A Balloon's Landing: Đoạn kết mới cho muôn kiếp nhân duyên
Có hơi muộn màng khi trình chiếu cuối tháng 6 - Pride Month, nhưng tác phẩm đầu tay của đạo diễn Đặng Y Hàm đã kịp ghi dấu với khán giả yêu phim boylove, bằng sự hoài niệm mang nặng nghĩa tình dành cho điện ảnh Hồng Kông thời vang bóng...
Đặng Y Hàm (Angel Teng) sau thời gian tu nghiệp tại Los Angeles, tiếp tục chọn Đài Loan là nơi thực hiện tác phẩm điện ảnh mà cô hằng ấp ủ. Từng có kinh nghiệm làm phim truyền hình "Fragrance of the First Flower" lấy đề tài tương tự, nhưng với câu chuyện của hai nữ nhân vật trẻ... Đặng Y Hàm một lần nữa chọn phong cách trữ tình, nữ tính để khai thác câu chuyện của hai chàng trai trẻ, thế hệ mang đầy những khoảng lặng riêng mình. "A Balloon's Landing" (tựa Việt: Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ") đánh dấu dòng phim boylove tiếp tục tăng trưởng tại Đài Loan nói riêng, sau thành công của "Your Name Engraved Herein" cách nay bốn năm!
(bài viết tiết lộ nội dung phim)
Cánh thư giao kết
Tròn 20 năm trước, cậu bé Thiên Vũ từ nhỏ đã mang trong mình sự ưu tư, chững chạc trước tuổi lại càng trở nên trầm mặc hơn sau cái chết của thần tượng Trương Quốc Vinh, nhất là khi cả bố mẹ cậu cũng lần lượt qua đời vì tai nạn cùng năm. Chính sự cô đơn và không biết bộc lộ cảm xúc cùng ai, Thiên Vũ dần hình thành niềm yêu thích dành cho việc viết lách, chính nó là nơi để cậu trút nỗi lòng. 10 năm sau, tức 2013, Thiên Vũ lúc này đã là một thanh niên chập chững bước vào đời, quyết định sẽ trở thành nhà văn, và càng được củng cố sau khi tình cờ nhận được những bức thư của một cậu bé có tên là Nhuận Phát. Cả hai thường xuyên trao đổi thư tín với nhau trong suốt quãng thời gian Thiên Vũ bắt đầu viết sách, dù Nhuận Phát vốn chỉ là một cậu bé nhưng những dòng cảm xúc trong trẻo đó lại khiến Thiên Vũ không thể nào quên...
Năm 2020, Thiên Vũ trở thành nhà văn tên tuổi tại Hồng Kông nhưng lại sống cô độc, chẳng mấy hạnh phúc, và dường như đã chán chường mọi áp lực bủa vây từ việc kinh doanh sách... Ý tưởng viết cạn kiệt, đối mặt với doanh số khiến Thiên Vũ muốn buông xuôi sau khi hoàn thành "Mực Xanh" lấy trải nghiệm từ những gì trải qua với Nhuận Phát... bằng thư, bằng ký ức xuyên không rất kỳ ảo. Bất giác anh nhớ lại lời hẹn với Nhuận Phát rằng sẽ gặp nhau tại Vịnh cá voi biến mất - một địa danh mà chính Nhuận Phát đã khơi ngợi trí tò mò của Thiên Vũ. Và bằng một niềm tin yếu ớt, vì chẳng còn gì vương vấn, Thiên Vũ trở lại Đài Loan đi tìm Vịnh cá voi biến mất nơi mà Nhuận Phát đã hứa sẽ chờ!
Bị chuốc say và trấn lột tài sản tại hộp đêm, Thiên Vũ may mắn được một thanh niên trạc lứa tuổi giải cứu trước khi ngã gục. Tỉnh dậy ở một nơi xa lạ, Thiên Vũ cố sức tháo chạy vì nghi ngờ chàng thanh niên cũng là người xấu. Quả thật, gã thanh niên tự xưng là Dịch Tường ban đầu chỉ muốn nhận tiền công vì đã... cứu mạng Thiên Vũ, nhưng sau khi nghe Vũ bảo rằng điều duy nhất anh quan tâm là đi đến Vịnh cá voi biến mất, Dịch Tường liền thay đổi kế hoạch. Gã không "thả" Thiên Vũ đi dù được hứa sẽ trả tiền công đầy đủ, vì Dịch Tường nói với Vũ gã biết Vịnh cá voi biến mất thật sự ở đâu!
