[Our Voice] Gen Z, ngại cưới giờ còn ngại yêu?

Gần đến Ngày lễ Tình nhân, chủ đề về yêu và cưới lại một lần nữa được nhắc đến nhiều hơn trên các trang mạng xã hội. Giới trẻ, hay Gen Z nói riêng giờ đây bận rộn với công việc hơn là yêu đương. Cuộc khủng hoảng kết hôn ở người trẻ tại một số nước Châu Á có thể là dấu hiệu sớm cho thấy giới trẻ Việt Nam cũng đang bước vào xu hướng tương tự. Người trẻ có nhiều lựa chọn hơn là yêu đương - họ thích sống độc thân, không vướng bận, không hẹn hò. 

Gen Z là thế hệ thực dụng hơn thế hệ trước. Họ thực dụng về tiền bạc, tình dục và tình yêu. Họ sẵn sàng lựa chọn những ưu tiên khác mà họ coi là quan trọng hơn việc yêu đương. 

H, sinh viên mới ra trường thừa nhận rằng việc chứng kiến những người anh người chị xung quanh kết hôn và có con khiến cô có tâm lý ngại cưới. Cô quả quyết ít nhất 10 năm nữa hoặc đến tuổi 30, cô mới nghĩ đến chuyện kết hôn. Thời gian này, cô phải ưu tiên cho sự nghiệp trước đã.

A, một nhân viên văn phòng thuộc Gen Z chia sẻ: “Lúc nào cũng làm việc bận tối mắt tối mũi. Người yêu có muốn cưới bây giờ cũng chưa thể cưới được.” 

Thậm chí có những bạn còn ngại yêu. Như N, hiện là sinh viên cao học, vừa học vừa làm gần như kín thời gian biểu một ngày. N chia sẻ rằng cô rất ngại yêu vì không tìm ra lý do gì để yêu. Hơn nữa, cô đã quá quen với việc ở một mình, giờ thêm một người cũng khá ngại. 

Xu hướng kết hôn trễ, trì hoãn kết hôn mà truyền thông gọi là "cuộc khủng hoảng kết hôn" diễn ra tại các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đặc biệt là những người phụ nữ có xu hướng độc thân suốt đời và không thích sinh con. Theo cây bút Hawon Jung trên New York Times, một sự kiện tiêu biểu vừa diễn ra minh chứng cho xu hướng này chính là cuộc “đình công sinh đẻ" hay “đình công hôn nhân" tại Hàn Quốc, đi cùng những con số đáng báo động như 65% phụ nữ không muốn có con, nhiều hơn con số 48% của nam giới.

Còn tại Việt Nam, báo cáo của tổng cục thống kê phát động vào năm 2020 cho thấy tuổi kết hôn ở Việt Nam tăng lên trung bình là 25,2 tuổi (tăng 0,7) tuổi so với thập niên trước. Trong đó, đáng chú ý là con số tỷ lệ người độc thân tại Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh (6,23% 2004 lên 10,1% vào 2019). Như vậy, trong vòng 15 năm, giả định tỷ lệ người không kết hôn có thể sẽ tăng gần gấp đôi.   

Tình hình kinh tế ảm đạm, lạm phát tăng cao đóng góp không nhỏ trong xu hướng sống thực dụng, trì hoãn yêu và cưới của giới trẻ. Gen Z đặc biệt trải qua một thời kỳ khó khăn hậu covid khi công việc ngày càng khó tìm, và làn sóng layoff tại các công ty lớn phần nào ảnh hưởng tới sự lo lắng về việc làm. Chi phí tăng cao và tương lai kinh tế 2023 vẫn được cho là sẽ rất ảm đạm. 

Lạm phát không chỉ ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt hàng ngày, mà còn tác động đến các quyết định quan trọng của họ trong cuộc sống. “Cần ổn định cuộc sống trước khi có gia đình, có con". “Cần tài chính vững, mua được nhà trước rồi mới cưới". Họ sẽ có xu hướng trì hoãn việc kết hôn mà ưu tiên tích lũy công việc, tài chính trước tiên. 

Ngày cả khi đã tự chủ về kinh tế, phụ nữ dần có xu hướng kết hôn trễ hoặc sống độc thân. Bởi họ thấy độc thân là vui vẻ, hạnh phúc hơn. Khi khái niệm “hạnh phúc" cũng được mở rộng ra. Không chỉ có tình yêu lứa đôi hay kết hôn mới là hạnh phúc. Người ta có thể hạnh phúc với những điều mình đang làm. Đó có thể là sống độc thân với chú mèo của mình, hay ở trong cộng đồng cùng chung sở thích, đam mê. 

Yêu bản thân trước khi yêu người khác. Gen Z ưu tiên tình yêu với bản thân nhiều hơn thế hệ trước. Phong trào “self-love" đặc biệt được hưởng ứng bởi những người trẻ ngày nay. Tình yêu đôi lứa vì thế không còn quá quan trọng (như nó đã từng), hoặc bị đẩy sang ưu tiên số 2. 

Yêu bản thân là dành thời gian cho riêng mình để thực hiện những đam mê, hoài bão, tập trung phát triển bản thân, nâng cao kiến thức, phát triển sự nghiệp hay đi du lịch khám phá thế giới. Trên hành trình đó, không phải ai cũng may mắn tìm được người đồng hành. 

Dù bạn lựa chọn tập trung cho điều gì trước tiên, thì nó cũng không có đúng và sai. Mỗi cá nhân đều có cho mình một lối sống riêng. Tuy nhiên, điều cần hiểu ở đây là sự bận rộn dễ khiến cho bạn mất đi cân bằng giữa sự nghiệp và tình yêu. Đấy là chưa kể việc sống độc thân thân quá lâu có thể ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần. 

Bên cạnh đó, kỹ năng quan trọng của con người chính là khả năng sống hòa hợp với thế giới xung quanh. Với những ai đang ưu tiên cho sự nghiệp mà “quên yêu", hãy nhớ rằng những kỹ năng mà AI sẽ không bao giờ có thể thay thế được nằm ở những thứ “con người" nhất - đó chính là “tình yêu" và sự ấm cúng của gia đình. 

Bạn vẫn có thể làm tất cả những điều trên, có sự nghiệp, phát triển bản thân và tình yêu, gia đình. Sự cân bằng nằm ở cách mà bạn ưu tiên và tập trung để làm tốt một việc trong thời gian nhất định, sau đó là kế hoạch cho một ưu tiên quan trọng khác. Vì vậy, càng bận rộn, bạn càng cần yêu nhiều hơn cho mùa Valentine này.