì lựa chọn đi theo phong cách cổ điển, Beyonce với cái đầu của một nghệ sĩ "lăn lộn" nhiều năm trong nghề, cuối cùng đã tìm ra cách để thích nghi với Country, tô điểm, chấm phá. Không chỉ làm màu mỡ thêm cho dòng nhạc vốn được đánh giá là "hiền, xinh, ngoan" này mà còn giúp nâng cấp hình ảnh bản thân, trở thành nghệ sĩ không ngại thể nghiệm, sẵn sàng tìm cách phục hưng âm nhạc.
Và "Cowboy Carter" dường như đã hoàn thành sứ mệnh. Bề ngoài, người ta nhìn vào áp phích quảng bá album, trông thấy lá cờ nước Mỹ thông qua dáng cầm cờ hệt Nữ thần tự do - biểu tượng của giấc mơ Mỹ, mà ở đây, là giấc mơ về sự tự do của người da màu tại Mỹ. Tự do yêu, sáng tạo, sống, hạnh phúc... tất tần tật được gói gọn chỉ trong chiếc bìa đĩa! Đằng sau đó, là gần 30 ca khúc được chăm chút cẩn thận, tỉ mẫn, nhằm trọn vẹn thông điệp mà Beyonce gửi gắm.
"Cowboy Carter" có quá nhiều cung bậc, chất liệu âm nhạc từ Country, Folk, Pop, R&B, Gospel... nhưng duy trì mức độ ổn định hoàn hảo, tối đa, giúp người nghe chỉ thích thú thêm chứ không thấy hỗn tạp. Và nhờ điều này, album tuy được mặc định thuộc dòng Country nhưng nó lại không... đồng quê, mà rất Beyonce vì ở đó, người nghe tập trung vào câu chuyện mà cô muốn kể. Rõ ràng, bạn đang nghe Beyonce hát nhạc đồng quê và bạn gần như đã chuẩn bị tinh thần để cho những thanh âm của Folk, Blues, R&B, Pop... lọt qua lỗ tai mình!
Kết hợp nhiều sound tiếng, nhưng vẫn duy trì mức độ Country vừa đủ, các ca khúc "mở đường" của album như "Texas Hold 'Em", "16 Carriages" hay "II Most Wanted" đều gây kinh ngạc vì Country mà... không phải Country. Thậm chí, cả khi Beyonce quyết định đưa bản nhạc kinh điển "Jolene", Beyonce vẫn không bị Country nhấn nhìm và bản thân cô cũng không áp đảo nó, ngược lại, chất nhựa sống của Beyonce và giai điệu dặt dìu của nhạc đồng quê, giao thoa với nhau!
Trong bài phát biểu lúc nhận giải Grammy lần thứ 67, Beyonce nhắc tên và cảm ơn "tiền bối" Linda Martell - nữ nghệ sĩ da màu đầu tiên trình diễn đơn tại Nashville năm 1969 (năm sinh của Beyonce - PV) như thầm tri ân công lớn của Martell "đặt viên gạch", "mở cánh cửa"... cho thế hệ hậu bối là những nghệ sĩ da màu sau này, có chỗ đứng và tiến sâu vào sân khấu ca nhạc nước Mỹ cũng như toàn thế giới.
Hơn 50 năm kể từ Linda Martell, hơn 100 năm sự phát triển của âm nhạc hiện đại. Những cột mốc này, tình cờ được "phát hiện" ở Beyonce và "Cowboy Carter" khi album chứa đựng nhiều tinh túy của âm nhạc, nơi không phân ranh giới cụ thể cho bất kỳ dòng nhạc nào, mà mỗi nhánh, đều có điểm hay để cộng hưởng trở thành các sáng tác kỳ công ở trong "Cowboy Carter". Trước album này, Beyonce đã từng khiến giới phê bình thán phục với sự dụng công trong việc "khai hoang" âm nhạc từ "Lemonade" đến "Renaissance" nhưng có vẻ "Cowboy Carter" chín muồi và đúng thời điểm.