Thế là hành trình của hai thanh niên không thân thuộc bắt đầu gượng gạo như thế, bởi chẳng ai biết chuyến du hành vào hư không đó liệu thật sự có kết quả, Vịnh cá voi biến mất thực chất có tồn tại ở ngoài đời hay chỉ là trong câu chuyện tưởng tượng mà Nhuận Phát dựng lên, liệu Dịch Tường có thật sự biết điểm đến mà Thiên Vũ đang mưu cầu được chạm tới... Rất nhiều câu hỏi bí ẩn xuyên suốt "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ", mà khán giả có thể bất ngờ với mục đích thật sự của Đặng Y Hàm cũng như san sẻ cho cộng đồng LGBT một đoạn kết mới, vừa độc đáo, vừa có chút khó hiểu khiến người xem đôi phần bối rối. Nhưng vượt lên tất cả, đó là tinh chất ma lực của ngôn ngữ điện ảnh, những điều vi diệu nhất nằm ở mong cầu lương thiện của con người...
Lời tri âm
Mặc dù "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" có nhân vật, bối cảnh khá cụ thể song với chỉ hai nhân vật chính là Cổ Thiên Vũ và Chung Dịch Tường thì cốt truyện của phim thực chất không có nhiều kịch tính. Bộ phim có thể bắt đầu bất kì đoạn phim nào, và kết thúc cũng vậy. Về phong cách này, người ta dễ mường tượng tới những phim nghệ thuật của Đài Loan thuộc thế hệ Làn Sóng Mới mà đại diện có Hầu Hiếu Hiền và Thái Minh Lượng. Tất nhiên, cả họ Hầu và họ Thái ưa chuộng làm phim ít thoại, khác với Đặng Y Hàm nhưng cảm quan chung thì "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" mang một cốt truyện phi cốt truyện. Người xem phim sẽ dễ thất vọng và có phần chán nản nếu như mong được xem một phim với kịch bản hấp dẫn, đủ các yếu tố phát triển câu chuyện theo một cách càng lúc càng cao trào.
Ngay từ cảnh mở màn, "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" đã ngầm ra hiệu cho người xem rằng bộ phim sẽ ngập tràn những hoài niệm, từ âm nhạc réo rắt đến các khung hình chậm rãi, sự nhung nhớ quá khứ của nhân vật chính Cổ Thiên Vũ... rõ ràng bộ phim này thật sự không dành cho khán giả đại chúng. Không chỉ phi cốt truyện, tác phẩm còn đánh đố người xem bằng các mốc thời gian đảo lộn, đồng thời chi tiết về cậu bé Nhuận Phát bí ẩn và thanh niên Thiên Vũ cũng khiến khán giả thắc mắc xuyên suốt bộ phim mà phải tới gần cuối phim, tác giả mới "cởi trói" các tình tiết này. Nói một cách đơn giản, "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" không dễ xem, nhưng bù trừ lại những thứ bắt mắt khác.
Đó là diễn xuất rất tự nhiên của gương mặt thần tượng Phạm Thiếu Huân trong vai Dịch Tường, màn trình diễn có phần ngổ ngáo nhưng không thiếu sắc thái của Huân thậm chí còn ấn tượng hơn cả đàn anh Lưu Tuấn Khiêm - vốn đang là ngôi sao mới hàng đầu Hồng Kông hiện nay. Khiêm đại diện cho một Hồng Kông ưu hoài, trong khi sự náo nhiệt và tràn trề sức sống của Huân vô tình lại đại diện vừa vặn cho Đài Loan - một đất nước mà chỉ nhìn vào ngành công nghiệp điện ảnh, đã thấy tiến bộ vượt bậc so với xứ Cảng thơm. Trong một mối quan hệ cộng hưởng, sự khác nhau giữa Vũ và Tường hay Khiêm và Huân đã tạo nên "phản ứng hóa học" khiến người xem "có cái" để níu giữ. Tất nhiên, gương mặt điển trai và hình thể khỏe khoắn của cả hai cũng là một trong những lí do để khán giả thưởng thức bộ phim.
