Cider - vỏ bọc hào nhoáng của chiêu trò “tẩy xanh” hay đích thực là thương hiệu bền vững?
Theo rất nhiều nhà phê bình, Cider đang cố “giả vờ” theo đuổi sự bền vững trong thời trang. Còn thực hư như thế nào? Hãy cùng L’OFFICIEL Vietnam đi tìm câu trả lời chính xác nhất.
Khi thời trang bị nhận định là ngành công nghiệp gây hại đến môi trường nhất thế giới, những từ ngữ như “thời trang bền vững” (sustainable fashion) hay “phát triển bền vững” (sustainable development) ngày càng được sử dụng bởi các thương hiệu muốn chứng tỏ rằng mình đang nỗ lực “làm sạch” Trái Đất qua hệ thống vận hành và bán hàng.
Tuy nhiên, rất nhiều thương hiệu đã “lợi dụng” thuật ngữ này như một chiêu trò marketing nhằm lôi kéo thiện cảm của công chúng, bất chấp những tiêu chuẩn chưa được đáp ứng một cách minh bạch và rõ ràng về “bền vững”.
Vậy đâu là thước đo chuẩn mực để có thể kết luận một thương hiệu đang nỗ lực để phát triển bền vững, hay chỉ đang cố tạo cho mình một vỏ bọc mang tên “fast-fashion”? Hãy cùng L’OFFICIEL Vietnam mổ xẻ case-study đang gây rất nhiều tranh cãi trong những ngày gần đây - Cider - để đi tìm câu trả lời chính xác nhất.
Những gì bạn cần biết về Cider
Cider là thương hiệu thời trang có trụ sở tại Hồng Kông, chuyên sản xuất rất nhiều các loại quần áo dành cho phụ nữ. Theo Daxue Consulting, mô hình kinh doanh của Cider tương tự Shein - một trong những thương hiệu thời trang nhanh lớn nhất thế giới, vì các nhà bán lẻ này hoạt động dưới mô hình thường xuyên tung ra các thiết kế mới với tốc độ tính bằng giây, đi kèm với mức giá thấp và các chiến dịch quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội.
Doanh thu hàng năm của Cider ước tính vào khoảng từ 1 triệu đến 2 triệu USD. Để so sánh, doanh thu của Shein vào năm 2022 là 22,7 tỷ USD và doanh thu hàng năm của Forever 21 là khoảng 4 tỷ USD.
Thương hiệu hiện có gần 5 triệu người theo dõi trên Instagram và 900.000 người theo dõi trên TikTok, với đối tượng khách hàng chủ yếu là gen Z. Chỉ cần lướt sơ qua hashtag #shopcider, bạn sẽ tìm thấy hàng nghìn mẫu quần áo với lượng “view khủng” lên đến 390 triệu lượt xem.
Trên trang web chính thức của Cider, người mua dễ dàng tìm thấy những kiểu dáng thú vị của thập niên 70 (chủ yếu là denim), những món đồ chủ lực của thập niên 2000 (dép đế bệt và váy ngắn) cùng vô số món đồ hợp trend được cập nhật mỗi tuần — tất cả đều có sẵn với mức giá cạnh tranh nhất.
Cider có phải là thương hiệu “fast-fashion”?
Câu trả lời là có! Cider được định vị là một thương hiệu thời trang nhanh.
Rất dễ dàng để nhận ra Cider hoạt động theo phương thức “sao chép” các xu hướng thời trang nổi bật trên nền tảng TikTok. Và sau đó vài ngày, nhà bán lẻ Cider sẽ tung ra hàng trăm sản phẩm có thiết kế tương tự - nhưng với mức giá rẻ hơn nhiều.
Ví dụ: bạn có thể mua một chiếc áo khoác 8 đô la hoặc một chiếc váy 12 đô la — nếu lướt qua các mặt hàng của họ, bạn sẽ thấy hàng nghìn mặt hàng có giá tương tự.
Trên trang web, thương hiệu Cider cố gắng loại bỏ thuật ngữ này bằng cách tuyên bố thương hiệu có "ứng dụng thời trang thông minh chỉ sản xuất theo yêu cầu", do đó "tạo ra ít rác thải hơn các thương hiệu thời trang bán lẻ truyền thống". Không có thông tin gì về lượng chất thải được tạo ra ít hơn bao nhiêu, những tuyên bố trên quá mơ hồ để đưa Cider ra khỏi danh mục “fast-fashion”. Ngoài ra còn có các yếu tố khác cần được đặt lên bàn cân, bao gồm nguyên vật liệu sử dụng trong quá trình sản xuất, tính minh bạch của chuỗi cung ứng và điều kiện lao động.
Cider có thực sự bền vững và đạo đức?
Bạn tò mò liệu Cider có phải là một thương hiệu bền vững và có đạo đức hay không? Chúng ta hãy xem xét một số tiêu chí cơ bản trong hoạt động kinh doanh bao gồm: điều kiện lao động, vật liệu được sử dụng và tính minh bạch của chuỗi cung ứng.
Tính minh bạch của chuỗi cung ứng và điều kiện lao động
Cider từng tuyên bố "chuỗi cung ứng có trách nhiệm là trọng tâm trong hoạt động kinh doanh của chúng tôi". Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về trách nhiệm như thế nào.