Nhờ hai diễn viên được chọn lựa chính xác mà "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" đã có điểm cộng quan trọng, trong khi phong cách làm phim gợi nhớ đến những anh tài đến từ Hồng Kông và cả Đài Loan. Là một phim đường trường (road-movie), chuyến đi đến Vịnh cá voi biến mất gợi nhớ tới điểm hẹn của cố nhân Lê Diệu Huy và Hà Bảo Vinh trong "Xuân Quang Xạ Tiết" (1997) của Vương Gia Vệ khi cả hai cũng mong được trùng phùng tại thác Iguazu. Ở một khoảnh khắc khác, phim gợi nhớ tới những thanh niên hoang đàng trong "Thanh thiếu niên Na Tra" (1992) của Thái Minh Lượng. Nét chấm phá của tác phẩm nằm ở hộp thư màu đỏ, nơi Nhuận Phát và Thiên Vũ gửi trao tâm tư và cả lời nhắc nhở dành cho nhau, điều này có phần giống với "Il Mare" (2000) của Lee Hyun-seung và nhiều tác phẩm nơi nhân vật "gặp nhau" thông qua lỗ hổng thời gian và cũng nhờ đó mà chữa lành vết thương lòng.
Lãng mạn hay viển vông?
Sau khi ra mắt tại Đại lục vào đầu tháng 5, bên cạnh những ủng hộ thì "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" vấp phải phản ứng từ một vài bộ phận khán giả, cho rằng ekip làm phim đang cố tình "lái" câu chuyện hai thanh niên "trai thẳng" sang chuyện tình boylove để "câu kéo" khán giả, đặc biệt dùng Queerbaiting để "lợi dụng" cộng đồng LGBT. Làn sóng tranh cãi lan đến các diễn đàn tự do như Letterboxd hay Reddit cùng nhiều bình luận gay gắt dành cho bộ phim và đạo diễn vì đã... dẫn dắt họ bước vào thế giới không dành cho boylove như họ kỳ vọng.
Thực tế, Queerbaiting là điều đã xảy ra trong ngành công nghiệp giải trí từ lâu, qua phim ảnh, âm nhạc, sách truyện... nơi các nhân vật hành xử mập mờ, không khẳng định xu hướng tính dục của họ nhưng cũng không phủ nhận trong bất kì hoàn cảnh nào. Cụ thể ở trong "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ", Dịch Tường được xây dựng như một thanh niên bất hảo song dễ dàng chấp nhận sự quan tâm ân cần của Thiên Vũ, thậm chí giữa họ còn có nhiều hơn một hành động thân mật. Nhóm khán giả này cho rằng quan hệ giữa Tường và Vũ chỉ là bromance (cụm từ ám chỉ tình bạn thân thiết giữa các bạn trai) nhưng đạo diễn lại nhấn nhá vài khoảnh khắc mùi mẫn, khơi gợi cảm xúc cho người xem...
Theo quan điểm người viết, khác với việc lạm dụng Queerbaiting khá phản cảm của ngành giải trí Việt (trong một số chương trình giải trí, phim ảnh...) thì mục đích của "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" lại chỉ dừng lại ở khái niệm đi tìm bản ngã chính nhân vật. Tự thân bộ phim không có bổn phận phải mô tả chi tiết hoặc tiết lộ giới tính nhân vật, vì trong cuộc sống bên ngoài vẫn có những con người giấu kín bản dạng giới của mình do nhiều vấn đề xã hội. Đáng tiếc rằng ekip quảng bá phim lại tận dụng vào cụm từ boylove quá nhiều, dẫn tới phản ứng ngược từ người hâm mộ. "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ" đã thành công khi mang lại xúc cảm tuyệt đẹp cho người xem, không chỉ từ bối cảnh mà còn từ tâm hồn của hai nhân vật.
Thiên Vũ hay Dịch Tường hay Nhuận Phát, dẫu có ở bản dạng giới nào, thì họ cũng đã đối đãi với nhau bằng tấm chân tình sau những biến cố. Trong thế giới Queer Cinema hay boylove... vẫn có rất nhiều các phim tâm lý tình cảm xuất sắc vì đào sâu vào tâm trí nhân vật, thay đổi quan điểm sống và cách yêu của họ, con người chúng ta cũng vậy thôi, sẽ không ai mãi mãi như 10 năm trước hay 20 năm trước. Hơn nữa, cách làm phim của Đặng Y Hàm đang ngầm chỉ ra rằng trước khi yêu, còn có một thứ tình cảm đặc biệt khác. Hãy cứ rộng lượng với "Chờ người nơi pháo hoa rực rỡ", như cách mà Thiên Vũ kiên trì chờ được gặp lại người mà anh mong muốn được gặp nhất. Biết đâu, trên chuyến tàu nhân duyên, cả hai bắt đầu một tình yêu thì sao?