Cider cho biết tất cả các nhà cung cấp và nhà máy của mình phải tuân thủ "Chính sách không khoan nhượng của Cider" để đảm bảo giải quyết các điều kiện sau:
- Bình đẳng, tôn trọng
- Sức khỏe và sự an toàn
- Vấn đề môi trường
- Nguyên liệu thô và quy trình sản xuất
- Phòng chống lao động trẻ em
- Quyền tự do lập hội
- Tiền lương
Trong chính sách không khoan nhượng, thương hiệu đưa ra các tiêu chuẩn cho bốn hạng mục: nhân quyền, an toàn, môi trường và sự minh bạch. Về nhân quyền, Cider đưa ra những chính sách như "trong giờ làm việc, nhân viên không bị hạn chế uống nước hoặc sử dụng nhà vệ sinh một cách tự do". Về môi trường, Cider yêu cầu "các nhà cung cấp phải tái sử dụng hoặc tái chế tất cả các nguồn thải bất cứ khi nào có thể".
Mặc dù các tiêu chuẩn trong hệ thống chính sách của Cider cho thấy tín hiệu khả quan, nhưng vẫn còn tồn đọng rất nhiều uẩn khúc và sự mơ hồ. Ví dụ, tái sử dụng hoặc tái chế tất cả các nguồn rác thải nghe có vẻ hay ho cho đến khi bạn thấy cụm từ "bất cứ lúc nào có thể". Hoặc tiêu chuẩn "mức lương hàng tháng của tất cả nhân viên không được thấp hơn mức lương tối thiểu của địa phương" nghe rất nhân đạo nhưng vẫn chưa có bằng chứng xác thực. Bởi vì khi một thương hiệu quần áo có giá siêu thấp thì thường xuất phát từ chi phí nhân công rẻ mạt. Tại Quảng Châu, Trung Quốc, nơi đặt nhà máy sản xuất của Cider, mức lương tối thiểu tính đến tháng 8/2023 là 22,20 nhân dân tệ, tương đương 3,05 USD/giờ
Ngoài ra, Cider không có Quy tắc ứng xử giữa nhà cung cấp và nhà sản xuất, điều này dẫn đến nguy cơ khó kiểm soát cơ chế vận hành của các nhà máy. Cider hợp tác với rất nhiều nhà thiết kế trên toàn thế giới nên một lần nữa không thể biết liệu thiết kế có bị đánh cắp hay không.
Hệ quả là những vụ bê bối tố tụng về bản quyền, đơn cử như đơn tố cáo sao chép thiết kế chiếc váy 13 Going on 30 của nhà mốt Versace mà nhà bán lẻ vừa gặp phải trong thời gian gần đây.
Nguyên vật liệu
Để chứng minh rằng mình có ý thức bền vững, nhà bán lẻ đã thành lập “Recycled Fabric Collection”(Bộ sưu tập vải tái chế) - bao gồm các sản phẩm may mặc được làm từ vải Tiêu chuẩn tái chế toàn cầu (GRS), như bông tái chế và polyester.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, người ta thấy rằng bộ sưu tập này chỉ bao gồm 68 kiểu, tương đối nhỏ so với hàng nghìn tác phẩm nằm rải rác trên trang web của hãng.
Phần lớn các sản phẩm của công ty được làm từ nhiều loại vải có hại như polyester nguyên chất, nylon, spandex và viscose. Các hóa chất độc hại được sử dụng sản xuất đang là mối lo ngại lớn với môi trường trong bối cảnh mua sắm thời trang ngày nay và Cider chỉ càng “đổ thêm dầu vào lửa”. Thương hiệu cũng không đề cập đến các sáng kiến nhằm giảm lượng khí thải carbon trong chuỗi cung ứng của mình và không có bằng chứng về sự giảm thiểu tiêu thụ nước.
Cuối cùng, Cider cam kết sẽ sử dụng túi phân hủy sinh học d₂w vào cuối năm 2022. Những chiếc túi mà Cider đề cập sử dụng là của công ty Oxo và đã được Ủy ban EU kiểm tra vào năm 2018. Tuy nhiên, rất nhiều người cho rằng những chiếc túi này không có bằng chứng về việc phân hủy sinh học trong một thời gian dài.
Kết luận
Cider luôn tự quảng cáo mình là nhãn hiệu “Smart Fashion” sản xuất quần áo dựa trên dữ liệu AI được thu thập từ nhu cầu của người tiêu dùng, nhưng những tuyên bố đầy kịch tính này không khác gì chiêu trò “tẩy xanh” của thương hiệu. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy quần áo có giá rẻ tới 5 USD trong nhiều bộ sưu tập đa dạng của Cider. Thương hiệu cũng rất kín đáo về các đơn vị sản xuất của mình, vì vậy, rất có thể áo quần của hãng được làm ra ở những công xưởng tồi tàn với điều kiện lao động thấp kém.
Vì một hành tinh xanh, chúng ta nên hạn chế sử dụng các sản phẩm đến từ thương hiệu thời trang nhanh như Cider. Những nhãn hiệu này không chỉ đánh vào lương tâm của người tiêu dùng trong việc ưu tiên quần áo hợp thời trang hơn mọi thứ mà còn khuyến khích văn hóa “vứt bỏ” vô cùng độc hại.
